मेहेंदी (लॉसोनिया इनर्मिस)

हिंदू समाजात, मेहेंदी किंवा मेंदी हे आनंद, अभिजात आणि पवित्र समारंभांचे प्रतीक आहे.^(HR/1)

हे सौंदर्यप्रसाधने आणि फार्मास्युटिकल्समध्ये वापरण्यासाठी घेतले जाते. या वनस्पतीचे मूळ, स्टेम, पान, फ्लॉवर शेंगा आणि बिया हे सर्व औषधीदृष्ट्या महत्त्वपूर्ण आहेत. पाने, ज्यामध्ये लॉसन म्हणून ओळखले जाणारे रंगाचे घटक असतात, हे वनस्पतीचे सर्वात महत्वाचे भाग आहेत (लाल नारंगी रंगाचे रेणू). त्याच्या बॅक्टेरियाच्या वाढीस प्रतिबंध करणारा पदार्थ आणि दाहक-विरोधी गुणधर्मांमुळे, मेहंदी सामान्यतः त्वचेवर लावली जाते ज्यामुळे खाज सुटणे, ऍलर्जी, त्वचेवर पुरळ येणे आणि जखमा यासारख्या त्वचेच्या विकारांवर उपचार करण्यात मदत होते. मेहेंदी केसांसाठी देखील चांगली आहे कारण ती नैसर्गिक म्हणून कार्य करते. डाई, केसांच्या वाढीस प्रोत्साहन देते, केसांचे पोषण करते आणि चमक जोडते. रोपण (उपचार) आणि सीता (थंड) गुणधर्मांमुळे आयुर्वेदाने मेहेंदीची शिफारस केली आहे. कश्यया (तुरट) आणि रुक्ष (कोरडे) गुणांमुळे, मेहेंदी जास्तीचे तेल काढून टाकून आणि टाळूला कोरडे ठेवून कोंड्यावर उपचार करण्यास मदत करते. ताज्या मेहंदीची पाने वापरण्यास सुरक्षित आहेत, परंतु दुकानातून खरेदी केलेली मेहंदी पावडर सावधगिरीने वापरली पाहिजे (विशेषत: अंतर्गत सेवनासाठी) कारण त्यात ऍलर्जी निर्माण करणारे संयुगे असू शकतात.

मेहेंदी या नावानेही ओळखले जाते :- लॉसोनिया इनर्मिस, निल मदायंतिका, मेहदी, मेंदी, मेंदी, मेहंदी, गोरंटा, कोराटे, मदारंगी, मैलानेलू, मेहंदी, मरुडम, गोरिन्टा, हिना

कडून मेहेंदी मिळते :- वनस्पती

मेहेंदीचे उपयोग आणि फायदे:-

अनेक वैज्ञानिक अभ्यासांनुसार, मेहेंदी (लॉसोनिया इनर्मिस) चे उपयोग आणि फायदे खाली नमूद केले आहेत.^(HR/2)

