लॅव्हेंडर (लॅव्हंडुला स्टोचेस)

लॅव्हेंडर, ज्याला फ्रेंच लॅव्हेंडर म्हणून ओळखले जाते, ही एक उत्कृष्ट वासाची वनस्पती आहे ज्यामध्ये औषधी तसेच कॉस्मेटिक निवासी गुणधर्म आहेत.^(HR/1)

मानसिक आणि शारीरिक विश्रांतीसाठी हे वारंवार अरोमाथेरपीमध्ये वापरले जाते. लॅव्हेंडर अत्यावश्यक तेलाचा वापर प्रामुख्याने केसांचे शैम्पू, आंघोळीचे क्षार, सुगंध फॉर्म्युलेशन, अन्न, फार्मास्युटिकल्स आणि कीटकनाशके यांसारख्या सौंदर्यप्रसाधनांच्या निर्मितीमध्ये केला जातो. लॅव्हेंडरचे चिंताग्रस्त गुण तणाव आणि चिंता कमी करण्यासाठी ते प्रभावी करतात. त्याचे आरामदायी आणि अँटी-स्पास्मोडिक प्रभाव मासिक पाळीच्या वेदना आणि अस्वस्थतेपासून मुक्त होण्यास मदत करतात. मासिक पाळीची लक्षणे लैव्हेंडर चहा पिऊन किंवा अरोमाथेरपीसाठी लैव्हेंडर आवश्यक तेल वापरून आराम मिळू शकतात. लॅव्हेंडर तेलाचे त्वचा आणि केसांसाठी विविध फायदे आहेत. लॅव्हेंडर तेल नारळाच्या तेलात मिसळून त्वचेवर लावल्यास सुरकुत्या आणि वृद्धत्वाच्या इतर लक्षणांपासून बचाव होतो. दिवसातून एकदा टाळूवर लॅव्हेंडर तेल, आयुर्वेदानुसार, वात संतुलित करून केस गळणे कमी करते आणि टाळूवरील अतिरिक्त कोरडेपणा कमी करते. लॅव्हेंडर चहाचा जास्त वापर टाळावा कारण यामुळे मळमळ आणि उलट्यासारखे अप्रिय दुष्परिणाम होऊ शकतात.

लॅव्हेंडर म्हणून देखील ओळखले जाते :- Lavandula stoechas, Lavandula officinarum, अरेबियन किंवा फ्रेंच लॅव्हेंडर, टुनटुना, लव्हेंद्र-नो-फुल, उस्तुखुदुसा, उल्फाजन, हील-ऑल

पासून लॅव्हेंडर मिळतो :- वनस्पती

लॅव्हेंडरचे उपयोग आणि फायदे:-

अनेक वैज्ञानिक अभ्यासांनुसार, लॅव्हेंडरचे उपयोग आणि फायदे खाली नमूद केले आहेत.^(HR/2)

