अमल्टास (कॅसिया फिस्टुला)

तजेलदार पिवळे फुले अमलतास पात्र ठरतात, त्याचप्रमाणे आयुर्वेदात राजवृक्ष म्हणतात.^(HR/1)

हे भारतातील सर्वात सुंदर झाडांपैकी एक मानले जाते. दुपारच्या जेवणानंतर आणि रात्रीच्या जेवणानंतर, अमलतास चूर्ण कोमट पाण्यासोबत घेतल्याने रक्तातील साखरेची पातळी नियंत्रित करण्यात मदत होऊ शकते आणि त्यातील अँटिऑक्सिडंट आणि दाहक-विरोधी गुणधर्मांमुळे इन्सुलिन स्राव वाढवता येतो. हे शरीरातील चयापचय सुधारून वजन कमी करण्यास देखील मदत करते. त्याच्या लघवीचे प्रमाण वाढवणारा पदार्थ प्रभावामुळे, अमलतास मूत्र समस्यांचे नियमन करण्यास आणि मूत्र उत्पादनास चालना देऊन शरीरातील विषारी पदार्थ काढून टाकण्यास देखील मदत करू शकते. त्याचे अँटीपायरेटिक (ताप कमी करणारे) आणि अँटीट्यूसिव्ह (खोकला कमी करणारे) गुणधर्म ताप आणि खोकल्यासाठी प्रभावी करतात. त्याच्या रेचक गुणधर्मांमुळे, अमलतास फळांच्या लगद्याची पेस्ट कोमट पाण्यात मिसळून खाल्ल्यास बद्धकोष्ठतेवर मदत होते. अमलतासच्या पानांची पेस्ट मध किंवा गाईच्या दुधात मिसळून वेदना आणि जळजळ दूर होते. बॅक्टेरियाच्या वाढीस प्रतिबंध करणारा पदार्थ आणि बुरशीविरोधी गुणधर्मांमुळे, अमलतासच्या पानांच्या पेस्टचा वापर जखमेच्या उपचारांसाठी आणि त्वचेच्या संसर्गावर उपचार करण्यासाठी देखील केला जाऊ शकतो. आयुर्वेदानुसार अमलतासचे जास्त सेवन केल्याने त्याच्या सीता (थंड) कृतीमुळे खोकला आणि सर्दीसारखे आजार होऊ शकतात.

अमलतास म्हणूनही ओळखले जाते :- कॅसिया फिस्टुला, कॅसिया, इंडियन लॅबर्नम, सोंडल, बहवा, गरमालो, अरगवध, चतुरंगुला, राजवृक्ष

अमलतास कडून मिळते :- वनस्पती

Amaltas चे उपयोग आणि फायदे:-

अनेक वैज्ञानिक अभ्यासांनुसार, Amaltas (Cassia fistula) चे उपयोग आणि फायदे खाली नमूद केले आहेत.^(HR/2)

