डाळिंब (पुनिका ग्रॅनॅटम)

डाळिंब, ज्याला आयुर्वेदात “दादिमा” देखील म्हटले जाते, हे एक पौष्टिक-दाट फळ आहे जे त्याच्या अनेक आरोग्य आणि निरोगी फायद्यांसाठी शतकानुशतके वापरले जात आहे.^(HR/1)

कधीकधी त्याला “रक्त शुद्ध करणारे” म्हणून संबोधले जाते. दररोज खाल्ल्यास, डाळिंबाचा रस अतिसार सारख्या पाचन समस्यांवर मदत करू शकतो. हे हृदयाच्या समस्या आणि जास्त कोलेस्टेरॉलमध्ये देखील मदत करू शकते कारण त्याच्या अँटिऑक्सिडेंट गुणधर्मांमुळे, ज्यामुळे रक्तवाहिन्या स्वच्छ ठेवण्यास मदत होते. डाळिंबाच्या बिया किंवा रस पुरुषांना त्यांची उर्जा पातळी आणि लैंगिक सहनशक्ती वाढवण्यास मदत करू शकतात. ते त्याच्या दाहक-विरोधी गुणधर्मांमुळे संधिवात व्यवस्थापनास देखील मदत करू शकते. त्याच्या प्रतिजैविक गुणधर्मांमुळे, डाळिंबाच्या बिया किंवा मोहोराचा अर्क दातांच्या विकारांवर उपचार करण्यासाठी फायदेशीर ठरू शकतो. शिवाय, सूर्यप्रकाशापासून बचाव करण्यासाठी डाळिंबाच्या बियांची पावडर आणि पाण्यापासून बनवलेली पेस्ट त्वचेवर लावली जाऊ शकते. डोकेदुखीच्या आरामासाठी एक लोकप्रिय घरगुती उपाय म्हणजे डाळिंबाची पाने आणि खोबरेल तेल किंवा पाण्याची पेस्ट कपाळावर लावणे आणि काही मिनिटे मालिश करणे. थंड केलेला डाळिंबाचा रस प्यायल्याने नाक वाहण्याची शक्यता असते.

डाळिंब म्हणूनही ओळखले जाते :- पुनिका ग्रानाटुम, कुलेखारा, दादीमा, दादामा, अनार, डालिंबा, मतलम, दादिंबा, मदलाई, मदालम, दानिम्मा, रुम्मन, दादीमचडा, लोहितपुस्पा, दंताबीजा, दालिम, दालिमगच, दादम फाला, डालिंबे हाओनु, मदुलम पाजळम

पासून डाळिंब मिळतात :- वनस्पती

डाळिंबाचे उपयोग आणि फायदे:-

अनेक वैज्ञानिक अभ्यासांनुसार, डाळिंब (प्युनिका ग्रॅनॅटम) चे उपयोग आणि फायदे खाली नमूद केले आहेत.^(HR/2)