• पोटात अल्सर : मेहेंदीमुळे पोट आणि आतड्यांतील अल्सर बरे होण्यास मदत होते. मेहेंदी पोटात गॅस्ट्रिक ज्यूस आउटपुट कमी करून आम्लता कमी करते.
  मेहेंदी पोट किंवा आतड्यांसंबंधी अल्सरच्या लक्षणांपासून मुक्त होण्यास मदत करू शकते. पोटात किंवा आतड्यात अल्सर जास्त गॅस्ट्रिक ऍसिड उत्पादनामुळे होतात. हे पिट्टा असंतुलनाशी संबंधित आहे. सीता (थंड) गुणामुळे मेहेंदी पोटातील आम्ल कमी करण्यास मदत करते. रोपण (उपचार) स्वभावामुळे, ते अल्सर बरे करण्यास देखील मदत करते.
• डोकेदुखी : मेहेंदी तुम्हाला डोकेदुखीपासून मुक्त होण्यास मदत करू शकते, विशेषतः जर ती तुमच्या मंदिरात सुरू झाली आणि तुमच्या संपूर्ण डोक्यावर पसरली. पित्त डोकेदुखी हा एक प्रकारचा डोकेदुखी आहे जो आयुर्वेदानुसार पित्त दोष वाढल्यावर होतो. पिट्टा संतुलित करून, मेहंदी पिट्टाच्या डोकेदुखीच्या व्यवस्थापनात मदत करते. त्याच्या सीता (शीत) सामर्थ्यामुळे, ही स्थिती आहे.
• आमांश : मेहेंदी अतिसाराच्या हालचालींची वारंवारता कमी करण्यास मदत करते. आयुर्वेदात अतिसाराला अतिसार असे संबोधले जाते. हे खराब पोषण, दूषित पाणी, प्रदूषक, मानसिक तणाव आणि अग्निमांड्य (कमकुवत पचनशक्ती) यांमुळे होते. हे सर्व चल वात वाढण्यास कारणीभूत ठरतात. हा खराब झालेला वात शरीराच्या असंख्य ऊतींमधून आतड्यात द्रव काढतो आणि मलमूत्रात मिसळतो. यामुळे सैल, पाणीदार आतड्याची हालचाल किंवा अतिसार होतो. कश्यया (तुरट) वर्णामुळे, मेहंदी आतड्यात पाण्याचा द्रव धरून गतीची वारंवारता नियंत्रित करण्यास मदत करते, म्हणून अतिसार नियंत्रित करते.
• जळजळ आणि खाज सुटणे सह त्वचा स्थिती : मेहेंदीचा वापर त्वचेच्या विविध आजारांवर उपचार करण्यासाठी केला जातो, ज्यात खाज सुटणे, ऍलर्जी, पुरळ आणि जखमा यांचा समावेश होतो. हे या वस्तुस्थितीमुळे आहे की त्यात रोपन (उपचार) गुणधर्म आहे. सीता (थंड) स्वभावामुळे प्रभावित भागात प्रशासित केल्यावर जास्त जळजळ कमी करण्यास देखील हे मदत करते. टिप्स: 1. 1-2 चमचे मेहेंदीची पाने चूर्ण करा. 2. गुलाबजल पेस्टमध्ये मिसळा. 3. प्रभावित भागात समान रीतीने लागू करा. 4. दोन तास स्थिर होऊ द्या. 5. वाहत्या पाण्याखाली पूर्णपणे स्वच्छ धुवा. 6. त्वचेच्या समस्यांवर उपचार करण्यासाठी या उपचाराचा वापर करा.
• कोंडा : कोंडा, आयुर्वेदानुसार, कोरड्या त्वचेच्या फ्लेक्सद्वारे परिभाषित केलेला टाळूचा आजार आहे जो चिडचिड झालेल्या वात किंवा पित्त दोषामुळे होऊ शकतो. कश्यया (तुरट) आणि रुक्ष (कोरडे) गुणांमुळे मेहंदी अतिरिक्त तेल शोषून घेते आणि टाळू कोरडी ठेवते. यामुळे कोंडा नियंत्रणात राहण्यास मदत होते. 1. आपले केस आणि टाळू स्वच्छ करण्यासाठी, ते हलक्या शैम्पूने धुवा. 2. बेसिनमध्ये अर्धा कप मेहेंदी पावडर आणि एक चतुर्थांश कप कोमट पाणी वापरून गुळगुळीत पेस्ट बनवा. 3. रात्रभर फ्रीजमध्ये ठेवा. 4. दुसऱ्या दिवशी मेहेंदीची पेस्ट केसांच्या मुळांपासून टोकापर्यंत लावा. 5. साध्या पाण्याने धुण्यापूर्वी मिश्रण 3-4 तास कोरडे होऊ द्या.

Video Tutorial

मेहेंदी वापरताना घ्यावयाची काळजी:-

अनेक वैज्ञानिक अभ्यासांनुसार, मेहेंदी (लॉसोनिया इनर्मिस) घेताना खालील सावधगिरी बाळगणे आवश्यक आहे.^(HR/3)

• मेहेंदी घेताना घ्यावयाची विशेष खबरदारी:-

  अनेक वैज्ञानिक अभ्यासांनुसार, मेहेंदी (लॉसोनिया इनर्मिस) घेताना खालील विशेष खबरदारी घेणे आवश्यक आहे.^(HR/4)

  • स्तनपान : तुम्ही नर्सिंग करत असाल तर मेहंदी वापरू नका.
  • मध्यम औषध संवाद : मेहेंदी आणि सीएनएस औषधे संवाद साधू शकतात. म्हणून, सीएनएस औषधांसोबत मेहेंदी वापरण्यापूर्वी तुम्ही तुमच्या डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा अशी शिफारस केली जाते.
  • गर्भधारणा : गर्भधारणेदरम्यान मेहेंदीला प्रतिबंध करणे आवश्यक आहे.
  • ऍलर्जी : तुम्हाला मेहेंदी आवडत नसेल तर त्यापासून दूर राहा.