• मासिक पाळीच्या वेदना : स्नायू शिथिल करणारे आणि अँटिस्पास्मोडिक गुणांमुळे, लैव्हेंडर चहा मासिक पाळीच्या वेदनांच्या व्यवस्थापनात मदत करू शकते. हे मासिक पाळीची अस्वस्थता कमी करते आणि अनैच्छिक स्नायूंच्या उबळांपासून आराम देते. लिनालूल, वेदनाशामक गुणधर्मांसह एक घटक देखील उपस्थित आहे. हे वैशिष्ट्य मासिक पाळीशी संबंधित वेदना आणि अस्वस्थता कमी करण्यात मदत करते. मासिक पाळीच्या वेदना आणि पेटके लॅव्हेंडरच्या आवश्यक तेलाने इनहेल करून किंवा लॅव्हेंडर तेलाने पाठीच्या खालच्या भागात चोळल्याने आराम मिळतो.
  “मासिक पाळी किंवा डिसमेनोरिया दरम्यान अस्वस्थता कमी करण्यासाठी सर्वोत्तम घरगुती उपचारांपैकी एक म्हणजे लैव्हेंडर.” डिसमेनोरिया ही अस्वस्थता किंवा पेटके आहे जी मासिक पाळीच्या दरम्यान किंवा त्यापूर्वी उद्भवते. या अवस्थेला काष्ट-आरतव ही आयुर्वेदिक संज्ञा आहे. वात दोष आरतव किंवा मासिक पाळीचे नियमन आणि नियंत्रण करते. परिणामी, डिसमेनोरियाच्या व्यवस्थापनासाठी स्त्रीमध्ये वात नियंत्रित करणे अत्यंत आवश्यक आहे. लॅव्हेंडर ही वात-संतुलित औषधी वनस्पती आहे जी डिसमेनोरियाला मदत करू शकते. लॅव्हेंडर चहा मासिक पाळीच्या दरम्यान पोटदुखी आणि पेटके कमी करते आणि वाढलेल्या वातांचे व्यवस्थापन करण्यास मदत करते. लॅव्हेंडर चहा बनवण्याच्या घरगुती टिप्स 1. एक चहाचे भांडे अर्धवट पाण्याने भरा आणि उकळी आणा. 2. काही लॅव्हेंडर फुलं टाका. 3. फुलांना पाण्यात भिजण्यासाठी 5 मिनिटे द्या. तुम्ही त्यांना जास्त काळ (तुमच्या गरजेनुसार) भिजवू शकता. 4. चहाची फुले काढून टाकण्यासाठी कपमध्ये द्रव गाळा किंवा फिल्टर करा. 5. लॅव्हेंडर चहा रात्रीच्या आधी किंवा जेव्हा गरज असेल तेव्हा घेऊ शकता.
• भूक न लागणे : लॅव्हेंडर चहा भूक न लागणे नियंत्रित करण्यात मदत करू शकते. हे या वस्तुस्थितीशी संबंधित आहे की ते भूक उत्तेजित करते. हे भूक उत्तेजित करून अन्न वापर वाढवते.
• मळमळ : जरी मळमळ उपचार करण्यासाठी लैव्हेंडरच्या वापरास समर्थन देण्यासाठी पुरेसे वैज्ञानिक पुरावे नाहीत. तथापि, अदरक आणि एका जातीची बडीशेप यांसारख्या इतर औषधी वनस्पतींसोबत एकत्र केल्यास ते अँटीमेटिक (मळमळ कमी करणारे एजंट) म्हणून काम करू शकते.
• दातदुखी : दातदुखीवर उपचार करण्यासाठी लैव्हेंडरच्या वापरास समर्थन देण्यासाठी पुरेसा वैज्ञानिक डेटा नसला तरी. तथापि, दात अस्वस्थतेवर उपचार करण्यासाठी याचा वापर केला गेला होता.
• उलट्या होणे : लॅव्हेंडरच्या अँटीमेटिक गुणधर्मांमुळे ते उलट्यांसाठी उपयुक्त ठरू शकते. आले आणि एका जातीची बडीशेप यांसारख्या इतर औषधी वनस्पतींसोबत एकत्र केल्यास मळमळ आणि उलटीची लक्षणे दूर होण्यास मदत होते.
• केस गळणे : केस गळतीमध्ये लैव्हेंडर तेलाचे महत्त्व सूचित करण्यासाठी पुरेसा वैज्ञानिक डेटा नसला तरी. काही संशोधनानुसार, रोझमेरी आणि सीडरवुड सारख्या इतर तेलांसह लैव्हेंडर तेल वापरल्याने केसांचा विकास वाढण्यास मदत होऊ शकते. त्याच्या प्रतिजैविक गुणधर्मांमुळे, ते टाळूचे संक्रमणांपासून देखील संरक्षण करते.
  लॅव्हेंडर तेल केसांच्या समस्यांवर उपचार करण्यासाठी सर्वात प्रभावी तेलांपैकी एक आहे. केस गळणे शरीरातील वात दोषामुळे होते, ज्यामुळे टाळूवर कोरडेपणा देखील येतो, आयुर्वेदानुसार. लॅव्हेंडर तेल वात संतुलित करते, जास्त कोरडेपणा काढून टाकते आणि केस गळणे टाळते. लॅव्हेंडर तेल कसे वापरावे 1. लॅव्हेंडर आवश्यक तेलाचे 4-5 थेंब किंवा आवश्यकतेनुसार वापरा. 2. ते पातळ करण्यासाठी रोझमेरी किंवा सीडरवुड सारखे वाहक तेल वापरा. 3. केसगळती टाळण्यासाठी दिवसातून एकदा आणि आठवड्यातून तीन वेळा ते टाळूला लावा.
• रजोनिवृत्तीची लक्षणे : लॅव्हेंडरचा सुगंध रजोनिवृत्तीच्या लक्षणे जसे की गरम चमकांच्या व्यवस्थापनात मदत करू शकतो. ही लक्षणे प्रामुख्याने तणावाशी निगडीत असतात, ज्यामुळे शरीरातील तणाव संप्रेरक (कॉर्टिसोल) पातळी वाढते. लॅव्हेंडर तणाव संप्रेरक पातळी कमी करून गरम चमक आणि इतर रजोनिवृत्तीच्या लक्षणांवर उपचार करण्यास मदत करते.