• क्रॉनिक ऑब्स्ट्रक्टिव्ह पल्मोनरी रोग : COPD झाल्यास, डाळिंब फायदेशीर ठरू शकत नाही (क्रोनिक ऑब्स्ट्रक्टिव्ह पल्मोनरी डिसीज). सीओपीडी असलेल्या रुग्णांमध्ये, डाळिंबातील अँटीऑक्सिडंट्स आणि पॉलिफेनॉल शोषले जात नाहीत आणि पचत नाहीत या वस्तुस्थितीमुळे हे घडते.
  क्रॉनिक ऑब्स्ट्रक्टिव्ह पल्मोनरी डिसीज (सीओपीडी) हा फुफ्फुसाचा आजार आहे ज्यामुळे श्वास घेणे कठीण होते. आयुर्वेदानुसार (कफ, वात आणि पित्त) तीनही दोषांच्या असंतुलनामुळे COPD होतो. नियमितपणे डाळिंबाचे सेवन केल्याने सर्व दोषांचे संतुलन साधून आणि फुफ्फुस मजबूत करून COPD लक्षणे दूर करण्यात मदत होते. टिपा: 1. एक चतुर्थांश ते अर्धा चमचे डाळिंब पावडर घ्या. 2. दुपारचे आणि रात्रीच्या जेवणानंतर, COPD लक्षणे व्यवस्थापित करण्यात मदत करण्यासाठी ते पाणी किंवा मधाने गिळणे.
• एथेरोस्क्लेरोसिस : डाळिंब एथेरोस्क्लेरोसिस (रक्त रक्तवाहिन्या) च्या प्रतिबंधात मदत करू शकते. हे रक्तवाहिन्यांच्या भिंतींवर अतिरिक्त चरबी जमा होण्यापासून आणि कडक होण्यापासून वाचवते. डाळिंबात अँटिऑक्सिडंट्सचे प्रमाण जास्त असते आणि ते नैसर्गिक रक्त पातळ करणारे म्हणून काम करते. हे खराब कोलेस्ट्रॉल (LDL) (HDL) कमी करताना चांगले कोलेस्ट्रॉल वाढवते. यामुळे धमनी प्लेक तयार होण्याची शक्यता देखील कमी होते.
  एथेरोस्क्लेरोसिस ही एक अशी स्थिती आहे ज्यामध्ये धमन्यांच्या आत प्लाक तयार होतो, त्या कडक होतात आणि अरुंद होतात. आयुर्वेदानुसार हा जमाव म्हणजे अमा (दोष पचनामुळे शरीरातील विषारी अवशेष) समस्या आहे जी रक्ताभिसरणात अडथळा आणते. हे अमाच्या गोष्टींना चिकटून राहण्याच्या प्रवृत्तीमुळे आहे. हे धमन्या बंद करते, ज्यामुळे धमनीच्या भिंती कडक होतात. दीपन (भूक वाढवणारे) आणि पाचन (पचन) गुणांमुळे, डाळिंबाचा रस किंवा पावडर अमा कमी करण्यास मदत करू शकते. टिपा: 1. एक चतुर्थांश ते अर्धा चमचे डाळिंब पावडर घ्या. 2. एथेरोस्क्लेरोसिसचा धोका कमी करण्यासाठी, दुपारच्या जेवणानंतर आणि रात्रीच्या जेवणानंतर ते पाणी किंवा मधासोबत घ्या.
• हृद्य रक्तवाहिन्यांचा विकार : हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी रोगाचा धोका कमी करण्यासाठी डाळिंब अभ्यासात दर्शविले गेले आहे. डाळिंबात मुबलक प्रमाणात असलेले प्युनिकिक ऍसिड ट्रायग्लिसराईडचे प्रमाण कमी करण्यास मदत करते. त्यात अँटिऑक्सिडंट्स देखील समाविष्ट आहेत जे चांगले कोलेस्ट्रॉल (एचडीएल) वाढवताना वाईट कोलेस्ट्रॉल (एलडीएल) कमी करण्यास मदत करतात.
  पाचक अग्नीच्या असंतुलनामुळे उच्च कोलेस्ट्रॉल (पाचनाची आग) होते. जेव्हा ऊतींचे पचन बिघडते (अयोग्य पचनामुळे विषारी पदार्थ शरीरात राहतात) तेव्हा अतिरिक्त कचरा उत्पादने किंवा अमा तयार होतात. यामुळे हानिकारक कोलेस्टेरॉल तयार होते आणि रक्तवाहिन्या बंद होतात. अग्नी संतुलित करण्याच्या क्षमतेमुळे, डाळिंब जास्त कोलेस्टेरॉलचे नियमन करण्यास मदत करते. हे अमा कमी करते आणि खराब कोलेस्टेरॉल तयार होण्यापासून रोखते. टिपा: 1. डाळिंबाच्या बियांचा ज्यूसरमध्ये रस घ्या किंवा स्टोअरमध्ये आधीच तयार केलेला रस विकत घ्या. 2. तुमचे हृदय चांगले ठेवण्यासाठी 1-2 कप, आदर्शपणे नाश्त्यासोबत प्या.
• मधुमेह : डाळिंबात असलेले पॉलिफेनॉल रक्तातील ग्लुकोजची पातळी कमी करण्यास मदत करतात. हे बीटा पेशींना देखील उत्तेजित करते, जे स्वादुपिंडातील इंसुलिन-उत्पादक पेशी आहेत. डाळिंबात गॅलिक अॅसिडसारखे अँटीऑक्सिडंट असतात. ते पेशींचे नुकसान होण्यापासून संरक्षण करतात ज्यामुळे मधुमेह-संबंधित हृदयरोग होऊ शकतो.
  मधुमेह, ज्याला मधुमेहा देखील म्हणतात, वात असंतुलन आणि खराब पचन यांमुळे होतो. बिघडलेल्या पचनामुळे स्वादुपिंडाच्या पेशींमध्ये अमा (दोष पचनामुळे शरीरात सोडलेला विषारी कचरा) जमा होतो, ज्यामुळे इन्सुलिनची क्रिया बिघडते. डाळिंबातील दीपन (भूक वाढवणारे) आणि पाचन (पचन) गुणधर्म अमा काढून टाकण्यास आणि वाढलेल्या वात नियंत्रणात मदत करतात. हे भारदस्त रक्तातील साखरेची पातळी नियंत्रित करण्यात मदत करते. टिपा: 1. एक चतुर्थांश ते अर्धा चमचे डाळिंब पावडर घ्या. 2. रक्तातील साखरेची पातळी सामान्य ठेवण्यासाठी, दुपारच्या जेवणानंतर आणि रात्रीच्या जेवणानंतर ते पाण्याने गिळून टाका.