  मेहेंदी कशी घ्यावी:-

  अनेक वैज्ञानिक अभ्यासानुसार, मेहेंदी (लॉसोनिया इनर्मिस) खाली नमूद केलेल्या पद्धतींमध्ये घेतली जाऊ शकते.^(HR/5)

  • मेहेंदी बियाणे पावडर : एक चौथा ते अर्धा चमचा मेहेंदी बियाणे पावडर घ्या. पचनसंस्थेच्या समस्या दूर करण्यासाठी मधात मिसळा आणि दुपारच्या जेवणानंतर तसेच रात्रीचे जेवण घ्या.
  • मेहेंदीच्या पानांचा रस : मेहेंदीच्या पानांचा एक ते दोन चमचा रस घ्या. पाणी किंवा मध मिसळा आणि दिवसातून 1 किंवा 2 वेळा अन्न घेण्यापूर्वी ते प्या.
  • मेहेंदीच्या पानांची पेस्ट : एक ते दोन चमचे मेहेंदीच्या पानांची पावडर घ्या. गुलाब पाण्याने पेस्ट बनवा. कपाळावर एकसारखेपणाने लावा. दहा ते पंधरा मिनिटे बसू द्या. नळाच्या पाण्याने पूर्णपणे स्वच्छ करा. चिंता आणि तणाव आणि चिंता तसेच निराशा दूर करण्यासाठी या थेरपीचा वापर करा.
  • मेहेंदी हेअर पॅक : 4 ते 6 चमचे मेहेंदीच्या पानांची पावडर घ्या. कोमट पाण्याने पेस्ट बनवा. रात्रभर विश्रांती द्या. केसांसह टाळूवर एकसारखेपणाने लावा. चार ते पाच तास बसू द्या, नळाच्या पाण्याने चांगले धुवा. मऊ, गुळगुळीत आणि राखाडी केस झाकण्यासाठी या उपचाराचा वापर करा.
  • मेहेंदी टॅटू : ते 4 चमचे मेहेंदीच्या पानांची पावडर घ्या. पाण्याने पेस्ट बनवा. तुमच्या शरीरावर हवी असलेली रचना म्हणून वापरा. चार ते पाच तास बसू द्या. मेहेंदी काढा. तुम्हाला तुमच्या इच्छित डिझाईनचा क्षणिक टॅटू केशरी ते तपकिरी रंगात नक्कीच मिळेल.

  मेहेंदी किती घ्यावी:-

  अनेक वैज्ञानिक अभ्यासांनुसार, मेहेंदी (लॉसोनिया इनर्मिस) खाली नमूद केलेल्या प्रमाणात घेतले पाहिजे.^(HR/6)

  • मेहेंदी पावडर : तीन ते चार चमचे किंवा तुमच्या मागणीनुसार.

  मेहेंदीचे दुष्परिणाम:-

  अनेक वैज्ञानिक अभ्यासांनुसार, मेहेंदी (लॉसोनिया इनर्मिस) घेताना खालील दुष्परिणाम विचारात घेणे आवश्यक आहे.^(HR/7)

  • लालसरपणा
  • खाज सुटणे
  • जळजळ होणे
  • स्केलिंग
  • वाहणारे नाक
  • घरघर
  • दमा

  मेहेंदीशी संबंधित वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न:-

  Question. नारळाच्या तेलाने मेहेंदी कमी होते का?

  Answer. खोबरेल तेल तुमच्या मेहेंदीचा रंग नक्कीच खराब करणार नाही; खरं तर, ते लॉक इन करण्यात नक्कीच मदत करेल.

  Question. मेहेंदी नखांवर किती काळ टिकते?

  Answer. जेव्हा नखे लावतात तेव्हा मेहेंदी सर्व-नैसर्गिक रंग म्हणून काम करते. त्यामुळे नखांना लालसर तपकिरी रंग येतो. हे नखांवर अंदाजे 2 आठवडे टिकू शकते.

  Question. रेशमी केसांसाठी मी मेहेंदीमध्ये काय मिसळू शकतो?

  Answer. 1. कोमट पाण्याने मेहेंदीची पेस्ट बनवा. 2. रात्रीसाठी बाजूला ठेवा. 3. सकाळी 1 लिंबू पेस्टमध्ये पिळून घ्या. 4. संपूर्ण केसांमध्ये समान रीतीने वितरित करा. 5. फ्लेवर्स मऊ होण्यासाठी 4-5 तास बाजूला ठेवा. 6. वाहत्या पाण्याखाली पूर्णपणे स्वच्छ धुवा.

  Question. मेहेंदी फॉर केस त्वचेसाठी वापरले जाऊ शकते ?

