कचनार (बौहिनिया वेरीगाटा)

कचनार, ज्याला हिल इबोनी देखील म्हणतात, ही एक आकर्षक वनस्पती आहे जी असंख्य सौम्य समशीतोष्ण आणि उपोष्णकटिबंधीय वातावरणात आढळते, जिथे ती यार्ड, उद्याने, तसेच रस्त्याच्या कडेला उगवली जाते.^(HR/1)

पारंपारिक औषध वनस्पतीच्या सर्व भागांचा (पाने, फुलांच्या कळ्या, फूल, देठ, देठाची साल, बिया आणि मुळे) वापर करते. फार्माकोलॉजिकल तपासणीनुसार, काचनारमध्ये अँटीकॅन्सर, अँटीऑक्सिडंट, हायपोलिपिडेमिक, अँटीबैक्टीरियल, अँटी-इंफ्लेमेटरी, नेफ्रोप्रोटेक्टिव्ह, हेपॅटोप्रोटेक्टिव्ह, अल्सर, इम्युनोमोड्युलेटिंग, मोल्युसिसिडल आणि जखमा बरे करण्याचे गुणधर्म आहेत. या वैशिष्ट्यांचा उपयोग ब्राँकायटिस, कुष्ठरोग, ट्यूमर, अपचन, फुशारकी, स्क्रोफुला, त्वचेचे आजार, अतिसार आणि आमांश, इतर आजारांवर उपचार करण्यासाठी केला गेला. कचनारचा उपयोग आयुर्वेदामध्ये कृमी संसर्ग, स्क्रोफुला आणि जखमा यांसारख्या आजारांवर उपचार करण्यासाठी केला जातो.

कचनार या नावानेही ओळखले जाते :- बौहिनिया वेरीगाटा, कांचनारका, कांचन, कांचन कांचना, रक्त कांचना, माउंटन आबनूस, चंपाकटी, कांचनार, काचनार, कांचनार, कुंजीमंदर, कांचवाला, कलाड, चुवन्ना मंधारम, कांचना, रक्तकांचना, काचना, कनियारा, मनुराय, सिगअप्पू, सिग्नाउ ऑर्किड-ट्री, गरीब-मनुष्याचे ऑर्किड, उंटाचे पाय, नेपोलियनची टोपी

कचनार यांच्याकडून मिळतो :- वनस्पती

Kachnar चे उपयोग आणि फायदे:-

अनेक वैज्ञानिक अभ्यासांनुसार, Kachnar (Bauhinia variegata) चे उपयोग आणि फायदे खाली नमूद केले आहेत.^(HR/2)