• नैराश्य : लॅव्हेंडर ऑइल इनहेल केल्याने नैराश्य दूर होऊ शकते. विशिष्ट घटकांमुळे त्यात अवसादविरोधी गुणधर्म आहेत. संशोधनानुसार, ही संयुगे काही न्यूरोट्रांसमीटर (सेरोटोनिन) च्या पुनरावृत्तीला मर्यादित करतात आणि त्यामुळे मूड सुधारतात.
• चिंता : त्याच्या चिंताग्रस्त गुणधर्मांमुळे, लैव्हेंडर तेल, अरोमाथेरपीमधील एक सामान्य घटक, चिंता कमी करण्यास मदत करू शकते. हे मेंदूला सिग्नलचे प्रसारण सुधारते, ज्यामुळे काही मध्यस्थांची क्रिया कमी होते ज्यामुळे चिंता निर्माण होते. चिंता लक्षणांची तीव्रता, वारंवारता आणि लांबी देखील कमी होते.
  लॅव्हेंडर आपल्याला चिंता लक्षणांवर नियंत्रण ठेवण्यास मदत करू शकते. आयुर्वेदानुसार वात शरीराच्या सर्व हालचाली आणि क्रिया तसेच मज्जासंस्था नियंत्रित करते. चिंता ही प्रामुख्याने वात असंतुलनामुळे निर्माण होते. लॅव्हेंडरचा मज्जासंस्थेवर आरामदायी प्रभाव पडतो आणि वात नियंत्रित करण्यास मदत करतो. त्याला एक सुंदर गंध आहे, म्हणूनच ते अरोमाथेरपीमध्ये किंवा चहा म्हणून वापरले जाते. लॅव्हेंडर तेल कसे वापरावे 1. नैराश्याच्या लक्षणांपासून मुक्त होण्यासाठी अरोमाथेरपीमध्ये लैव्हेंडर तेलाचा वापर केला जाऊ शकतो. 2. लॅव्हेंडर तेलाने डिफ्यूझर भरा. 3. सुखदायक परिणाम आणि चिंता लक्षणांपासून आराम मिळण्यासाठी तुमच्या बेडरूममध्ये डिफ्यूझर ठेवा.
• निद्रानाश : सुवासिक फुलांची वनस्पती सह निद्रानाश मदत केली जाऊ शकते. लिनालूल नावाच्या घटकामुळे त्यात शामक गुणधर्म आहेत. हे घटक झोपेच्या समस्यांवर उपचार आणि झोपेची गुणवत्ता सुधारण्यात मदत करतात.
  लॅव्हेंडर तुम्हाला चांगली झोप घेण्यास मदत करू शकते. आयुर्वेदानुसार वाढलेला वात दोष, मज्जासंस्था संवेदनशील बनवतो, परिणामी अनिद्रा (निद्रानाश) होतो. लॅव्हेंडरचे वात-संतुलन गुणधर्म मज्जासंस्थेला शांत करण्यास मदत करतात, जे निद्रानाश व्यवस्थापित करण्यास मदत करते. लॅव्हेंडर तेल कसे वापरावे 1. लैव्हेंडर तेलाने निद्रानाशावर उपचार करण्यासाठी अरोमाथेरपीचा वापर केला जाऊ शकतो. 2. लॅव्हेंडर तेलाने डिफ्यूझर भरा. 3. आरामदायी प्रभाव आणि चांगली झोप येण्यासाठी तुमच्या बेडरूममध्ये डिफ्यूझर ठेवा.
• कान संसर्ग : लॅव्हेंडरचे बॅक्टेरियाच्या वाढीस प्रतिबंध करणारा पदार्थ गुणधर्म कानाच्या संसर्गाच्या उपचारात मदत करू शकतात. हे मधल्या कानात बॅक्टेरियाची वाढ थांबवते. त्याच्या दाहक-विरोधी गुणधर्मांमुळे, कानाभोवती लॅव्हेंडर तेलाची मालिश केल्याने देखील चिडचिड दूर होते.
• तोंडाचे व्रण : कॅन्कर फोडांसाठी लैव्हेंडरच्या वापरास समर्थन देण्यासाठी पुरेसा वैज्ञानिक डेटा नसला तरी. त्याच्या उत्कृष्ट उपचार आणि दाहक-विरोधी वैशिष्ट्यांमुळे, प्रभावित भागात लॅव्हेंडर तेलाचा स्थानिक वापर केल्याने कर्करोगाच्या फोडांमध्ये सूज आणि वेदना कमी होण्यास मदत होऊ शकते.
  लॅव्हेंडर ऑइल टॉपिकली लावल्याने कॅन्कर फोडांची लक्षणे कमी होण्यास मदत होऊ शकते. आयुर्वेदानुसार, जास्त पित्त असलेल्यांना कॅन्कर फोड सामान्यपणे आढळतात. पित्तामुळे प्रभावित भागात जळजळ आणि जळजळ देखील होते. लॅव्हेंडरचे रोपन (उपचार) गुणधर्म जळजळ आणि इतर लक्षणे कमी करण्यास मदत करतात. परिणामी, जखमी क्षेत्र जलद बरे होईल. कॅन्करच्या फोडांवर लॅव्हेंडर तेल कसे लावावे 1. लॅव्हेंडर आवश्यक तेलाचे 4-5 थेंब किंवा आवश्यकतेनुसार वापरा. 2. ते पातळ करण्यासाठी वाहक तेल, जसे की खोबरेल तेल घाला. 3. कॅन्कर फोडांवर जलद उपचारासाठी, दिवसातून एकदा किंवा दोनदा ते प्रभावित भागात लावा.
• डास चावणे प्रतिबंधित : त्याच्या शक्तिशाली गंध आणि शांत गुणधर्मांमुळे, लॅव्हेंडरचा उपयोग कीटकनाशक म्हणून केला जाऊ शकतो. लॅव्हेंडर, वाळलेल्या फुलांच्या किंवा पूर्ण वनस्पतीच्या स्वरूपात, कीटकांना दूर करते आणि चाव्याव्दारे शांत करते.
• ताण : लॅव्हेंडर इनहेल केल्याने अधिवृक्क ग्रंथीमधून तणाव संप्रेरक (कॉर्टिसोल) सोडणे कमी होते, जे तणावाचे व्यवस्थापन करण्यास मदत करते. हे सेरोटोनिनचे उत्पादन (“आनंदी संप्रेरक”) वाढवते, ज्यामुळे चिंता आणि तणाव कमी करण्यात मदत होऊ शकते. प्रसूतीनंतरच्या ताणतणावात मदत करण्यासाठी लॅव्हेंडर तेल देखील स्थानिक पातळीवर लावले जाऊ शकते.