• बद्धकोष्ठता : वात आणि पित्त दोष वाढतात, परिणामी बद्धकोष्ठता होते. हे जंक फूड वारंवार खाणे, जास्त कॉफी किंवा चहा पिणे, रात्री उशिरा झोपणे, तणाव किंवा निराशा यामुळे होऊ शकते. या सर्व कारणांमुळे वात आणि पित्त वाढतात, परिणामी बद्धकोष्ठता होते. श्रमसन (मूलभूत शुद्धीकरण) वैशिष्ट्यामुळे, अमलतास वारंवार घेतल्यास बद्धकोष्ठतेवर मदत करू शकते. हे मोठ्या आतड्यातून टाकाऊ पदार्थ सहज बाहेर काढण्यास मदत करते. a 1-2 चमचे अमलतास फळाच्या लगद्याची पेस्ट घ्या. b एक ग्लास कोमट पाण्यात मिसळून रात्रीच्या जेवणानंतर प्यायल्याने बद्धकोष्ठता दूर होते.
• मूळव्याध : आयुर्वेदात, मूळव्याधांना आर्ष असे संबोधले जाते आणि ते खराब आहार आणि बैठी जीवनशैलीमुळे होतात. तिन्ही दोष, विशेषत: वात यांना याचा परिणाम होतो. बद्धकोष्ठता वाढलेल्या वातामुळे होतो, ज्यामध्ये पचनशक्ती कमी असते. यामुळे गुदाशय नसांचा विस्तार होतो, परिणामी ढीग तयार होतात. अमलतासचे श्रमसन (मूलभूत शुद्धीकरण) पुण्य बद्धकोष्ठता आरामात मदत करते. हे ढीग वस्तुमान आकार देखील कमी करते. a अमलतासच्या झाडापासून १-२ चमचे फळांचा लगदा घ्या. c कोमट पाण्यात उकळून रात्री जेवल्यानंतर प्या.
• अतिआम्लता : “अतिअ‍ॅसिडिटी” हा शब्द पोटातील अ‍ॅसिडच्या उच्च पातळीला सूचित करतो. वाढलेला पित्ता पचनाची अग्नी कमकुवत करतो, परिणामी अन्नाचे अयोग्य पचन होते आणि आमची निर्मिती होते. हा अमा पचनसंस्थेमध्ये तयार होतो, ज्यामुळे अति-अ‍ॅसिडिटी होते. अमलतास या आजारात मदत करते. अतिअ‍ॅसिडिटी कमी करते. पचनसंस्थेतील साठलेली अमा काढून टाकण्यास तसेच अतिअ‍ॅसिडिटीचे व्यवस्थापन करण्यास मदत करते. 1 चमचे अमलतास फळाचा लगदा प्रारंभ बिंदू म्हणून घ्या. b. मिश्रणात 1/2 चमचे मिश्री घाला. c. हायपर अॅसिडिटीमध्ये मदत करण्यासाठी दुपारच्या आणि रात्रीच्या जेवणापूर्वी ते पाण्यासोबत घ्या.
• संधिवात : आयुर्वेदात संधिवात (आरए) ला आमवत म्हणतात. अमावता हा एक विकार आहे ज्यामध्ये वातदोषाचा क्षय होतो आणि सांध्यामध्ये अमा जमा होतो. अमावताची सुरुवात कमकुवत झालेल्या पाचन अग्नीने होते, परिणामी अमा (अयोग्य पचनामुळे शरीरात विषारी अवशेष) जमा होते. ही अमा वाताद्वारे विविध भागात पोचवली जाते, परंतु ती शोषण्याऐवजी सांध्यांमध्ये तयार होते, ज्यामुळे संधिवात होतो. अमलतासचे नियमित सेवन केल्याने अमा कमी होतो आणि संधिवाताची लक्षणे त्याच्या दीपन आणि पाचन गुणांमुळे नियंत्रित होतात. अमलतास कडा, A. अमलतास कडा, A. अमलतास कडा i. 1-2 चमचे अमलतास फळांच्या लगद्याची पेस्ट वापरा. ii 2 कप पाण्यात उकळून त्याचे प्रमाण 12 कप पर्यंत कमी करा. अमलतास कडा माझे नाव. iii 4-5 चमचे कढई तेवढ्याच पाण्यात मिसळा. iv संधिवात संधिवात लक्षणे (Aamavata) मध्ये मदत करण्यासाठी दुपारच्या जेवणानंतर आणि रात्रीच्या जेवणानंतर घ्या.
• त्वचेची ऍलर्जी : मधुर (गोड) आणि रोपण (उपचार) या वैशिष्ट्यांमुळे, अमलतासच्या पानांची पेस्ट किंवा रस त्वचेच्या विविध परिस्थितींमध्ये जळजळ आणि जळजळ कमी करण्यासाठी प्रभावी आहे. दररोज वापरल्यास, अमलतासचा शांत प्रभाव असतो आणि या गुणांमुळे त्वचेची जळजळ कमी होते. टिपा: अ. अमलतास पानाची पेस्ट बनवा. b मिश्रणात खोबरेल तेल किंवा शेळीचे दूध घाला. c त्वचेची ऍलर्जी किंवा जळजळीपासून मुक्त होण्यासाठी, प्रभावित भागात दिवसातून एकदा किंवा आठवड्यातून तीन वेळा लागू करा.
• पोटदुखी : नाभीच्या आसपास बाहेरून लावल्यावर अमलतास फळांच्या लगद्याची पेस्ट पोट फुगल्यामुळे पोटदुखीपासून मुक्त होते, विशेषत: लहान मुलांमध्ये. टिपा: अ. 1/2-1 चमचे अमलतास फळाची पेस्ट एका लहान वाडग्यात मोजा. c तिळाचे तेल एकत्र करून पेस्ट बनवा. c ओटीपोटात वेदना कमी करण्यासाठी, नाभी क्षेत्रावर लागू करा.
• जखम भरून येणे, जखम बरी होणे : रोपन (बरे होण्याच्या) गुणवत्तेमुळे, अमलतासच्या पानांची पेस्ट लावल्यास जखमा लवकर भरून येण्यास मदत होते. a 1 ते 2 चमचे अमलतासच्या पानांची पेस्ट बनवा. b घटक एकत्र करा आणि प्रभावित भागात लागू करा. b 4-6 तासांनंतर, साध्या पाण्याने धुवा. d जखमा लवकर भरण्यासाठी हे दररोज करा.