  Answer. मेहेंदी हा नखे आणि हातांसाठी एक रंग आहे जो सौंदर्यप्रसाधने, केसांचा रंग, तसेच केसांची काळजी घेण्याच्या वस्तूंमध्ये वापरला जातो. त्वचेवर क्षणिक टॅटू म्हणून देखील याचा वापर केला जाऊ शकतो.

  Question. तुम्हाला तुमच्या त्वचेवर मेहेंदी किती काळ सोडायची आहे?

  Answer. त्वचा मेहंदीने रंगवली जाते. अल्पायुषी टॅटू सर्वात सामान्य अनुप्रयोग आहेत. हे त्वचेला एक अद्भुत लालसर तपकिरी रंग प्रदान करते. पसंतीचा रंग मिळविण्यासाठी किमान 4-5 तास सोडणे आवश्यक आहे.

  Question. केसांना मेंदी (मेहंदी) कशी लावायची?

  Answer. केसांना रंग देण्यासाठी मेहेंदीचा सर्वाधिक वापर केला जातो. हे खालील प्रकारे वापरले जाऊ शकते: प्रथम मेहंदीची पेस्ट बनवा. 2. आपले केस समान रीतीने विभाजित करण्यासाठी कंगवा वापरा. 3. डाई ब्रश वापरून, केसांच्या छोट्या भागात मेहेंदी लावा. 4. मुळापासून सुरुवात करा आणि शेवटपर्यंत काम करा. 5. मेहंदीने झाकलेल्या केसांचे तुकडे एकाच्या वर एक थर लावून बन बनवा. 6. ते पूर्ण झाल्यावर, शॉवर टोपी घाला आणि 4-5 तास प्रतीक्षा करा. ते पाण्याने स्वच्छ धुवा आणि नंतर हलक्या शाम्पूने धुवा.

  Question. मेहंदी लावण्यापूर्वी केसांना तेल लावावे का?

  Answer. मेंदी (मेहंदी) वापरण्यापूर्वी केसांना तेल लावण्याची शिफारस केली जात नाही कारण ते केसांच्या पृष्ठभागावर एक अडथळा निर्माण करते ज्यामुळे मेंदी केसांना चिकटण्यापासून संरक्षण करते. हे शक्य आहे की हे तुम्हाला तुमचे केस रंगवण्यापासून नक्कीच प्रतिबंधित करेल.

  Question. केसांसाठी मेंदी (मेहंदी) पेस्ट कशी बनवायची?

  Answer. केसांसाठी मेहेंदी पेस्ट बनवण्यासाठी खालील प्रक्रिया वापरली जाऊ शकते: 1. 100 ग्रॅम वाळलेली मेहंदी पावडर (किंवा आवश्यकतेनुसार) मोजा. 2. एकसंध पेस्ट बनवण्यासाठी सुमारे 300 मिली कोमट पाण्यात मिसळा. 3. केसांना लावण्यापूर्वी मिश्रण थंड होऊ द्या. 4-5 तासांच्या कालावधीसाठी परवानगी द्या. 4. कोणतेही अवशेष काढून टाकण्यासाठी, पाण्याने स्वच्छ धुवा आणि हलक्या शाम्पूने धुवा.

  Question. केसांना मेंदी (मेहंदी) किती तास लावायची?

  Answer. मेहेंदीकडे अनुप्रयोगांची एक विस्तृत श्रेणी आहे. केसांवर मेहेंदी किती वेळ सोडली पाहिजे हे तिच्या अर्जाच्या कारणावर अवलंबून असते. कंडिशनिंगच्या उद्देशाने ते 1-1.5 तासांसाठी राखण्यासाठी पुरेसे आहे, तरीही फंक्शन्स हायलाइट करण्यासाठी ते 2-3 तास राखले जाणे आवश्यक आहे. तथापि, राखाडी केस झाकण्यासाठी तसेच योग्य रंग प्राप्त करण्यासाठी ते 4-5 तासांसाठी सोडले पाहिजे. पॉइंटर: तुमच्या केसांवर मेहंदी जास्त काळ ठेवू नका कारण त्यामुळे केस कोरडे होऊ शकतात.

  Question. मेहेंदीमुळे त्वचेचा कर्करोग होऊ शकतो का?

  Answer. मेहेंदीच्या तोंडी सेवनामुळे कर्करोगविरोधी घरे असल्याचे अभ्यासात समोर आले आहे. मेहेंदीमध्ये सध्या p-phenylenediamine हे रसायन आहे ज्यामुळे खाज सुटणे, अस्वस्थ फोड येणे, सूज येणे किंवा मूत्रपिंड कोसळणे आणि निकामी होणे देखील होऊ शकते.