• हायपोथायरॉईडीझम : हायपोथायरॉईडीझम हा एक विकार आहे ज्यामध्ये थायरॉईड ग्रंथी पुरेसे थायरॉईड संप्रेरक तयार करण्यात अपयशी ठरते. आयुर्वेदानुसार, आहार आणि जीवनशैलीतील बदल ज्यामुळे पाचन अग्नी आणि चयापचय, तसेच त्रिदोषांचे संतुलन बिघडते (वात/पित्त/कफ), ही हायपोथायरॉईडीझमची मूळ कारणे आहेत. दीपन (भूक वाढवणारे) आणि त्रिदोष संतुलित करण्याच्या गुणधर्मांमुळे, कचनार पाचन अग्नी वाढवते, जे चयापचय सुधारते आणि त्रिदोष संतुलित करण्यास देखील मदत करते. a हायपोथायरॉईडीझमच्या व्यवस्थापनात मदत करण्यासाठी 14-12 चमचे कचनार पावडर घ्या. b हायपोथायरॉईडीझमवर उपचार करण्यासाठी दिवसातून एक किंवा दोनदा कोमट पाणी किंवा मधासोबत घ्या.
• मूळव्याध : खराब आहार आणि बैठी जीवनशैलीमुळे मूळव्याध होतात, ज्याला आयुर्वेदात अर्श असेही म्हणतात. तिन्ही दोष, विशेषत: वात यांना याचा परिणाम होतो. बद्धकोष्ठता वाढलेल्या वातामुळे होतो, ज्यामध्ये पचनशक्ती कमी असते. यामुळे गुदाशय क्षेत्रातील नसांना सूज येते, ज्यामुळे दुर्लक्ष केल्यास किंवा उपचार न केल्यास पाइल्स मास तयार होतो. दीपन (भूक वाढवणाऱ्या) वैशिष्ट्यामुळे, कचनार पचनशक्ती सुधारण्यास, बद्धकोष्ठता टाळण्यास आणि मूळव्याध द्रव्यमान वाढण्यास कमी करण्यास मदत करते. मूळव्याधपासून मुक्त होण्यासाठी कचनार वापरण्याची टीप: अ. 14 ते 12 चमचे कचनार पावडर घ्या. b मूळव्याधची लक्षणे दूर करण्यासाठी कोमट पाणी किंवा मधाने दिवसातून एक किंवा दोनदा ते गिळावे.
• मेनोरेजिया : मेनोरेजिया, किंवा विपुल मासिक पाळीत रक्तस्त्राव, तीव्र पित्त दोषाने निर्माण होतो आणि त्याचे आयुर्वेदात रक्तप्रदार (किंवा मासिक पाळीच्या रक्ताचा जास्त स्राव) असे वर्णन केले आहे. त्यात सीता (थंड) आणि काशया (तुरट) वैशिष्ट्ये असल्यामुळे, कचनार सूजलेल्या पित्ताला संतुलित करते आणि मासिक पाळीत होणारा जड रक्तस्राव किंवा मेनोरेजिया कमी करते. कचनार सह मेनोरॅजिया किंवा जड मासिक पाळीचा प्रवाह नियंत्रित करण्यासाठी टीप: a. 14-12 चमचे कचनार पावडर घ्या. b मेनोरेजियाच्या लक्षणांपासून आराम मिळण्यासाठी दिवसातून एक किंवा दोनदा कोमट पाणी किंवा मधासोबत घ्या.
• अतिसार : “अतिसार, ज्याला आयुर्वेदात अतिसार असेही म्हणतात, हा खराब पोषण, दूषित पाणी, विषारी पदार्थ, मानसिक तणाव आणि अग्निमांड्यामुळे होतो” (कमकुवत पचनशक्ती). हे सर्व चल वात वाढण्यास कारणीभूत ठरतात. शरीराच्या विविध भागांतून आतड्यांपर्यंत द्रव वाहून नेल्यास वात उत्तेजित होतो, जेथे ते मलमूत्रात मिसळते. अतिसार किंवा सैल, पाणचट हालचाल याचा परिणाम आहे. दीपन (भूक वाढवणाऱ्या) वैशिष्ट्यांमुळे, कचनार पाचक अग्नी वाढवून अतिसाराच्या उपचारात मदत करते. ग्रही (शोषक) आणि कषय (तुरट) गुणांमुळे ते मल देखील घट्ट करते आणि पाण्याची कमतरता मर्यादित करते. कचनार वापरून अतिसारापासून आराम मिळतो. a कचनार पावडर अर्धा ते एक चमचे मोजा. b २ कप पाण्यात घाला आणि उकळी आणा. c 5-10 मिनिटे बाजूला ठेवा, किंवा पाणी 1/2 कप पर्यंत कमी होईपर्यंत. d तीन ते चार चमचे कचनार डेकोक्शन घ्या. g त्याच प्रमाणात पाण्याने भरा. f डायरियाच्या पाणचट हालचाली कमी करण्यास मदत करण्यासाठी जेवणानंतर दिवसातून एक किंवा दोनदा ते प्या.
• जखम भरून येणे, जखम बरी होणे : कचनार जखमेच्या जलद उपचारांना प्रोत्साहन देते, सूज कमी करते आणि त्वचेची नैसर्गिक रचना पुनर्संचयित करते. रोपण (बरे करणे) आणि सीता (थंड करणे) या वैशिष्ट्यांमुळे, उकळलेले कचनार पाणी जखमेच्या उपचारांना वाढविण्यासाठी आणि जळजळ कमी करण्यासाठी वापरले जाऊ शकते. कचनारसह जखमेच्या उपचारांना प्रोत्साहन देण्यासाठी टीप: अ. 1/2-1 चमचे कचनार पावडर घ्या. b २ कप पाण्यात घाला आणि उकळी आणा. c 5-10 मिनिटे बाजूला ठेवा, किंवा पाणी 1/2 कप पर्यंत कमी होईपर्यंत. d या कचनार डेकोक्शनचे 3-4 चमचे घ्या (किंवा आवश्यकतेनुसार) बी. आपल्या गरजेनुसार डेकोक्शनमध्ये पाण्याचे प्रमाण समायोजित करा. f बरे होण्यास प्रोत्साहन देण्यासाठी दिवसातून एक किंवा दोनदा जखमा स्वच्छ करा.
• मुरुम आणि मुरुम : “कफ-पित्त दोष असलेल्या व्यक्तीला मुरुम आणि मुरुमांचा धोका जास्त असतो. आयुर्वेदानुसार कफ वाढल्याने सेबम निर्मितीला प्रोत्साहन मिळते, ज्यामुळे छिद्र बंद होतात. यामुळे पांढरे आणि ब्लॅकहेड्स दोन्ही होतात. पित्त वाढल्याने लाल रंग देखील येतो. पापुद्रे (अडथळे) आणि पू भरलेला जळजळ. कचनार त्याच्या कशया (तुरट) स्वभावामुळे, वंगण आणि मलमूत्र काढून टाकण्यासाठी उत्तम आहे. त्याच्या सीता (थंड) गुणवत्तेमुळे, ते सूजलेल्या पित्ताला देखील नियंत्रित करते, मुरुम आणि मुरुमांपासून बचाव करते. यासाठी टीप कचनारने मुरुम आणि मुरुम रोखणे: अ. १२-१ चमचे कचनार पावडर घ्या. ब. मधात मिसळून पेस्ट बनवा. ब. दिवसातून एकदा ही पेस्ट बाधित भागावर समान रीतीने लावा. मुरुम आणि मुरुम, हा उपाय आठवड्यातून 2-3 वेळा वापरा.