• अतिसार : डाळिंबात टॅनिक अॅसिड, फ्लेव्होनॉइड्स आणि अल्कलॉइड्स मुबलक प्रमाणात असतात. या पदार्थांमुळे आतड्यांसंबंधी हालचाल रोखली जाते. ते पाणी आणि क्षारांचे पुनर्शोषण करण्यास देखील प्रोत्साहित करतात, द्रव जमा होण्यास प्रतिबंध करतात. डाळिंबाची जीवाणूविरोधी क्रिया S.aureus आणि C. albicans च्या वाढीस प्रतिबंध करते, ज्यामुळे अतिसार होतो.
  वात अतिसार, ज्याला आयुर्वेदात अतिसार असेही म्हणतात, चुकीचे अन्न, अशुद्ध पाणी, प्रदूषक, मानसिक ताण आणि अग्निमांड्य (कमकुवत पाचक अग्नी) यामुळे वाढ होते. हा बिघडलेला वात शरीराच्या असंख्य ऊतींमधून आतड्यात द्रव काढतो आणि तो विष्ठेसोबत एकत्र करतो, परिणामी सैल, पाणचट हालचाल किंवा अतिसार होतो. डाळिंबाच्या पावडरमध्ये काशया (तुरट) असते, जे कोलनमध्ये द्रवपदार्थ टिकवून ठेवून आणि आतड्यांच्या हालचालींची वारंवारता कमी करून अतिसार टाळण्यास मदत करते. टिपा: 1. एक चतुर्थांश ते अर्धा चमचे डाळिंब पावडर घ्या. 2. जुलाब आटोक्यात आणण्यासाठी जेवणानंतर पाण्यासोबत घ्या.
• इरेक्टाइल डिसफंक्शन : डाळिंबात अँटिऑक्सिडंट्स आणि फायटोकेमिकल्स जास्त असतात. रक्तातील नायट्रिक ऑक्साईडची पातळी वाढवताना ते जळजळ आणि ऑक्सिडेटिव्ह तणाव कमी करते. हे रक्त प्रवाह वाढवून आणि पुरुषांच्या गुप्तांगांच्या गुळगुळीत स्नायूंना आराम देऊन स्थापना कार्य सुधारते. उच्च रक्तदाब (ED) च्या परिणामी इरेक्टाइल डिसफंक्शन आणखी बिघडू शकते. डाळिंबात पॉलिफेनॉलचे प्रमाण जास्त असते, जे रक्तदाब कमी करण्यास मदत करते. परिणामी, ईडीची प्रगती मंद होऊ शकते.
  इरेक्टाइल डिसफंक्शन (ईडी) ही पुरुषांमधील एक लैंगिक स्थिती आहे ज्यामध्ये इरेक्शन टिकू शकत नाही किंवा लैंगिक संभोगासाठी अपुरेपणाने कठीण आहे. या आजारासाठी क्लैब्य हा आयुर्वेदिक शब्द आहे. वात दोषाच्या विकृतीमुळे इरेक्टाइल डिसफंक्शन होते. डाळिंब इरेक्टाइल डिसफंक्शनच्या उपचारात आणि लैंगिक कार्यक्षमतेच्या वाढीसाठी मदत करते. हे त्याच्या कामोत्तेजक (वाजिकरण) गुणधर्मांमुळे आहे. टिपा: 1. एक चतुर्थांश ते अर्धा चमचे डाळिंब पावडर घ्या. 2. इरेक्टाइल डिसफंक्शनवर उपचार करण्यासाठी, दुपारच्या जेवणानंतर आणि रात्रीच्या जेवणानंतर मधासोबत घ्या.
• योनीचे बुरशीजन्य संक्रमण : डाळिंब योनिमार्गाच्या संसर्गाच्या उपचारात मदत करू शकते. त्याची अँटीव्हायरल आणि बॅक्टेरियाच्या वाढीस प्रतिबंध करणारा पदार्थ क्षमता यामध्ये योगदान देते. कॅन्डिडा अल्बिकन्स आणि ट्रायकोमोनास योनिनालिस यांसारखे योनीमार्गात संक्रमणास कारणीभूत असलेले सूक्ष्मजीव त्यास प्रतिबंधित करतात.
• मेटाबॉलिक सिंड्रोम : मेटाबॉलिक सिंड्रोम हा उच्च रक्तदाब, उच्च कोलेस्टेरॉल आणि लठ्ठपणा समाविष्ट असलेल्या आरोग्य समस्यांच्या गटाचे वर्णन करण्यासाठी वापरला जाणारा एक शब्द आहे. डाळिंबात पॉलिफेनॉलची उपस्थिती मेटाबॉलिक सिंड्रोमचा धोका कमी करते.
• स्नायू इमारत : डाळिंब व्यायामानंतर स्नायूंच्या वेदनांच्या व्यवस्थापनात मदत करू शकते. डाळिंबामध्ये एर्गोजेनिक (कार्यक्षमता वाढवणारे) गुणधर्म असलेल्या फायटोकेमिकल्सचा समावेश होतो. हे शक्ती वाढवते आणि शारीरिक कार्यक्षमता सुधारते.
• लठ्ठपणा : अँटिऑक्सिडंट्स, इलॅजिक अॅसिड आणि टॅनिक अॅसिड हे सर्व डाळिंबांमध्ये आढळतात. हे चरबीचे शोषण मर्यादित करून आणि आतड्यांमधील भूक कमी करून लठ्ठपणाचे व्यवस्थापन करण्यास मदत करते.
  खाण्यापिण्याच्या चुकीच्या सवयी आणि बैठी जीवनशैली यामुळे वजन वाढते, ज्यामुळे पचनशक्ती कमकुवत होते. यामुळे अमा संचय वाढतो, मेडा धातू आणि लठ्ठपणामध्ये असंतुलन निर्माण होते. डाळिंबाचा रस तुमची चयापचय सुधारून आणि आमची पातळी कमी करून तुमचे वजन कमी करण्यात मदत करू शकतो. याचे दीपन (भूक वाढवणारे) आणि पाचन (पचन) गुण यासाठी कारणीभूत ठरतात. मेडा धातू संतुलित करून लठ्ठपणा कमी होतो. 1. डाळिंबाच्या बियांचा ज्यूसरमध्ये रस घ्या किंवा बाजारात आधीच तयार केलेला रस विकत घ्या. 2. लठ्ठपणा नियंत्रित करण्यासाठी, 1-2 कप प्या, आदर्शपणे नाश्त्यासोबत.