• स्मृतिभ्रंश : त्याच्या आरामदायी आणि शामक वैशिष्ट्यांमुळे, लॅव्हेंडर अरोमाथेरपी डिमेंशियाची काही लक्षणे कमी करण्यास मदत करू शकते, जसे की आंदोलन. हे पीडित व्यक्तीला शांत करून आणि झोप आणून डिमेंशियाशी संबंधित आंदोलन कमी करते.
• डोक्यातील उवा : त्याच्या अँटीपॅरासिटिक आणि कीटकनाशक वैशिष्ट्यांमुळे, लॅव्हेंडर तेलाचा उपयोग उवांवर उपचार करण्यासाठी केला जाऊ शकतो. हे उवा काढून टाकण्यास मदत करते आणि टाळूचे आरोग्य राखते.
• कोलकी वेदना : लॅव्हेंडर कॉर्टिसोल (तणाव संप्रेरक) पातळी कमी करून पोटशूळ असलेल्या लहान मुलांना मदत करू शकते. सतत रडत राहिल्याने नवजात बालकांना येणारा ताण कमी होतो. यात अँटिस्पास्मोडिक गुणधर्म देखील आहेत, जे पोटाच्या स्नायूंच्या उबळांपासून मुक्त होण्यास मदत करतात, जे पोटशूळचे कारण असू शकते. काही संशोधनानुसार, लॅव्हेंडर तेलाने ओटीपोटात मसाज केल्याने कोलीकी अर्भकांच्या साप्ताहिक रडण्याचा कालावधी कमी होतो. याव्यतिरिक्त, लॅव्हेंडर बाथ लहान मुलांना पोटशूळ सह मदत करू शकते.
  लॅव्हेंडर पोटशूळच्या लक्षणांपासून आराम देते, जे बर्याचदा वाढलेल्या वातमुळे उद्भवते. यामुळे पोटात गॅस तयार होतो, ज्यामुळे पोटशूळ दुखू शकतो. लॅव्हेंडर तेल वापरून किंवा त्यासोबत आंघोळ करून वात संतुलित करता येतो. यामुळे पोटातून अतिरिक्त गॅस बाहेर पडून पोटशूळपासून आराम मिळतो. पोटशूळसाठी लॅव्हेंडर तेल कसे वापरावे 1. लॅव्हेंडर आवश्यक तेलाचे 4-5 थेंब किंवा आवश्यकतेनुसार वापरा. 2. ते पातळ करण्यासाठी वाहक तेल, जसे की खोबरेल तेल घाला. पोटशूळ अस्वस्थता दूर करण्यासाठी, दिवसातून एक किंवा दोनदा प्रभावित भागावर मालिश करा.
• थकवा : लॅव्हेंडर ऑइल इनहेल केल्याने तणाव आणि चिंता कमी करून थकवा व्यवस्थापनास मदत होऊ शकते. यात शामक आणि चिंता विरोधी गुण आहेत, जे झोपेची प्रेरणा आणि चिंता लक्षणे कमी करण्यात मदत करतात. याचा आरामदायी प्रभाव देखील आहे, जो मेंदूला आराम आणि तणाव कमी करण्यास मदत करतो. लॅव्हेंडर तेलाने अरोमाथेरपी मसाज केल्याने मेंदू आणि रोगप्रतिकार प्रणाली (सायकोन्युरोइम्युनोलॉजी) यांच्यात संवाद साधण्यास मदत होऊ शकते, थकवा कमी होतो.
  लॅव्हेंडर तुम्हाला दैनंदिन जीवनातील थकवा व्यवस्थापित करण्यात मदत करू शकते. थकवा म्हणजे थकवा, अशक्तपणा किंवा उर्जेची कमतरता. थकवा याला आयुर्वेदात ‘क्लामा’ असे संबोधले जाते आणि ते असंतुलित कफ दोषामुळे निर्माण होते. कफा संतुलित गुणधर्मांमुळे, लॅव्हेंडर ऑइल अरोमाथेरपी थकवा लक्षणे दूर करण्यास मदत करते. लॅव्हेंडर तेल विविध प्रकारे थकवा उपचार करण्यासाठी वापरले जाऊ शकते. 1. लॅव्हेंडर ऑइलचा वापर अरोमाथेरपीमध्ये थकवाची लक्षणे दूर करण्यात मदत करण्यासाठी केला जाऊ शकतो. 2. लॅव्हेंडर तेलाने डिफ्यूझर भरा. 3. सुखदायक प्रभावासाठी आणि थकवाची लक्षणे दूर करण्यासाठी तुमच्या बेडरूममध्ये डिफ्यूझर ठेवा. 4. थकवा येण्याच्या लक्षणांपासून तात्काळ आराम मिळवण्यासाठी तुम्ही रोझमेरी तेलाने लैव्हेंडर तेलाचा मसाज देखील करू शकता.
• ऑस्टियोआर्थराइटिस : त्याच्या दाहक-विरोधी वैशिष्ट्यांमुळे, लैव्हेंडर ऑस्टियोआर्थरायटिसच्या उपचारांमध्ये उपयुक्त ठरू शकते. लॅव्हेंडरमध्ये संयुगे असतात जे दाहक प्रथिनेचे कार्य दडपतात ज्यामुळे जळजळ होते. ऑस्टियोआर्थरायटिस-संबंधित सांधेदुखी आणि सूज यामुळे कमी होते.
  लॅव्हेंडर तेल ऑस्टियोआर्थरायटिस असलेल्या लोकांना त्यांच्या वेदना व्यवस्थापित करण्यास मदत करू शकते. आयुर्वेदानुसार, ऑस्टियोआर्थरायटिस, ज्याला संधिवाता देखील म्हणतात, हा वात दोष वाढल्यामुळे होतो. यामुळे सांध्यांमध्ये अस्वस्थता, सूज आणि कडकपणा निर्माण होतो. वात संतुलित करण्याच्या गुणधर्मामुळे, प्रभावित भागात लैव्हेंडर तेल लावल्याने ऑस्टियोआर्थरायटिसशी संबंधित सांध्यातील वेदना आणि सूज दूर होते. ऑस्टियोआर्थराइटिससाठी लॅव्हेंडर तेल: उपयुक्त सूचना 1. लॅव्हेंडर आवश्यक तेलाचे 4-5 थेंब किंवा आवश्यकतेनुसार वापरा. 2. ते पातळ करण्यासाठी ऑलिव्ह ऑइलसारखे वाहक तेल घाला. 3. osteoarthritis लक्षणे आराम करण्यासाठी दिवसातून एक किंवा दोनदा प्रभावित भागात मालिश.
• वेदना आराम : लॅव्हेंडरचे वेदनशामक गुणधर्म वेदना व्यवस्थापनात मदत करू शकतात. यामुळे बेशुद्ध न होता वेदना आराम मिळतो.