Video Tutorial

कचनार वापरताना घ्यावयाची खबरदारी:-

अनेक वैज्ञानिक अभ्यासांनुसार, Kachnar (Bauhinia variegata) घेताना खालील खबरदारी घेणे आवश्यक आहे.^(HR/3)

• कचनार घेताना विशेष खबरदारी घ्यावी:-

  अनेक वैज्ञानिक अभ्यासानुसार, Kachnar (Bauhinia variegata) घेताना खालील विशेष खबरदारी घेणे आवश्यक आहे.^(HR/4)

  • स्तनपान : पुरेशी वैज्ञानिक माहिती नसल्यामुळे, नर्सिंग करताना Atis वापरण्यापासून दूर राहणे किंवा प्रथम डॉक्टरकडे जाणे चांगले.
  • हृदयविकार असलेले रुग्ण : पुरेशी वैज्ञानिक माहिती नसल्यामुळे, हृदयविकार असलेल्या व्यक्तींनी काचनार वापरण्यापासून दूर राहणे किंवा तसे करण्यापूर्वी वैद्यकीय व्यावसायिकांना भेटणे आवश्यक आहे.
  • गर्भधारणा : पुरेशी क्लिनिकल माहिती नसल्यामुळे, गरोदर असताना कचनार टाळणे किंवा प्रथम डॉक्टरांना भेटणे योग्य आहे.
  • ऍलर्जी : ऍलर्जी थेरपीमध्ये Kachnar चा वापर कायम ठेवण्यासाठी पुरेशी क्लिनिकल माहिती नाही. यामुळे, कचनार टाळणे किंवा ते वापरण्यापूर्वी वैद्यकीय व्यावसायिकांना तपासणे चांगले.