• मूळव्याध : डाळिंबात दाहक-विरोधी गुणधर्म असतात आणि त्यात अँटीऑक्सिडंट्स जास्त असतात. हे मूळव्याध-संबंधित जळजळीच्या व्यवस्थापनात मदत करू शकते.
  आयुर्वेदात, मूळव्याधांना आर्ष असे संबोधले जाते आणि ते खराब आहार आणि बैठी जीवनशैलीमुळे होतात. तिन्ही दोष, विशेषत: वात यांना याचा परिणाम होतो. फुगलेल्या वातामुळे पचनशक्ती कमी झाल्याने दीर्घकालीन बद्धकोष्ठता निर्माण होते. मूळव्याध हा गुदाशय क्षेत्रातील नसा वाढल्यामुळे होतो. डाळिंबाचा रस नियमितपणे सेवन केल्यास मूळव्याधच्या उपचारात फायदेशीर ठरते. कारण ते अग्नी (पाचन अग्नी) च्या प्रचारात मदत करते, ज्यामुळे बद्धकोष्ठता दूर होते आणि मूळव्याधाचा दाह कमी होतो. टिपा: 1. एक चतुर्थांश ते अर्धा चमचे डाळिंब पावडर घ्या. 2. मूळव्याध वर उपचार करण्यासाठी जेवणानंतर पाण्यासोबत घ्या.
• प्रोस्टेट कर्करोग : डाळिंबात पॉलीफेनॉलिक अँटीऑक्सिडंट असतात जे कर्करोगाच्या पेशी वाढण्यास आणि मरण्यापासून थांबवतात. रक्तातील दाहक पदार्थही कमी होतात. यामुळे जळजळ कमी होते आणि कर्करोगाची प्रगती कमी होते.
• संधिवात : डाळिंबातील दाहक-विरोधी गुणधर्म सर्वज्ञात आहेत. हे प्रो-इंफ्लेमेटरी रेणू तयार होण्यापासून थांबवते. हे सांधे सूज आणि कडकपणा, तसेच सांधे नुकसान कमी करण्यास मदत करते. डाळिंब अशा प्रकारे संधिवाताची सुरुवात आणि प्रगती कमी करण्यास मदत करू शकते.
  आयुर्वेदात संधिवात (आरए) ला आमवत असे संबोधले जाते. अमावता हा एक असा विकार आहे ज्यामध्ये वात दोष नष्ट होतो आणि विषारी अमा (चुकीच्या पचनामुळे शरीरात राहते) सांध्यांमध्ये जमा होते. हे मंद पचनाच्या आगीमुळे होते. वात या अमाला विविध ठिकाणी पोहोचवतो, पण तो शोषून घेण्याऐवजी सांध्यांमध्ये जमा होतो. डाळिंबाची पावडर नियमितपणे घेतल्याने संधिवाताची लक्षणे कमी होण्यास मदत होते. त्याचे दीपन (भूक वाढवणारे) आणि पाचन (पचन) गुण अमा कमी करतात आणि संधिवाताच्या लक्षणांपासून आराम देतात. टिपा: 1. एक चतुर्थांश ते अर्धा चमचे डाळिंब पावडर घ्या. 2. संधिवाताची लक्षणे दूर करण्यासाठी जेवणानंतर ते पाण्याने गिळावे.
• दंत पट्टिका : डाळिंबाच्या फुलांच्या अर्कामध्ये प्रतिजैविक गुणधर्म असतात. हे सूक्ष्मजीवांना वाढण्यापासून प्रतिबंधित करते ज्यामुळे दंत प्लेक होतो.
• पीरियडॉन्टायटीस : डाळिंब पीरियडॉन्टायटीस (हिरड्यांची जळजळ) उपचारात मदत करू शकते. डाळिंबात दाहक-विरोधी, अँटीऑक्सिडंट आणि बॅक्टेरियाविरोधी गुणधर्म असतात. Helicobacter pylori (H. pylori) चे संक्रमण खोल पीरियडॉन्टल पॉकेट्सशी निगडीत असल्याचे नोंदवले जाते. डाळिंबात बॅक्टेरियाच्या वाढीस प्रतिबंध करणारा पदार्थ गुणधर्म असतो आणि एच. पायलोरी संसर्ग आणि वाढ रोखण्यासाठी मदत करतो. डाळिंब हर्पस विषाणूचा प्रसार कमी करण्यास मदत करू शकते, जे पीरियडॉन्टायटीसच्या प्रगतीशी जोडलेले आहे. हे प्रो-इंफ्लेमेटरी रेणूंना प्रतिबंधित करून वेदना आणि जळजळ कमी करते.
• सनबर्न : डाळिंबात पॉलिफेनॉलचे प्रमाण जास्त असते, जे शरीराला कोलेजन तयार करण्यास मदत करते. त्यापैकी काही त्वचेला UVB आणि UVA च्या नुकसानीपासून वाचवण्यास मदत करतात.
  “डाळिंबात पॉलिफेनॉलचे प्रमाण जास्त असते, जे शरीराला कोलेजन तयार करण्यास मदत करतात. त्यातील काही त्वचेला UVB आणि UVA नुकसानीपासून वाचवण्यास मदत करतात. सूर्यकिरणांमुळे पित्ता वाढतो आणि त्वचेतील रसधातू कमी होतो तेव्हा सनबर्न होतो. रस धातू हा एक पौष्टिक घटक आहे. त्वचेला रंग, टोन आणि तेज देणारा द्रव. त्याच्या रोपन (उपचार) गुणधर्मांमुळे, डाळिंबाची पावडर किंवा पेस्ट उन्हात जळलेल्या भागात लावणे फायदेशीर आहे. यामुळे सूर्यप्रकाशाची लक्षणे कमी करण्यासाठी आणि त्वचेची चमक पुनर्संचयित करण्यासाठी विशेषतः प्रभावी ठरते. टिपा: 1. 1/2 ते 1 चमचे डाळिंबाचे चूर्ण घ्या. 2. गुलाब पाण्यात मिसळून पेस्ट बनवा. 3. त्वचेला समान थर लावा. 4. 15-20 मिनिटे सुकायला द्या. 5. वाहत्या पाण्याखाली पूर्णपणे स्वच्छ धुवा.