Video Tutorial

अमलतास वापरताना घ्यावयाची काळजी:-

अनेक वैज्ञानिक अभ्यासानुसार, अमलतास (कॅसिया फिस्टुला) घेताना खालील खबरदारी घेणे आवश्यक आहे.^(HR/3)

• जर तुम्हाला आतड्यांच्या ढिलेपणाचा किंवा सैल हालचालीचा त्रास होत असेल तर अमलतास प्रतिबंधित करा.

• अमलतास घेताना विशेष खबरदारी घ्यावी:-

  अनेक वैज्ञानिक अभ्यासांनुसार, अमलतास (कॅसिया फिस्टुला) घेताना खालील विशेष खबरदारी घेणे आवश्यक आहे.^(HR/4)

  • स्तनपान : स्तनपान करताना अमलतास टाळणे आवश्यक आहे.
  • गर्भधारणा : गर्भधारणेदरम्यान अमलतास प्रतिबंध करणे आवश्यक आहे.
  • ऍलर्जी : तुमची त्वचा अतिसंवेदनशील असल्यास, अमलतासची पाने, साल आणि फळांचा लगदा मध, तेल किंवा कोणत्याही प्रकारच्या मॉइश्चरायझिंग क्रीममध्ये मिसळा.

  अमलतास कसे घ्यावे:-

  अनेक वैज्ञानिक अभ्यासांनुसार, अमलतास (कॅसिया फिस्टुला) खाली नमूद केलेल्या पद्धतींमध्ये घेता येते.^(HR/5)

  • अमलतास फ्रूट पल्प पेस्ट : 1 ते 2 चमचे अमलतास फळ पल्प पेस्ट घ्याआंतड्याची अनियमितता हाताळण्यासाठी ते एका ग्लास उबदार पाण्यात टाका तसेच रात्रीच्या जेवणानंतर प्या.
  • अमलतास चूर्ण : दुपारच्या जेवणानंतर एक चौथा ते अर्धा चमचा अमलतास चूर्ण (एक ते दोन ग्रॅम) कोमट पाण्यासोबत घ्या. उत्कृष्ट आतड्यांसंबंधी प्रणाली ठेवण्यासाठी दररोज पुनरावृत्ती करा.
  • अमलतास कॅप्सूल : एक ते दोन अमलतास गोळी दुपारच्या जेवणानंतर आणि रात्रीच्या जेवणानंतर आरामदायी पाण्यासोबत घ्या.
  • अमलतास कडा : अमलतास फळांच्या लगद्याची एक ते दोन चमचे पेस्ट घ्या. 2 कप पाण्यात हे प्रमाण अर्धा मग होईपर्यंत उकळवा. हा अमलतास कडा. या कढाचे चार ते पाच चमचे घ्या आणि त्याच प्रमाणात पाणी घाला. संधिवात जळजळ (आमवट) ची लक्षणे आणि चिन्हे हाताळण्यासाठी दुपारचे जेवण तसेच रात्रीच्या जेवणानंतर प्या.
  • पानांची अमलतास पेस्ट : अमलतासची मूठभर पाने किंवा गरजेनुसार घ्या. पानांची पेस्ट बनवा. अमलतासच्या पानांची पेस्ट पन्नास टक्के ते एक चमचा घ्या. मधात मिसळा आणि प्रभावित भागावर लावा. 4 ते 6 तास तसेच राहू द्या तसेच सरासरी पाण्याने धुवा. दुखापतीच्या जलद पुनर्प्राप्तीसाठी दुसऱ्या दिवशी पुन्हा एकदा पुनरावृत्ती करा.
  • फळांच्या लगद्याची पेस्ट : अर्धा ते एक चमचा अमलतास फळाच्या लगद्याची पेस्ट घ्या. तिळाचे तेल एकत्र करून नाभीच्या भागावर लावल्यास पोटातील अस्वस्थता दूर होईल.