  Question. आपण मेहेंदीची पाने खाऊ शकतो का?

  Answer. होय, मेहेंदीची पाने घेतली जाऊ शकतात. मेहेंदी खरोखरच अनेक आयुर्वेदिक औषधांचा एक भाग आहे. तरीसुद्धा, गळून पडलेल्या पानांना तिक्त (कडू) चव असल्याने ते खाणे आव्हानात्मक आहे.

  Question. बाजारात उपलब्ध असलेली मेहेंदी पावडर मी तोंडी औषध म्हणून वापरू शकतो का?

  Answer. नाही, बाजारातील बहुतेक मेहेंदी पावडर पूर्णपणे बाह्य अनुप्रयोगांसाठी वापरली जाते. म्हणून, तोंडाने घेण्यापूर्वी, कृपया आपल्या डॉक्टरांना भेटा.

  Question. जखम भरण्यात मेहेंदीची भूमिका आहे का?

  Answer. होय, मेहेंदी जखमा बरे होण्यास मदत करते. मेहेंदी आकुंचन तसेच जखमा बंद होण्यास मदत करते. मेहेंदीमध्ये बॅक्टेरियाच्या वाढीस प्रतिबंध करणारा पदार्थ देखील असतो, ज्यामुळे जंतूंची वाढ टाळता येते ज्यामुळे दुखापतीचे संक्रमण होते.

  होय, मेहेंदीमुळे दुखापत लवकर बरी होण्यास मदत होते. त्याच्या सीता (थंड) आणि रोपण (पुनर्प्राप्ती) वैशिष्ट्यांमुळे, हे खरे आहे. हे जखमेची सूज कमी करण्यास मदत करते.

  Question. मेहेंदी धोकादायक आहे का?

  Answer. गडद रंग मिळविण्यासाठी, उत्पादक आजकाल p-phenylenediamine ते मेहेंदी यांचा समावेश करतात. या सामग्रीच्या अस्तित्वाचा परिणाम म्हणून एलर्जीची प्रतिक्रिया, आणि अत्यंत परिस्थितीत, एक धोकादायक प्रतिक्रिया देखील येऊ शकते.

  Question. जखम भरण्यात मेहेंदीची भूमिका आहे का?

  Answer. होय, मेहेंदी जखमा बरे होण्यास मदत करते. मेहेंदी घट्ट होण्यास आणि जखम बंद होण्यास मदत करते. मेहेंदीमध्ये अँटी-बॅक्टेरियल होम्स देखील असतात, ज्यामुळे दुखापतीचे संक्रमण निर्माण करणाऱ्या सूक्ष्मजंतूंचा विकास टाळतो.

  होय, त्याच्या सीता (थंड) आणि रोपण (बरे करणे) वैशिष्ट्यांमुळे, मेहेंदी जखमेच्या पुनर्प्राप्तीसाठी मदत करते.

  Question. केसांसाठी हिना (मेहंदी) चे फायदे काय आहेत?

  Answer. मेहेंदी तुमच्या केसांसाठी चांगली आहे कारण ती सर्व-नैसर्गिक केसांचा रंग म्हणून काम करते. मेहेंदी सामान्यत: केसांमध्ये सापडलेल्या प्रथिनांमध्ये आकर्षित होते. हे केसांच्या चकचकीत होण्याबरोबरच केसांच्या शाफ्टला डाग येण्यास मदत करते. मेहेंदीचे सर्व-नैसर्गिक घटक केस कंडिशनर म्हणून कार्य करतात, केसांच्या वाढीस मदत करतात आणि केसांच्या विकासाची जाहिरात करतात.

  बाहेरून लागू केल्यावर, मेहेंदी पेस्ट केसांच्या समस्यांवर उपचार करण्यासाठी एक मौल्यवान नैसर्गिक औषधी वनस्पती असल्याचे सांगितले जाते. कश्यया (तुरट) आणि रुक्ष (कोरडे) उच्च गुणांमुळे, ते टाळूवर जास्त तेलामुळे होणार्‍या कोंड्याच्या उपचारात देखील मदत करते.

  SUMMARY

  हे सौंदर्यप्रसाधने आणि फार्मास्युटिकल्समध्ये वापरण्यासाठी विस्तारित केले आहे. या वनस्पतीची उत्पत्ती, स्टेम, गळून पडलेला रजा, कळीची त्वचा आणि बियाणे हे सर्व औषधीदृष्ट्या लक्षणीय आहेत.