Video Tutorial

डाळिंब वापरताना घ्यावयाची काळजी:-

अनेक वैज्ञानिक अभ्यासांनुसार, डाळिंब (प्युनिका ग्रॅनॅटम) घेताना खालील सावधगिरी बाळगणे आवश्यक आहे.^(HR/3)

• डाळिंब घेताना घ्यावयाची विशेष खबरदारी:-

  अनेक वैज्ञानिक अभ्यासानुसार, डाळिंब (पुनिका ग्रॅनॅटम) घेताना खालील विशेष खबरदारी घेणे आवश्यक आहे.^(HR/4)

  • स्तनपान : डाळिंबाचा रस स्तनपानादरम्यान पिण्यास धोकामुक्त आहे. तथापि, डाळिंबाच्या इतर विविध प्रकारांची सुरक्षितता आणि सुरक्षितता टिकवून ठेवण्यासाठी फारसा पुरावा नाही, जसे की डाळिंब सार. परिणामी, नर्सिंग करताना फक्त रस घेणे चांगले.
  • मध्यम औषध संवाद : डाळिंबामुळे कोलेस्टेरॉलची पातळी कमी झाल्याचे समोर आले आहे. परिणामी, अँटी-हायपरलिपिडेमिक औषधांसह डाळिंब वापरताना, आपल्या रक्तातील कोलेस्टेरॉलच्या पातळीवर लक्ष ठेवणे ही एक चांगली कल्पना आहे.
  • हृदयविकार असलेले रुग्ण : डाळिंबामुळे उच्च रक्तदाब कमी होत असल्याचे दिसून आले आहे. परिणामी, तुम्ही डाळिंब हे अँटीहाइपरटेन्सिव्ह औषधांसह घेत असल्यास, तुम्ही तुमच्या उच्च रक्तदाबावर लक्ष ठेवावे.
  • गर्भधारणा : डाळिंबाचा रस संपूर्ण गर्भधारणेदरम्यान अल्कोहोल पिणे धोकादायक आहे. असे असले तरी, डाळिंब सार सारख्या इतर विविध प्रकारच्या डाळिंबाच्या सुरक्षिततेचे समर्थन करणारे फारसे पुरावे नाहीत. यामुळे गरोदर असताना फक्त रस प्यावा.

  डाळिंब कसे घ्यावे:-

  अनेक वैज्ञानिक अभ्यासानुसार, डाळिंब (पुनिका ग्रॅनॅटम) खाली नमूद केलेल्या पद्धतींमध्ये घेतले जाऊ शकते.^(HR/5)

  • डाळिंब फळ बिया : डाळिंब सोलून त्याचे बी सुरक्षित करा. ते शक्यतो सकाळच्या जेवणात किंवा दिवसाच्या मध्यभागी खा.
  • डाळिंबाचा रस : डाळिंबाचे दाणे थेट ज्युसरमध्ये ठेवा किंवा सध्या तयार केलेला रस बाजारातून विकत घ्या, शक्यतो नाश्त्यात किंवा मध्यान्हात प्या.
  • डाळिंब पावडर : एक चतुर्थांश ते अर्धा चमचा डाळिंब पावडर घ्या. दुपारचे जेवण तसेच रात्रीचे जेवण घेतल्यानंतर ते पाणी किंवा मधासोबत प्या.
  • डाळिंबाच्या वाळलेल्या बियांचा फेस स्क्रब : अर्धा चमचा डाळिंबाचे दाणे घ्या. त्यात मध घाला. 5 ते 7 मिनिटे मानेसह चेहऱ्यावर काळजीपूर्वक संदेश द्या. नळाच्या पाण्याने पूर्णपणे धुवा.
  • डाळिंबाच्या बियांची पावडर फेस पॅक : अर्धा ते एक चमचा डाळिंबाच्या बियांची पावडर घ्या. पेस्ट तयार करण्यासाठी त्यात चढलेले पाणी घाला. चेहऱ्यावर आणि मानेवरही समान प्रमाणात लावा. 5 ते 7 मिनिटे कोरडे होऊ द्या. नळाच्या पाण्याने पूर्णपणे धुवा. साध्या त्वचेव्यतिरिक्त तेलकट काढून टाकण्यासाठी दिवसातून दोन ते तीन वेळा या उपचाराचा वापर करा.
  • डाळिंबाच्या सालीचे हेअर पॅक : एक ते दोन डाळिंबाची साले घ्या. मिक्सरमध्ये दुरुस्त करून त्यात दही टाका. त्याची पेस्ट बनवा आणि केसांवर आणि टाळूवर एकसारखी लावा. तीन ते चार तास बसू द्या. नळाच्या पाण्याने मोठ्या प्रमाणात स्वच्छ करा. गुळगुळीत डोक्यातील कोंडा संपूर्णपणे मोफत केस मिळविण्यासाठी आठवड्यातून लवकरात लवकर हा उपाय वापरा.
  • डाळिंब बियाणे तेल : डाळिंबाच्या बियांचे तेल 2 ते 5 घट घ्या आणि ते ऑलिव्ह तेलात मिसळा. अर्ज करण्यापूर्वी जागा धुवा तसेच कोरडी घासून घ्या. तसेच मसाज थेरपी एका गोल हालचालीत लागू करा 2 ते 3 तास सोडा आणि त्याचप्रमाणे पाण्याने स्वच्छ करा.