• अस्वस्थ पाय सिंड्रोम : जरी रेस्टलेस लेग सिंड्रोम (RLS) च्या उपचारात लैव्हेंडरच्या वापरास समर्थन देण्यासाठी पुरेसे वैज्ञानिक पुरावे नाहीत. दुसरीकडे, लॅव्हेंडर मसाज थेरपी, हेमोडायलिसिस रुग्णांना RLS नियंत्रित करण्यास मदत करू शकते कारण त्याच्या स्नायू आराम आणि शांत गुणधर्म आहेत.
• पुरळ : लॅव्हेंडर तेलामध्ये बॅक्टेरियाच्या वाढीस प्रतिबंध करणारा पदार्थ गुणधर्म असल्यामुळे, ते मुरुमांना कारणीभूत असलेल्या जीवाणूंची वाढ कमी करून मुरुमांवर उपचार करण्यास मदत करू शकते. हे दाहक-विरोधी औषध म्हणून काम करते, मुरुमांशी संबंधित जळजळ आणि वेदना कमी करते. हे सेबम स्राव दर कमी करून मुरुमांचे उत्पादन प्रतिबंधित करते.
  आयुर्वेदानुसार कफ-पित्त दोष त्वचेच्या प्रकारात मुरुम आणि मुरुम होण्याची अधिक शक्यता असते. कफाच्या वाढीमुळे सीबम उत्पादनात वाढ होते, ज्यामुळे छिद्र बंद होतात. यामुळे पांढरे आणि ब्लॅकहेड पिंपल्स दोन्ही दिसतात. कफा संतुलित करण्याच्या गुणधर्मांमुळे, त्वचेवर लॅव्हेंडर तेल वापरल्याने सेबमचे उत्पादन कमी होण्यास मदत होते आणि मुरुमांपासून आराम मिळतो. मुरुमांसाठी लॅव्हेंडर तेल कसे वापरावे 1. लॅव्हेंडर आवश्यक तेलाचे 4-5 थेंब किंवा आवश्यकतेनुसार वापरा. 2. ते पातळ करण्यासाठी वाहक तेल, जसे की खोबरेल तेल घाला. 3. मुरुमांच्या समस्येपासून मुक्त होण्यासाठी, दिवसातून एकदा आणि आठवड्यातून तीन वेळा प्रभावित भागात लागू करा.
• डोकेदुखी : लॅव्हेंडर मानसिक तणाव किंवा तणावामुळे उद्भवलेल्या डोकेदुखीच्या आरामात मदत करू शकते. लॅव्हेंडर रक्तवाहिन्या शिथिल करते आणि चिंताग्रस्त ताण शांत करते. यात वेदनाशामक गुणधर्म देखील आहेत, याचा अर्थ ते वेदना कमी करते.
  लॅव्हेंडर तणावामुळे किंवा विस्कळीत झोपेच्या दिनचर्यामुळे होणार्‍या डोकेदुखीवर मदत करू शकते. आयुर्वेदानुसार तणाव किंवा झोपेत व्यत्यय, वात वाढवते, ज्यामुळे डोकेदुखी होऊ शकते. वात संतुलित करण्याच्या गुणधर्मांमुळे, लॅव्हेंडर तेल लावणे किंवा लॅव्हेंडरचा आनंददायी सुगंध श्वास घेणे मज्जासंस्थेला शांत करून तणाव कमी करण्यास मदत करते आणि शांत झोपेला प्रोत्साहन देते. डोकेदुखीसाठी लॅव्हेंडर तेल कसे वापरावे 1. अरोमाथेरपीचा वापर डोकेदुखीपासून मुक्त होण्यासाठी लैव्हेंडर तेलाने केला जाऊ शकतो. 2. लॅव्हेंडर तेलाने डिफ्यूझर भरा. 3. सुखदायक प्रभाव आणि डोकेदुखी आराम यासाठी तुमच्या बेडरूममध्ये डिफ्यूझर ठेवा. 4. बदामाच्या तेलासारख्या वाहक तेलात मिसळून लॅव्हेंडर तेलाने कपाळाला मसाज केल्याने डोकेदुखी लवकर दूर होण्यास मदत होईल.
• मायग्रेन : लॅव्हेंडर मज्जासंस्था शांत करून आणि रक्तवाहिन्या आराम करून मायग्रेनच्या वेदना कमी करते. यात वेदनाशामक प्रभाव देखील असतात जे वेदना कमी करण्यास आणि मायग्रेनच्या व्यवस्थापनास मदत करतात.
• इसब : एक्जिमा हा त्वचेचा आजार आहे ज्यामुळे जळजळ, खाज सुटणे आणि लाल ठिपके येतात. लॅव्हेंडरचे अँटीफंगल आणि अँटीबैक्टीरियल गुण एक्झामाच्या उपचारात मदत करतात. त्याच्या दाहक-विरोधी गुणधर्मांमुळे, लॅव्हेंडर तेलाचा त्वचेवर आरामदायी प्रभाव पडतो आणि जळजळ आणि जळजळ कमी होते.
  लॅव्हेंडर तेल लावल्याने एक्जिमा नियंत्रित केला जाऊ शकतो. एक्जिमा हा त्वचेचा आजार आहे ज्यामुळे उग्र, फोड येणे, चिडचिड, खाज सुटणे आणि रक्तस्त्राव होतो. रोपन (उपचार) गुणधर्मामुळे, लॅव्हेंडर तेल वापरल्याने जळजळ कमी होते आणि जलद उपचारांना प्रोत्साहन मिळते. एक्झामासाठी लैव्हेंडर तेल कसे वापरावे यावरील टिपा. 1. लॅव्हेंडर आवश्यक तेलाचे 4-5 थेंब किंवा आवश्यकतेनुसार वापरा. 2. ते पातळ करण्यासाठी वाहक तेल, जसे की खोबरेल तेल घाला. 3. एक्जिमाची लक्षणे दूर करण्यासाठी, हे मिश्रण प्रभावित भागात दिवसातून एकदा आणि आठवड्यातून तीन वेळा लावा.
• उच्च रक्तदाब (उच्च रक्तदाब) : त्याच्या सुखदायक वैशिष्ट्यांमुळे, लॅव्हेंडर अरोमाथेरपी बाथ रक्तदाब कमी करण्यास मदत करू शकते. लॅव्हेंडरचा परफ्यूम शरीराद्वारे त्वरीत शोषला जातो, रक्तवाहिन्यांपर्यंत पोहोचतो आणि खोल विश्रांती घेतो. या विश्रांतीमुळे रक्तदाब कमी होण्यास मदत होते.