  अमलतास किती घ्यावा:-

  अनेक वैज्ञानिक अभ्यासांनुसार, अमलतास (कॅसिया फिस्टुला) खाली नमूद केलेल्या प्रमाणात घेतले पाहिजे^(HR/6)

  • अमलतास पेस्ट : दिवसातून एकदा एक ते दोन चमचे.
  • अमलतास कॅप्सूल : दिवसातून दोन वेळा एक ते दोन कॅप्सूल.
  • अमलतास पावडर : एक चौथा ते अर्धा चमचे दिवसातून दोन वेळा.

  Amaltas चे दुष्परिणाम:-

  अनेक वैज्ञानिक अभ्यासांनुसार, Amaltas (Cassia fistula) घेताना खालील दुष्परिणाम विचारात घेणे आवश्यक आहे.^(HR/7)

  • या औषधी वनस्पतीच्या दुष्परिणामांबद्दल अद्याप पुरेसा वैज्ञानिक डेटा उपलब्ध नाही.

  अमलतास संबंधित वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न:-

  Question. अमलतास खाण्यायोग्य आहे का?

  Answer. होय, आयुर्वेदिक औषधांमध्ये अमलातास चा वापर सामान्यतः जठरोगविषयक समस्यांवर उपचार करण्यासाठी केला जातो.

  Question. अमलतास पावडर कुठे मिळेल?

  Answer. अमलतास पावडर बाजारात विविध ब्रँडमध्ये मिळू शकते. हे कोणत्याही आयुर्वेदिक दुकानातून किंवा ऑनलाइन स्त्रोतांद्वारे खरेदी केले जाऊ शकते.

  Question. अमलतास बद्धकोष्ठता बरा करते का?

  Answer. त्याच्या रेचक इमारतींचा परिणाम म्हणून, अमलटास आतड्यांसंबंधी अनियमितता, विशेषतः लहान मुलांमध्ये मदत करू शकते. हे स्टूल बाहेर काढण्यास मदत करते तसेच प्रक्रियेदरम्यान वेदना कमी करते.

  Question. अमलतास मूळव्याधासाठी चांगली आहे का?

  Answer. पुरेसा वैज्ञानिक पुरावा नसला तरी, पारंपारिक औषधांमध्ये मूळव्याध हाताळण्यासाठी अमलतासचा वापर केला जातो.

  Question. ताप साठी Amaltas च्या पानांचा वापर केला जाऊ शकतो का?

  Answer. त्याच्या अँटीपायरेटिक प्रभावामुळे, अमलतासच्या पानांचा वापर तापावर उपचार करण्यासाठी केला जातो. त्याच्या वेदनाशामक प्रभावामुळे, ते शरीराचे तापमान कमी करते आणि उच्च तापमानाशी संबंधित शारीरिक वेदना कमी करते.

  अमा (अन्नाचे चुकीचे पचन झाल्यामुळे शरीरातील विषारी अवशेष) तसेच वाढलेले पित्त हे अधूनमधून तापास कारणीभूत असल्याने, अमलतासची गळलेली पाने उच्च तापमानाच्या लक्षणांपासून मुक्त होण्यास मदत करतात. अमलतासमध्ये पित्त संतुलित करताना अमा कमी करण्याची क्षमता आहे. यामुळे उच्च तापमानाची लक्षणे कमी होण्यास मदत होते.

  Question. अमलतास हृदयाच्या समस्यांसाठी फायदेशीर आहे का?

  Answer. त्याच्या दाहक-विरोधी आणि अँटिऑक्सिडंट वैशिष्ट्यांमुळे, अमलतास हृदयासाठी उत्कृष्ट आहे. अमलटासमध्ये असलेले अँटी-ऑक्सिडंट्स पूरक रॅडिकल्सशी लढा देतात आणि हृदयाच्या पेशींना दुखापतीपासून संरक्षण देतात. यामुळे हृदयाची सुरक्षा होण्यास मदत होते आणि हृदयविकाराचा धोकाही कमी होतो.

  होय, Amaltas हृदयाच्या समस्यांवर मदत करू शकते. हृदयाच्या (हृदयाच्या संरक्षणात्मक) कार्याचा परिणाम म्हणून, ते हृदयाच्या स्नायूंच्या ऊतींचे रक्षण करते तसेच हृदयाच्या उत्कृष्ट वैशिष्ट्यांचे रक्षण करते.

  Question. अमलतास मधुमेहासाठी फायदेशीर आहे का?

  Answer. अमलतास मधुमेह मेल्तिसचे निरीक्षण करण्यास मदत करू शकते. हे त्याच्या दाहक-विरोधी आणि अँटिऑक्सिडंट प्रभावांमुळे आहे. हे स्वादुपिंडाच्या पेशींना दुखापतीपासून वाचवते आणि इन्सुलिन स्राव देखील वाढवते. यामुळे रक्तातील ग्लुकोजचे प्रमाण कमी होण्यास मदत होते.