  डाळिंब किती घ्यावे:-

  अनेक वैज्ञानिक अभ्यासानुसार, डाळिंब (पुनिका ग्रॅनॅटम) खाली नमूद केलेल्या प्रमाणात घेतले पाहिजे.^(HR/6)

  • डाळिंबाच्या बिया : एक ते दोन डाळिंब किंवा तुमच्या मागणीनुसार.
  • डाळिंबाचा रस : एक ते दोन ग्लास डाळिंबाचा रस किंवा तुमच्या चवीनुसार.
  • डाळिंब पावडर : एक चौथा ते अर्धा चमचे दिवसातून दोनदा.
  • डाळिंब कॅप्सूल : दिवसातून दोनदा एक ते दोन कॅप्सूल.
  • डाळिंब टॅब्लेट : एक ते दोन गोळ्या दिवसातून दोन वेळा.
  • डाळिंबाचे तेल : दोन ते पाच घट किंवा तुमच्या मागणीनुसार.

  डाळिंबाचे दुष्परिणाम:-

  अनेक वैज्ञानिक अभ्यासांनुसार, डाळिंब (पुनिका ग्रॅनॅटम) घेताना खालील दुष्परिणाम विचारात घेणे आवश्यक आहे.^(HR/7)

  • वाहणारे नाक
  • श्वास घेण्यात अडचण
  • खाज सुटणे
  • सूज येणे

  डाळिंबाशी संबंधित वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न:-

  Question. डाळिंबातील रासायनिक घटक कोणते आहेत?

  Answer. अँथोसायनिन, फ्लेव्होनॉइड्स, अल्कलॉइड्स, टॅनिन, ट्रायटरपेन्स आणि फायटोस्टेरॉल हे डाळिंबातील रासायनिक घटक आहेत.

  Question. एका दिवसात किती डाळिंबाचा रस प्यावा?

  Answer. डाळिंबाचा रस दररोज 1-2 ग्लास पर्यंत खाल्ले जाऊ शकते, आदर्शपणे सकाळी. जर तुम्हाला खोकला किंवा सर्दी होत असेल तर तुम्ही सावधगिरी बाळगली पाहिजे कारण यामुळे परिस्थिती आणखी बिघडू शकते.

  Question. तुम्ही किती काळ डाळिंब ताजे ठेवू शकता?

  Answer. संपूर्ण डाळिंबाचे फळ रेफ्रिजरेटरमध्ये अंदाजे 2 महिने जतन केले जाऊ शकते. रस आणि फळे (सोललेली) फ्रीजमध्ये 5 दिवसांपेक्षा जास्त ठेवू नयेत. त्यामुळे, तुमच्या डाळिंबाचे आयुष्य वाढवायचे असेल, तर त्यावर साल ठेवा आणि फ्रीजमध्ये ठेवा.

  Question. केसांसाठी डाळिंबाची साल कशी वापरायची?

  Answer. 1 कप डाळिंबाचे दाणे आणि कातडे 2. 12 कप दही पेस्ट होईपर्यंत मिसळा. 3. पेस्टने केस आणि टाळूमध्ये मसाज करा. 4. 3 ते 4 तास बाजूला ठेवा. 5. वाहत्या पाण्याखाली पूर्णपणे स्वच्छ धुवा. 6. केसांना रेशमी आणि कोंडामुक्त ठेवण्यासाठी आठवड्यातून एकदा हा पॅक वापरा.

  Question. डाळिंबात यूरिक ऍसिड जास्त आहे का?

  Answer. डाळिंबात सायट्रिक आणि मॅलिक अॅसिडचे प्रमाण जास्त असते, ज्यामुळे व्यक्तींना त्यांच्या यूरिक अॅसिडची पातळी कमी होण्यास मदत होते. हे गाउट रूग्णांना किडनीच्या आजारी व्यक्तींव्यतिरिक्त, सूज आणि दुखणारे सांधे काढून टाकण्यास मदत करते.

  Question. डाळिंबामुळे अतिसार होतो का?

  Answer. दुसरीकडे, डाळिंबाचा रस अतिसार, आमांश, तसेच पाचक जंतांसाठी उपयुक्त आहे. डाळिंबाचा रस शरीराला रीहायड्रेट करण्यास आणि अतिसार तसेच आमांश दरम्यान इलेक्ट्रोलाइट्स बदलण्यास फायदेशीर ठरतो.

  Question. डाळिंबाच्या बिया निरोगी आहेत का?

  Answer. डाळिंबाच्या बिया खरे तर आरोग्यदायी असतात. त्यात अँटिऑक्सिडंट्स आणि पॉलिफेनॉलही मुबलक प्रमाणात असतात. डाळिंबाच्या बिया आणि अर्क उच्च रक्तदाब, मधुमेहाच्या समस्या आणि कर्करोगाच्या उपचारांमध्ये फायदेशीर ठरू शकतात.

  Question. डाळिंब किडनी स्टोनसाठी चांगले आहे का?

  Answer. होय, डाळिंबामध्ये युरोलिथियाटिक विरोधी निवासी गुणधर्म आहेत आणि ते मूत्रपिंडाच्या खडकाच्या व्यवस्थापनास मदत करू शकतात. हे कॅल्शियम ऑक्सलेट तयार होण्यापासून रोखून मूत्रपिंडातील दगडांचे उत्पादन थांबवते. डाळिंब लघवी आणि पित्तविषयक मार्गातील स्नायू मोकळे करते, ज्यामुळे मूत्रपिंडातील दगड काढणे सोपे होते.