Video Tutorial

लॅव्हेंडर वापरताना घ्यावयाची काळजी:-

अनेक वैज्ञानिक अभ्यासांनुसार, लॅव्हेंडर (लॅव्हंडुला स्टोचेस) घेताना खालील सावधगिरी बाळगणे आवश्यक आहे.^(HR/3)

• शल्यक्रिया प्रक्रियेदरम्यान ऍनेस्थेसिया आणि इतर औषधे सोबत घेतल्यास लॅव्हेंडर मध्यवर्ती मज्जासंस्था मंद करू शकते. म्हणून, शेड्यूल केलेल्या शस्त्रक्रियेच्या 2 आठवड्यांपूर्वी लॅव्हेंडरचा वापर टाळण्याचा सल्ला दिला जातो.
• त्वचेवर लॅव्हेंडर तेलाचा सरळ वापर केल्यास जळजळ किंवा जळजळ होऊ शकते. म्हणून, नारळ तेल, ऑलिव्ह ऑइल इत्यादी काही प्रदाता तेलाच्या संयोजनात वापरण्याची शिफारस केली जाते.

• लॅव्हेंडर घेताना घ्यावयाची विशेष खबरदारी:-

  अनेक वैज्ञानिक अभ्यासांनुसार, लॅव्हेंडर (लॅव्हंडुला स्टोचेस) घेताना खालील विशेष खबरदारी घेणे आवश्यक आहे.^(HR/4)

  • स्तनपान : स्तनपानादरम्यान लैव्हेंडरचा वापर टिकवून ठेवण्यासाठी पुरेसा वैज्ञानिक डेटा नसल्यामुळे. यामुळे, स्तनपानादरम्यान लैव्हेंडर वापरणे टाळणे किंवा तसे करण्यापूर्वी वैद्यकीय व्यावसायिकांना भेटणे चांगले.
  • मध्यम औषध संवाद : विशिष्ट शामक औषधे, जसे की बार्बिट्यूरेट्स, लॅव्हेंडरशी जोडली जाऊ शकतात, ज्यामुळे खूप झोप किंवा तंद्री येते. म्हणून, अशा औषधांसह लॅव्हेंडरचा वापर करण्यापासून दूर राहणे चांगले.
  • गर्भधारणा : गर्भधारणेदरम्यान लैव्हेंडरचा वापर टिकवून ठेवण्यासाठी पुरेसा क्लिनिकल डेटा नसल्यामुळे. परिणामी, गर्भवती असताना लैव्हेंडरचा वापर टाळणे किंवा तसे करण्यापूर्वी वैद्यकीय व्यावसायिकांना भेटणे चांगले.
  • ऍलर्जी : काही लोकांमध्ये, लॅव्हेंडर तेलाचा स्थानिक पातळीवर वापर केल्याने त्वचेची चिडचिड आणि त्वचारोग यासारख्या ऍलर्जी निर्माण होऊ शकतात. परिणामी, त्वचेवर लॅव्हेंडर तेल वापरण्यापूर्वी वैद्यकीय शिफारसी घेणे चांगले.

  लॅव्हेंडर कसे घ्यावे:-

  अनेक वैज्ञानिक अभ्यासांनुसार, लॅव्हेंडर (लॅव्हंडुला स्टोचेस) खाली नमूद केलेल्या पद्धतींमध्ये घेतले जाऊ शकते.^(HR/5)

  • लॅव्हेंडर चहा : या सोप्या उपक्रमांचे पालन करून तुम्ही तुमच्या घरात लॅव्हेंडर चहा बनवू शकता. घरी लॅव्हेंडर चहा बनवण्याच्या टिप्स एका चहाच्या भांड्यात वीस ते दोन५० मिली पाणी उकळा. त्यात अनेक लैव्हेंडर फुलांचा समावेश करा. फुलांना सुमारे 5 मिनिटे पाण्यात भिजू द्या, तुम्ही त्यांना जास्त काळ (तुमच्या गरजेनुसार) उंच करू शकता. एका कपमध्ये द्रव फिल्टर करून किंवा ताण देऊन चहामधून फुले काढून टाका. मासिक पाळीच्या वेदना दूर करण्यासाठी आपण दिवसातून 1 किंवा 2 वेळा लैव्हेंडर चहाचे कौतुक करू शकता.
  • बाह्य अनुप्रयोग म्हणून वापरा : लॅव्हेंडर तेलाचे 4 ते 5 डिक्लेन्स किंवा तुमच्या गरजेनुसार घ्या. खोबरेल तेल सारख्या प्रदाता तेलाने ते कमकुवत करा. प्रभावित भागावर दररोज तसेच आठवड्यातून तीनदा लावा. एक्जिमाची लक्षणे आणि चिन्हे काढून टाकण्यासाठी.
  • अरोमाथेरपी तेल म्हणून वापरा : अरोमाथेरपीसाठी लॅव्हेंडर तेल वापरले जाऊ शकते. डिफ्यूझरमध्ये लॅव्हेंडर तेल ठेवा. ते तुमच्या खोलीत ठेवा. झोपण्यापूर्वी योग्य सुखदायक फायदे मिळविण्यासाठी.