  कचनार कसा घ्यावा:-

  अनेक वैज्ञानिक अभ्यासांनुसार, कचनार (बौहिनिया व्हेरिगाटा) खाली नमूद केलेल्या पद्धतींमध्ये घेता येईल.^(HR/5)

  कचनार किती घ्यावा:-

  अनेक वैज्ञानिक अभ्यासानुसार, कचनार (बौहिनिया व्हेरिगाटा) खाली नमूद केलेल्या प्रमाणात घेतले पाहिजे.^(HR/6)

  Kachnar चे दुष्परिणाम:-

  अनेक वैज्ञानिक अभ्यासांनुसार, Kachnar (Bauhinia variegata) घेताना खालील दुष्परिणाम विचारात घेणे आवश्यक आहे.^(HR/7)

  • या औषधी वनस्पतीच्या दुष्परिणामांबद्दल अद्याप पुरेसा वैज्ञानिक डेटा उपलब्ध नाही.

  कचनारशी संबंधित वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न:-

  Question. साप चावताना कचनार वापरता येईल का?

  Answer. होय, पारंपारिक औषधांमध्ये, कचनारचा वापर सापांच्या हल्ल्यांवर उतारा म्हणून केला जातो. हे सापाचे विष न्यूट्रलायझर म्हणून काम करते आणि सापाच्या विषबाधाच्या धोकादायक परिणामांपासून मुक्त होण्यास मदत करते.

  Question. कचनार कसे साठवले जाऊ शकते?

  Answer. कचनार खोलीच्या तपमानावर ठेवले पाहिजे तसेच थेट उष्णतेपासून आणि प्रकाशापासून देखील संरक्षित केले पाहिजे.

  Question. कालबाह्य झालेले Kachnar वापरल्यास काय होईल?

  Answer. संपलेल्या कचनारचा एकटा डोस घेतल्यावर जप्ती, हृदयाच्या समस्या, तसेच त्वचेची संवेदनशीलता येऊ शकते. यामुळे, रनआउट कचनारपासून दूर राहणे योग्य आहे.

  Question. कचनारचे इतर व्यावसायिक उपयोग काय आहेत?

  Answer. कचनारचा उपयोग इमारती लाकडाचा लोकरीचा बोर्ड, गम टिश्यू तसेच तंतू बनवण्यासाठी केला जाऊ शकतो.

  Question. काचनार वापरण्याचे इतर कोणते मार्ग आहेत?

  Answer. बाह्य अनुप्रयोग 1. कचनार पावडरची पेस्ट a. एका कपात 12 ते 1 चमचे कचनार पावडर मोजा. b मधात मिसळून पेस्ट बनवा. b दिवसातून एकदा, प्रभावित भागात समान रीतीने पेस्ट लावा. c त्वचेच्या विकारांपासून मुक्त होण्यासाठी आठवड्यातून 2-3 वेळा हा उपाय करा.

  Question. मधुमेहासाठी कचनारचे काय फायदे आहेत?

  Answer. अँटिऑक्सिडंट गुणधर्म असलेल्या फ्लेव्होनॉइड्सच्या अस्तित्वाचा परिणाम म्हणून, मधुमेह मेल्तिसच्या बाबतीत कचनार झाडाची साल उपयुक्त ठरू शकते. या अँटी-ऑक्सिडंट्समध्ये मधुमेहविरोधी निवासी किंवा व्यावसायिक गुणधर्म आहेत, स्वादुपिंडाच्या पेशींचे नुकसान रोखतात आणि इन्सुलिन उत्पादनास प्रोत्साहन देतात. यामुळे रक्तातील साखरेचे प्रमाण कमी होण्यास मदत होते.

  होय, कचनार रक्तातील ग्लुकोजच्या नियमनात मदत करते. यात दीपन (भूक वाढवणारी) घरे आहेत, जी अमा (चुकीच्या पचनामुळे शरीरातील हानिकारक उरलेले पदार्थ) कमी करण्यास मदत करतात, जे उच्च रक्त ग्लुकोज पातळीचे प्राथमिक कारण आहे.