  होय, डाळिंब मूत्रपिंड खडक टाळण्यास मदत करते. आयुर्वेदानुसार अमाचे संचय हे किडनी स्टोनचे एक महत्त्वाचे मूळ कारण आहे. डाळिंब किडनीमध्ये क्रिस्टलायझेशन किंवा स्टोनची वाढ कमी करते आणि अमा डिग्री कमी करून मूत्राशय देखील कमी करते.

  Question. डाळिंब खाल्ल्याने गॅस्ट्रिक जळजळ होण्यास मदत होते का?

  Answer. होय, डाळिंबात पोटाची जळजळ कमी करण्याची क्षमता आहे. यात दाहक-विरोधी इमारती आहेत ज्या प्रो-इंफ्लेमेटरी रेणू तयार होण्यापासून थांबवतात.

  Question. डाळिंब वजन कमी करण्यास मदत करते का?

  Answer. वजन कमी करण्यासाठी डाळिंबाचा वापर केला जाऊ शकतो. याचे कारण म्हणजे अँटिऑक्सिडंट्स, पॉलिफेनॉल्स, तसेच फ्लेव्होनॉइड्स असतात.

  Question. डाळिंब तुमच्या त्वचेसाठी चांगले आहे का?

  Answer. होय, डाळिंब त्वचेसाठी फायदेशीर आहे. डाळिंबात इलॅजिक अॅसिड असते, जे त्वचेला यूव्ही-प्रेरित त्वचेच्या रंगद्रव्यापासून संरक्षण करते.

  Question. गर्भधारणेदरम्यान डाळिंबाचा रस घेतल्याने कोणते फायदे होतात?

  Answer. गर्भधारणेदरम्यान डाळिंबाचा रस विशेषतः उपयुक्त असल्याचे मानले जाते कारण त्यात खनिजे आणि जीवनसत्त्वे जास्त प्रमाणात असतात, जे गर्भधारणेच्या आहाराचे आवश्यक घटक आहेत. त्यात व्हिटॅमिन सी आणि व्हिटॅमिन ई सारखे अँटिऑक्सिडंट्स असतात, जे मुक्त रॅडिकल्स आणि पेशींच्या नुकसानीविरूद्धच्या लढ्यात मदत करतात, प्लेसेंटल इजा कमी करतात. डाळिंबाच्या रसातील पोटॅशियम एकाग्रतेमुळे गर्भवती महिलांना पाय दुखणे टाळण्यास मदत होते. त्याच्या दाहक-विरोधी गुणधर्मांमुळे, हा रस निरोगी रक्त प्रवाहाची हमी देखील देतो, ज्यामुळे बाळाच्या वाढीस मदत होते.

  Question. पुरुषांसाठी डाळिंबाचे फायदे काय आहेत?

  Answer. डाळिंब विशेषत: पुरुषांसाठी मौल्यवान आहे कारण त्याच्या अँटिऑक्सिडेंट इमारती आहेत, जे प्रोस्टेट कर्करोगाच्या पेशी थांबविण्यास मदत करतात. डाळिंबात अँटिऑक्सिडंट असतात जे मुक्त रॅडिकल्सशी लढण्यास मदत करतात तसेच पेशींचे नुकसान टाळतात. डाळिंबातील अँटिऑक्सिडंट क्षमता टेस्टोस्टेरॉनचे प्रमाण वाढवण्यास, शुक्राणूंची गतिशीलता वाढविण्यास आणि इरेक्टाइल डिसफंक्शन सारख्या लैंगिक स्थितींवर उपचार करण्यास मदत करू शकतात.

  वात एकसंध आणि कामोत्तेजक वैशिष्ट्यांमुळे, डाळिंब हे त्रिदोषार (३ दोष स्थिर करण्यासाठी सहाय्यक) असल्यामुळे मासिक पाळीपूर्व क्लायमॅक्सिंग आणि प्रोस्टेट वृद्धी यासारख्या विशिष्ट पुरुष लिंग-संबंधित विकारांवर प्रभावी आहे.

  Question. मासिक पाळी दरम्यान डाळिंब फायदेशीर आहे का?

  Answer. होय, डाळिंबाचा रस वर्षाच्या ठराविक काळात निरोगी आणि संतुलित असू शकतो. मासिक पाळी दरम्यान, रक्त कमी झाल्यामुळे थकवा येणे हे वैशिष्ट्यपूर्ण आहे, विशेषत: ज्या स्त्रियांना रक्तक्षय आहे. डाळिंबाचे अँटीएनेमिक आणि अँटीऑक्सिडंट प्रभाव रक्त गणना सुधारण्यास मदत करतात, ज्यामुळे थकवा दूर होण्यास मदत होते.

  डाळिंब हे सामान्यतः बाल्या (टॉनिक) असते. यामुळे, हे शक्तीचे अंश राखण्यात आणि मासिक पाळीच्या दरम्यान शरीरात होणारा थकवा कमी करण्यास मदत करते.

  Question. डाळिंब खाल्ल्याने रक्तदाब कमी होतो का?

  Answer. त्याच्या अँटिऑक्सिडेंट इमारतींचा परिणाम म्हणून, डाळिंबाचे सेवन केल्याने रक्तदाब नियंत्रित करण्यात मदत होऊ शकते. डाळिंब रक्ताभिसरणात नायट्रिक ऑक्साईडची उपलब्धता वाढवून रक्तदाब कमी करते. नायट्रिक ऑक्साईड रक्तवाहिन्या विस्तृत करते आणि उच्च रक्तदाब देखील कमी करते.