  लॅव्हेंडर किती घ्यावे:-

  अनेक वैज्ञानिक अभ्यासांनुसार, लॅव्हेंडर (लॅव्हंडुला स्टोचेस) खाली नमूद केलेल्या प्रमाणात घेतले पाहिजे.^(HR/6)

  लॅव्हेंडरचे दुष्परिणाम:-

  अनेक वैज्ञानिक अभ्यासांनुसार, लॅव्हेंडर (लॅव्हंडुला स्टोचेस) घेताना खालील दुष्परिणाम विचारात घेणे आवश्यक आहे.^(HR/7)

  • मळमळ
  • उलट्या
  • बद्धकोष्ठता
  • डोकेदुखी
  • भूक वाढली
  • त्वचेचे रंगद्रव्य
  • फोटोसेन्सिटायझेशन

  लॅव्हेंडरशी संबंधित वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न:-

  Question. लॅव्हेंडर वापरण्याचे इतर कोणते मार्ग आहेत?

  Answer. मळमळ, भूक न लागणे, उलट्या होणे, नैराश्य, तणाव आणि स्मृतिभ्रंश यासह विविध आजारांवर उपचार करण्यासाठी लॅव्हेंडरचा वापर विविध प्रकारे केला जाऊ शकतो. 1. तोंडी वापरासाठी होममेड लैव्हेंडर चहाच्या पाककृती अ. एक चहाचे भांडे अर्धवट पाण्याने भरा आणि उकळी आणा. a काही लैव्हेंडर फुलं टाका. d फुलांना सुमारे 5 मिनिटे पाण्यात भिजवा. तुम्ही त्यांना जास्त काळ (तुमच्या गरजेनुसार) भिजवू शकता. d चहामधून फुले काढण्यासाठी कपमध्ये द्रव गाळा किंवा फिल्टर करा. e लॅव्हेंडर चहाचा आस्वाद रात्रीच्या आधी किंवा गरज असेल तेव्हा घेता येईल. 2. बाह्य वापरासाठी लैव्हेंडर अरोमाथेरपी टिपा a. डिफ्यूझरमध्ये लैव्हेंडर तेल ठेवा. b त्याच्या सुखदायक गुणधर्मांचा फायदा घेण्यासाठी आपल्या बेडरूममध्ये डिफ्यूझर ठेवा. c लॅव्हेंडर ऑइल आणि रोझमेरी ऑइलने मसाज करूनही तुम्ही जलद आराम मिळवू शकता.

  Question. मी लॅव्हेंडर घरात ठेवू शकतो का?

  Answer. लॅव्हेंडर हे पारंपारिक घरगुती वनस्पती नाही, तरीही काळजीपूर्वक काळजी घेऊन ते घरामध्ये ठेवले जाऊ शकते. त्याला नियमितपणे पुरेसा सूर्यप्रकाश, ताजी हवा आणि पाण्याच्या संपर्कात येणे आवश्यक आहे.

  Question. लॅव्हेंडर कॅप्सूल बाजारात उपलब्ध आहेत का?

  Answer. होय, बाजारात लैव्हेंडर गोळ्यांची अनेक ब्रँड नावे आहेत. ते ऑनलाइन किंवा कोणत्याही प्रकारच्या वैद्यकीय पुरवठा दुकानात संपादनासाठी उपलब्ध आहेत.

  Question. लॅव्हेंडरचे इतर प्रकार कोणते आहेत?

  Answer. लॅव्हेंडर खालील प्रकारांमध्ये देखील आढळते: लॅव्हंडुला डेंटटा (फ्रेंच लॅव्हेंडर) हे एक सुवासिक बारमाही झुडूप आहे जे टब किंवा भांडीमध्ये चांगले वाढते. हे त्याच्या उपचारात्मक किंवा कॉस्मेटिक गुणधर्मांपेक्षा त्याच्या सौंदर्यात्मक मूल्यासाठी अधिक प्रसिद्ध आहे. लवंडुला अँगुस्टिफोलिया मिल. (इंग्लिश लॅव्हेंडर) ही भूमध्यसागरीय प्रदेशातील बारमाही वनौषधी वनस्पती आहे. त्याच्या अँटिऑक्सिडंट, दाहक-विरोधी, जखमा-उपचार, अँटीडिप्रेसेंट आणि शामक गुणधर्मांमुळे, त्यात उपचारात्मक गुणधर्मांची विस्तृत श्रेणी आहे. लॅव्हंडुला मल्टीफिडा (इजिप्शियन लॅव्हेंडर) हे वायव्य भूमध्य आणि कॅनरी बेटांचे मूळ बारमाही, सुगंधित झुडूप आहे आणि त्याला फर्न लीफ लैव्हेंडर म्हणूनही ओळखले जाते. प्रतिजैविक, विरोधी दाहक आणि अँटीऑक्सिडंट क्रियाकलाप सर्व उपस्थित आहेत.

  Question. लॅव्हेंडर किडनीसाठी चांगले आहे का?

  Answer. होय, लॅव्हेंडर किडनीसाठी फायदेशीर आहे. त्यात अँटिऑक्सिडेंट टॉप गुण समाविष्ट आहेत जे ऑक्सिडेटिव्ह तणाव कमी करण्यास मदत करतात. हे पेशींचे (मूत्रपिंडाचे) मुक्त अत्यंत नुकसान होण्यापासून संरक्षण करते आणि मूत्रपिंडाच्या अतिरिक्त समस्या जसे की नेफ्रोटॉक्सिसिटी टाळते.