  Question. कचनार लठ्ठपणामध्ये मदत करते का?

  Answer. होय, Kachnar शरीरातील चयापचय प्रक्रिया वाढवून चरबी जाळण्यात मदत करू शकते. त्यात लठ्ठपणाविरोधी गुणधर्म असतात आणि सेरोटोनिन नावाच्या मेंदूतील संप्रेरकांच्या प्रक्षेपणात मदत होते. सेरोटोनिन हे भूक शमन करणारे आहे जे लोकांना त्यांचे वजन टिकवून ठेवण्यास मदत करते तसेच त्यांना जास्त वजन होण्यापासून टाळते.

  होय, कचनार अमा (दोषयुक्त अन्न पचनामुळे शरीरातील हानिकारक उरलेले पदार्थ) कमी करून जास्त वजन वाढवण्याच्या (वजन समस्या) प्रशासनास मदत करते, जे वजन वाढण्याचे मुख्य कारण आहे. कचनारमधील दीपन (भूक वाढवणारे) पाचन अग्नीला प्रोत्साहन देते, जे अमा तसेच पोटातील चरबी कमी करण्यास मदत करते.

  Question. कचनार जंत संक्रमणास मदत करते का?

  Answer. त्याच्या अँथेल्मिंटिक गुणांचा परिणाम म्हणून, कचनार परजीवी जंत तयार होण्याची शक्यता कमी करू शकते. हे परजीवी कार्यास प्रतिबंध करते आणि यजमान शरीरातून रक्तस्त्राव होण्यास मदत करते, ज्यामुळे जंत संक्रमण हाताळले जाऊ शकते.

  Question. काचनार हायपरलिपिडेमिया कमी करते का?

  Answer. होय, Kachnar चे antihyperlipidemic आणि antioxidant उच्च गुण लिपिड पातळी कमी करण्यास मदत करू शकतात. हे खराब कोलेस्टेरॉल (लो-डेन्सिटी लिपोप्रोटीन किंवा LDL) कमी करण्यात मदत करते आणि उत्कृष्ट कोलेस्ट्रॉल डिग्री (उच्च-घनता लिपोप्रोटीन किंवा एचडीएल) वाढवताना ट्रायग्लिसराइड्स देखील कमी करते. हे धमन्यांमधील फॅट डाउन पेमेंट कमी करण्यास तसेच धमन्यांमधील अडथळे रोखण्यास मदत करते.

  होय, कचनार ही एक प्रभावी कोलेस्ट्रॉल कमी करणारी नैसर्गिक औषधी वनस्पती आहे. त्यात दीपन (भूक वाढवणारी) निवासी किंवा व्यावसायिक मालमत्ता आहे जी पाचन तंत्राच्या आगीच्या नूतनीकरणात तसेच अमा (अन्नाचे चुकीचे पचन झाल्यामुळे शरीरातील विषारी साठे) कमी करण्यास मदत करते, जे जास्त कोलेस्ट्रॉल पातळीचे मुख्य कारण आहे.

  Question. कचनार न्यूरोप्रोटेक्टिव्ह गुणधर्म दर्शवते का?

  Answer. कचनारला त्याच्या अँटिऑक्सिडंट गुणांमुळे न्यूरोप्रोटेक्टिव्ह फायदे असू शकतात. हे ऑक्सिडेटिव्ह ताण कमी करते आणि मेंदूच्या चेतापेशींचे (मज्जातंतू पेशी) पूर्णपणे मुक्त अत्यंत नुकसानीपासून संरक्षण करते.

  Question. काचनार अल्सरमध्ये उपयुक्त आहे का?

  Answer. कचनारमध्ये अल्सर विरोधी प्रभाव असतो. हे पोटाचे उत्पादन नियंत्रित करते आणि पोटातील आम्लताची एकंदरीत किंमत-मुक्त पातळी देखील नियंत्रित करते, ज्यामुळे अल्सरचे निरीक्षण करण्यात मदत होऊ शकते.