  वात सामान्यत: रक्तवाहिन्यांमधील रक्त परिसंचरण नियंत्रित करण्याचे पर्यवेक्षण करते. वात संतुलित करणाऱ्या इमारतींच्या परिणामी, डाळिंब रक्तवाहिन्यांमधील रक्त प्रवाह राखून रक्तदाब कमी करण्यास मदत करू शकते.

  Question. डाळिंब स्मरणशक्ती सुधारण्यास मदत करू शकते?

  Answer. होय, डाळिंबातील अँटिऑक्सिडंट स्मरणशक्ती वाढवण्यास मदत करतात. डाळिंबामध्ये अँटी-ऑक्सिडंट्स असतात जे मेंदूच्या पेशींना पूर्णपणे नुकसान होण्यापासून वाचवतात. हे मनातील स्मृती-संबंधित कार्यांमध्ये मदत करू शकते. तसेच मानसिक बिघाड यांसारख्या मानसिक विकारांना प्रतिबंध करण्यात मदत होते.

  Question. डाळिंबाचा रस यकृतासाठी चांगला आहे का?

  Answer. होय, त्याच्या अँटिऑक्सिडेंट घरांमुळे, डाळिंबाचा रस यकृताला फायदेशीर ठरतो आणि फॅटी लिव्हर सारख्या रोगांपासून बचाव करण्यास देखील मदत करतो. अँटिऑक्सिडंट्स यकृताच्या पेशींचे पूर्णपणे विनामूल्य अत्यंत नुकसान कमी करण्यास मदत करतात, जे यकृताच्या आरोग्याच्या समस्या टाळण्यास आणि यकृताचे आरोग्य आणि निरोगीपणा टिकवून ठेवण्यास मदत करतात.

  Question. डाळिंबाचा रस तापात उपयोगी आहे का?

  Answer. ताप कमी करण्यासाठी डाळिंबाचे कार्य नैदानिक अभ्यासाद्वारे योग्यरित्या समर्थित नाही.

  Question. रात्री डाळिंब खाण्यात काही नुकसान आहे का?

  Answer. जरी रात्री उशिरा डाळिंबाचे सेवन करण्याच्या प्रतिकूल परिणामांना समर्थन देण्यासाठी वैज्ञानिक माहिती हवी असली तरी, हे फायबर आणि व्हिटॅमिन सी भरपूर प्रमाणात असलेले फळ आहे जे अन्न पचन तसेच चयापचय प्रक्रिया सुधारण्यास मदत करते.

  डाळिंब त्याच्या लघू (हलके) व्यक्तिमत्त्वामुळे रात्री खाण्यास सुरक्षित आहे, ज्यामुळे ते शोषण्यास सोपे होते. अन्न पचन सुधारण्यासाठी डाळिंब झोपण्याच्या अगदी कमीत कमी २ तास आधी खाणे आवश्यक आहे.

  Question. डाळिंबाचा रस प्यायल्याने खाज येते का?

  Answer. डाळिंबामुळे काही व्यक्तींमध्ये ऍलर्जी, खाज सुटणे आणि सूज येऊ शकते.

  Question. डाळिंब केसांसाठी सुरक्षित आहे का?

  Answer. डाळिंबाच्या सालीचे सार किंवा पावडर क्लिनिकल माहिती नसतानाही वापरण्यासाठी जोखीममुक्त आहे. उच्च गुणवत्तेसाठी तसेच कोंडा प्रशासनासाठी केसांशी संबंध ठेवा.

  होय, तुम्ही तुमच्या केसांवर डाळिंबाचा रस वापरू शकता. टाळूशी संबंधित असताना, डाळिंबाचा रस केसांच्या कूपांना खायला आणि मजबूत करण्यास मदत करतो. कश्यया (तुरट) आणि रोपण (उपचार) या गुणांमुळे, डाळिंबाच्या बियांची पेस्ट टाळू सुधारण्यास मदत करते.

  Question. डाळिंब तुमच्या चेहऱ्याला काय करते?

  Answer. डाळिंबात पॉलिफेनॉल मुबलक प्रमाणात असते. हे कोलेजनच्या निर्मितीस प्रवृत्त करते तसेच त्वचेचे UVA आणि UVB नुकसानांपासून संरक्षण करते.

  Question. डाळिंबाचे तेल त्वचेसाठी चांगले आहे का?

  Answer. होय, पॉलिफेनॉल आणि फ्लेव्होनॉइड्स देखील डाळिंबाच्या बियांच्या तेलात भरपूर असतात. ते केमोप्रोटेक्टिव्ह आहेत, जे सूचित करतात की त्यांनी त्वचेच्या कर्करोगाचा धोका कमी केला आहे.

  होय, डाळिंबाचे तेल त्वचेसाठी फायदेशीर आहे कारण ते शांत करते आणि ओलसर देखील करते. हे स्निग्धा (तेलकट) आणि रोपण (पुनर्प्राप्ती) च्या गुणांशी संबंधित आहे.

  SUMMARY

  याला कधीकधी “रक्त साफ करणारे” म्हणून संबोधले जाते. दररोज सेवन केल्यावर, डाळिंबाचा रस अतिसार सारख्या गॅस्ट्रोइंटेस्टाइनल समस्यांना मदत करू शकतो.