  Question. लॅव्हेंडर उबळांवर फायदेशीर आहे का?

  Answer. त्याच्या स्पास्मोलाइटिक गुणधर्मांच्या परिणामी, लॅव्हेंडर उबळांवर मदत करू शकते. हे गुळगुळीत स्नायूंच्या वस्तुमानाच्या विश्रांतीमध्ये तसेच शरीरातील उबळ कमी करण्यास मदत करते.

  Question. Lavender तुम्हाला झोपेची भावना का बनवते?

  Answer. त्याच्या शामक आणि संमोहन गुणधर्मांच्या परिणामी, लॅव्हेंडर विशिष्ट न्यूरोट्रांसमीटरच्या क्रियांना प्रतिबंधित करून तसेच मध्यवर्ती मज्जासंस्था सैल करून आपल्याला झोपायला लावते.

  Question. लॅव्हेंडर मानवांसाठी विषारी आहे का?

  Answer. लैव्हेंडरच्या असुरक्षित परिणामांचे समर्थन करण्यासाठी पुरेसा वैज्ञानिक डेटा नसला तरी. असे असले तरी, एका संशोधन अभ्यासानुसार, काही व्यक्तींना लॅव्हेंडर ऑर्गेनिक चहाचे सेवन केल्याने प्रतिकूल परिणाम होऊ शकतात. परिणामी, लॅव्हेंडर ऑरगॅनिक चहा घेण्यापूर्वी वैद्यकीय मार्गदर्शन घेणे चांगले.

  Question. लॅव्हेंडर सामान्य हार्मोनल क्रियाकलापांवर परिणाम करते का?

  Answer. होय, लॅव्हेंडरच्या हार्मोनल क्रियेमुळे पुरुष आणि स्त्रिया दोघेही प्रभावित होऊ शकतात. लॅव्हेंडर तेलाचा नियमित वापर केल्याने लैंगिक संप्रेरकांच्या (इस्ट्रोजेन आणि एंड्रोजन) पातळीमध्ये विसंगती निर्माण होते. पुरुषांमध्ये (गायनेकोमॅस्टिया) व्यतिरिक्त स्त्रियांमध्ये स्तनाचा लवकर विकास होण्याची शक्यता आहे.

  Question. तुमच्यासाठी खूप लॅव्हेंडर वाईट आहे का?

  Answer. जरी लॅव्हेंडरचे असंख्य फायदे आहेत, परंतु जास्त वापरामुळे बद्धकोष्ठता, निराशा, तसेच भूक वाढणे यासारखे नकारात्मक परिणाम होऊ शकतात. म्हणून, लैव्हेंडर घेण्यापूर्वी वैद्यकीय मार्गदर्शन घेणे चांगले.

  Question. लॅव्हेंडर रक्त पातळ करण्यासाठी वापरले जाऊ शकते?

  Answer. रक्त पातळ करण्यासाठी लैव्हेंडरचा वापर करण्यास समर्थन देण्यासाठी अपुरी क्लिनिकल माहिती आहे.

  Question. लॅव्हेंडरच्या आवश्यक तेलामुळे अस्थमा होऊ शकतो का?

  Answer. जरी ब्रोन्कियल दम्याच्या विकासामध्ये लैव्हेंडर आवश्यक तेलाचे महत्त्व टिकवून ठेवण्यासाठी वैज्ञानिक पुरावे हवे आहेत. वास्तविक, त्याच्या दाहक-विरोधी इमारतींमुळे, लॅव्हेंडर महत्त्वपूर्ण तेल ब्रोन्कियल दम्याचा उपचार करण्यास मदत करू शकते. लॅव्हेंडर अत्यावश्यक तेलात श्वास घेतल्याने श्वासोच्छवास सुलभ होतो आणि श्वासोच्छवासाच्या प्रणालीतील सूज तसेच ऍलर्जी कमी होते.

  Question. लॅव्हेंडर सांधेदुखीत मदत करते का?

  Answer. होय, त्याच्या दाहक-विरोधी आणि वेदनाशामक गुणांमुळे, लॅव्हेंडर तेल सांध्यातील अस्वस्थता हाताळण्यास मदत करू शकते. हे अस्वस्थता आणि सूज दूर करण्यास मदत करते ज्यात संयुक्त अस्वस्थता समाविष्ट आहे.

  Question. लॅव्हेंडर तेल सुरकुत्यासाठी चांगले आहे का?

  Answer. होय, त्याच्या उच्च अँटी-ऑक्सिडंट गुणधर्मांमुळे, लॅव्हेंडर तेल क्रिझसाठी मौल्यवान आहे. हे त्वचेच्या पेशींना पूरक रॅडिकल्सच्या हानिकारक प्रभावापासून वाचवते. नारळाच्या तेलासह त्वचेवर लॅव्हेंडर तेल वापरल्याने रक्ताभिसरणाला चालना मिळते, त्वचेला ऑक्सिजन मिळते आणि क्रिझस प्रतिबंध होतो.

  Question. लॅव्हेंडर तेल काळे डाग दूर करते का?

  Answer. काळी ठिकाणे काढून टाकण्यासाठी लैव्हेंडर तेलाचा वापर टिकवून ठेवण्यासाठी पुरेशी क्लिनिकल माहिती नाही.

  SUMMARY

  हे बर्याचदा मानसिक आणि शारीरिक विश्रांतीसाठी अरोमाथेरपीमध्ये वापरले जाते. लॅव्हेंडर महत्त्वाचे तेल हे केस शॅम्पू, आंघोळीचे क्षार, सुगंधी द्रावण, अन्न, फार्मास्युटिकल्स आणि कीटकनाशके यासारख्या सौंदर्यप्रसाधनांच्या निर्मितीमध्ये वापरले जाते.