  होय, काचनार अल्सरसाठी उपयुक्त आहे कारण त्यात रोपन (पुनर्प्राप्ती) गुण आहे ज्यामुळे गळू लवकर बरे होण्यास मदत होते. कश्यया (तुरट) तसेच सीता (थंड) गुणांमुळे, ते अति जठरासंबंधी रस स्त्रावमध्ये अडथळा आणते, गळूची चिन्हे आणि लक्षणांपासून संरक्षण करते.

  Question. अल्झायमर रोगासाठी कचनार उपयुक्त आहे का?

  Answer. होय, कचनार हा अल्झायमर रोगाच्या कमी झालेल्या धोक्याशी संबंधित आहे. एसिटाइलकोलिनेस्टेरेझ या एन्झाइमची क्रिया कमी करण्यासाठी प्राण्यांच्या प्रयोगांमध्ये कचनार प्रत्यक्षात दिसून आले आहे. हे अत्यावश्यक नैसर्गिक रसायन, एसिटिलकोलीनच्या खराब कार्यास अडथळा आणण्यास मदत करते आणि त्यामुळे अल्झायमरच्या क्लायंटमध्ये स्मृती कमी होण्याची शक्यता कमी होते.

  Question. कचनारमुळे बद्धकोष्ठता होऊ शकते का?

  Answer. होय, Kachnar च्या जास्त प्रमाणात वापरल्याने आतड्यांसंबंधी अनियमितता होऊ शकते.

  Question. कचनार जखमेच्या उपचारांसाठी कसे उपयुक्त आहे?

  Answer. होय, कचनार खरोखरच दुखापतीतून बरे होण्यासाठी मदत करत असल्याचे दिसून आले आहे. कचनारमध्ये आढळणारे अँटिऑक्सिडंट, प्रक्षोभक, तसेच काचनारच्या झाडाची पेस्ट फायटोकॉन्स्टिट्यूंट्सचे निवासी किंवा व्यावसायिक गुणधर्म बॅक्टेरियाच्या वाढीस प्रतिबंध करणारा पदार्थ कोलेजनच्या संश्लेषणात मदत करण्यासाठी आणि दाहक आणि विकासाच्या मध्यस्थांना देखील मदत करण्यासाठी प्राणी प्रयोग प्राप्त झाले आहेत. हे विकास नियंत्रक जखमेच्या आकुंचन तसेच बंद होण्यास मदत करून इजा बरे करण्याची जाहिरात करतात.

  Question. दातदुखीमध्ये कचनार उपयुक्त आहे का?

  Answer. वेदनाशामक तसेच दाहक-विरोधी उच्च गुणांमुळे, दातदुखीसाठी Kahchna फायदेशीर ठरू शकते. कचनार राखच्या वाळलेल्या फांद्या दातांच्या मसाजसाठी वापरल्या जातात ज्यामुळे पीरियडॉन्टलमध्ये अस्वस्थता आणि जळजळ कमी होते.

  काशया (तुरट) तसेच सीता (थंड) निवासी गुणधर्मांमुळे, कचनार खराब झालेल्या स्थानाशी संबंधित असताना दातदुखी शांत करण्यास मदत करते. हे तोंडातील सूक्ष्मजीवांची वाढ देखील कमी करते, ज्यामुळे दातदुखी आणि अप्रिय वास देखील होतो.

  SUMMARY

  पारंपारिक औषध वनस्पतीच्या सर्व भागांचा (पाने, फुलांच्या कळ्या, फूल, देठ, देठाची साल, बिया आणि मुळे) वापर करते. फार्माकोलॉजिकल तपासणीनुसार, काचनारमध्ये अँटीकॅन्सर, अँटीऑक्सिडंट, हायपोलिपिडेमिक, अँटीबैक्टीरियल, अँटी-इंफ्लेमेटरी, नेफ्रोप्रोटेक्टिव्ह, हेपॅटोप्रोटेक्टिव्ह, अल्सर, इम्युनोमोड्युलेटिंग, मोल्युसिसिडल आणि जखमा पुनर्प्राप्ती गुणधर्म आहेत.