  अमलतास घेतल्याने अमा कमी होण्यास मदत होते (चुकीच्या पचनामुळे शरीरातील विषारी शिल्लक), जे उच्च रक्तातील साखरेचे मुख्य कारण आहे. परिणामी अमलतास मधुमेहींसाठी उपयुक्त आहे. टीप 1-14-12 चमचे अमलतास चूर्ण 2. दुपारच्या आणि रात्रीच्या जेवणानंतर एक ग्लास कोमट पाण्यासोबत घ्या. 3. रक्तातील साखर नियंत्रणात ठेवण्यासाठी दररोज हे करा.

  Question. जुनाट खोकल्यामध्ये अमलतास कशी मदत करते?

  Answer. त्याच्या अँटीट्यूसिव्ह इमारतींचा परिणाम म्हणून, अमलटास सतत खोकल्याच्या उपचारात मदत करते. हे खोकला निवारक म्हणून काम करते आणि खोकला कमी करण्यास देखील मदत करते.

  सीता (सर्दी) वर्ण असूनही, अमलतास हे सततच्या खोकल्याचा सामना करण्यासाठी एक प्रभावी तंत्र आहे. त्याच्या कफ संतुलित गुणधर्मांमुळे, अमलतास फुफ्फुसातून जास्त थुंकी बाहेर काढण्यात मदत करते आणि खोकला कमी करते. पहिली पायरी म्हणून 14-12 चमचे अमलतास चूर्ण घ्या. 2. दुपारचे आणि रात्रीच्या जेवणानंतर कोमट पाणी किंवा मधासोबत घेतल्याने खोकला दूर होतो.

  Question. अमलतास लघवीच्या समस्यांपासून आराम देते का?

  Answer. त्याच्या लघवीचे प्रमाण वाढवणारा पदार्थ गुणधर्मांमुळे, अमलतास मूत्र समस्यांचे निरीक्षण करण्यास मदत करते. हे लघवीचा परिणाम वाढवून शरीरातील विषारी पदार्थ काढून टाकण्यास मदत करते. हे मूत्र प्रणालीच्या संसर्गाचा धोका कमी करण्यास मदत करते.

  Question. अमलतास रोग प्रतिकारशक्ती कशी वाढवते?

  Answer. त्याच्या इम्युनोमोड्युलेटरी निवासी किंवा व्यावसायिक गुणधर्मांच्या परिणामी, अमलटास प्रतिकारशक्ती वाढवते. हे प्लीहामधील आरबीसी पेशींच्या विकासावर नियंत्रण ठेवून आणि प्रतिकार निर्मितीमध्ये गुंतलेल्या पेशींचे प्रमाण वाढवून शरीराची रोगप्रतिकारक शक्ती मजबूत करते.

  Question. अमलतास वजन कमी करण्यास मदत करते का?

  Answer. होय, अमलतास शरीराचा चयापचय दर सुधारून वजन कमी करण्यास मदत करते.

  Question. जखम भरण्यासाठी अमलतास चांगली आहे का?

  Answer. होय, Amaltas मुळे इजा पूर्ण होण्यास मदत होऊ शकते. हे संक्रमित त्वचेच्या फोडांना सामोरे जाण्यासाठी वापरले जाऊ शकते. अमलटास लोशन दुखापतीचा आकार कमी करण्यास, जखमेच्या बंद होण्यास आणि जखमेच्या सभोवतालचे ऊतक पुनर्संचयित करण्यास मदत करू शकते. अमलतासमध्ये देखील बॅक्टेरियाच्या वाढीस प्रतिबंध करणारा पदार्थ निवासी किंवा व्यावसायिक गुणधर्म आहेत, जे जखमांच्या संसर्गापासून दूर राहण्यास मदत करतात.

  SUMMARY

  हे भारतातील अनेक सुंदर वृक्षांपैकी एक मानले जाते. दुपारच्या जेवणानंतर आणि रात्रीच्या जेवणानंतर, अमलतास चूर्ण गरम पाण्यासोबत घेतल्याने रक्तातील साखरेची पातळी नियंत्रित ठेवण्यास मदत होऊ शकते, ज्यामुळे इंसुलिन स्राव वाढतो कारण त्याच्या अँटीऑक्सिडंट आणि दाहक-विरोधी गुणधर्म असतात.