सुप्त वज्रासन भनेको के हो
सुप्त वज्रासन यो आसन वज्रासनको थप विकास हो। संस्कृतमा ‘सुप्त’ को अर्थ सुपिन र वज्रासनको अर्थ पछाडि सुत्नु हो।
- हामी खुट्टा जोडेर पिठ्युँमा सुत्छौं, त्यसैले यसलाई सुप्त-वज्रासन भनिन्छ।
को रूपमा पनि थाहा छ: सुपिन वज्रासन, श्रोणि मुद्रा, स्थिर फर्म मुद्रा, सुप्त-वज्र-आसन, सुप्त-वज्र-आसन
यो आसन कसरी सुरु गर्ने
- वज्रासनमा बस्नुहोस्।
- बिस्तारै दाहिने कुहिनोको मद्दत लिनुहोस्, त्यसपछि बायाँ कुहिनो र तिनीहरूलाई भुइँमा पछाडि तिर राख्नुहोस्।
- बिस्तारै आफ्नो हातहरू सीधा गर्नुहोस् र पूर्ण रूपमा आफ्नो पछाडि सुत्नुहोस्।
- काँधहरू भुइँमा आराम गर्नुपर्छ।
- शुरुवातकर्ताहरूले आफ्ना हातहरू सम्बन्धित जांघहरूमा राख्न सक्छन्।
- घुँडा सँगै रहनुपर्छ।
- यस पोजिसनको राम्रोसँग अभ्यास गरेपछि दुवै हातले कैंचीको आकार बनाएर काँधमुनि ल्याउनुहोस्।
- दाहिने हात बायाँ काँध मुनि र बाँया दाहिने मुनि, टाउको बीचमा रहनेछ।
- केही समयको लागि स्थितिमा रहनुहोस् र त्यसपछि छोड्नुहोस्।
यो आसन कसरी अन्त्य गर्ने
- मूल स्थितिमा फर्कँदा, पहिले आफ्नो हात बाहिर निकाल्नुहोस् र यसलाई आफ्नो शरीरको छेउमा राख्नुहोस्।
- अब कुहिनोको सहायताले पहिलो स्थानमा जस्तै बस्नुहोस्।
भिडियो ट्यूटोरियल
सुप्त वज्रासनका फाइदाहरू
अनुसन्धानका अनुसार यो आसन तलका अनुसार उपयोगी छ(YR/1)
- यसले तिघ्राको मांसपेशी र पेटलाई फैलाउँछ।
- पेट उत्तेजित हुन्छ।
- यसले तिघ्रालाई बलियो बनाउँछ।
- कब्जियतबाट पीडितहरूलाई मद्दत गर्दछ।
- यसले सायटिका निको पार्न मद्दत गर्छ।
सुप्त वज्रासन गर्नुअघि अपनाउनु पर्ने सावधानी
विभिन्न वैज्ञानिक अध्ययनहरूका अनुसार तल उल्लेखित रोगहरूमा सावधानी अपनाउनु आवश्यक छ(YR/2)
- यो अभ्यास गर्दा ढाड, हात र खुट्टाको जोर्नीमा सामान्य भन्दा बढी दबाब दिनु हुँदैन।
तसर्थ, यदि तपाईलाई माथि उल्लेखित समस्याहरू छन् भने आफ्नो डाक्टरसँग परामर्श गर्नुहोस्।
योगको इतिहास र वैज्ञानिक आधार
पवित्र लेखहरूको मौखिक प्रसारण र यसका शिक्षाहरूको गोपनीयताको कारण, योगको विगत रहस्य र भ्रमले भरिएको छ। प्रारम्भिक योग साहित्य नाजुक ताडका पातहरूमा रेकर्ड गरिएको थियो। त्यसैले यो सजिलै क्षतिग्रस्त, नष्ट, वा हराएको थियो। योगको उत्पत्ति ५,००० वर्षभन्दा पुरानो हुन सक्छ। यद्यपि अन्य शिक्षाविद्हरूले विश्वास गर्छन् कि यो 10,000 वर्ष जति पुरानो हुन सक्छ। योगको लामो र प्रख्यात इतिहासलाई विकास, अभ्यास र आविष्कारको चार भिन्न अवधिहरूमा विभाजन गर्न सकिन्छ।
- पूर्व शास्त्रीय योग
- शास्त्रीय योग
- पोस्ट क्लासिकल योग
- आधुनिक योग
योग दार्शनिक ओवरटोन संग एक मनोवैज्ञानिक विज्ञान हो। पतञ्जलीले आफ्नो योग विधि मनलाई विनियमित गर्नैपर्छ भनी निर्देशन दिएर सुरु गर्छ – योग-चित्त-वृत्ति-निरोध। पतञ्जलिले सांख्य र वेदान्तमा पाइने व्यक्तिको दिमागलाई नियमन गर्ने आवश्यकताको बौद्धिक आधारहरू खोज्दैनन्। उहाँ जारी राख्नुहुन्छ, योग भनेको दिमागको नियमन हो, विचार-सामग्रीको अवरोध हो। योग व्यक्तिगत अनुभवमा आधारित विज्ञान हो। योगको सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण फाइदा यो हो कि यसले हामीलाई स्वस्थ शारीरिक र मानसिक अवस्था कायम राख्न मद्दत गर्दछ।
योगले बुढेसकालको प्रक्रियालाई कम गर्न मद्दत गर्दछ। किनकि बुढ्यौली प्रायः स्वत: विषाक्तता वा आत्म-विषबाट सुरु हुन्छ। त्यसोभए, हामीले शरीरलाई सफा, लचिलो र राम्रोसँग लुब्रिकेट गरेर सेल डिजेनेरेशनको क्याटाबोलिक प्रक्रियालाई सीमित गर्न सक्छौं। योगका पूर्ण लाभहरू प्राप्त गर्न योगासन, प्राणायाम र ध्यान सबैलाई जोड्नुपर्छ।
सारांश
सुप्त वज्रासनले मांसपेशीहरूको लचिलोपन बढाउन, शरीरको आकार सुधार्न, मानसिक तनाव कम गर्न, साथै समग्र स्वास्थ्यमा सुधार गर्न मद्दत गर्दछ।
