कुचला (स्ट्रायक्नोस नक्स-वोमिका)
कुचला एक सदाहरित झुडूप आहे ज्याच्या बियांचा सामान्यतः भाग वापरला जातो.(HR/1)
त्याला तीव्र गंध आणि कडू चव आहे. कुचला आतड्यांसंबंधी हालचाल आणि गॅस्ट्रोइंटेस्टाइनल प्रक्रिया वाढवून तसेच बद्धकोष्ठता प्रतिबंधित करून भूक सुधारण्यात मदत करू शकते. रक्तातील ग्लुकोजची पातळी कमी करण्यास मदत करणार्या काही घटकांच्या उपस्थितीमुळे, ते मधुमेहासाठी फायदेशीर ठरू शकते. कुचला मेंदूच्या कार्याचे नियमन करून आणि तणाव कमी करून निद्रानाशाच्या व्यवस्थापनात देखील मदत करते. त्याच्या लघवीचे प्रमाण वाढवणारे गुणधर्म असल्यामुळे, मूत्राशयाच्या विकारांवर देखील मदत करते ज्यात लघवी करताना जळजळ किंवा अस्वस्थता येते. आयुर्वेदानुसार (गो घृत) गोमूत्र (गोमूत्र), गाईचे दूध (गो दुग्धा), किंवा गाईचे तूप अशा विविध माध्यमांतून शुद्ध (शोधन) केल्यानंतरच कुचला द्यावा. सुधा कुचला हे अंतिम परिष्कृत उत्पादनाला दिलेले नाव आहे. सुधा कुचला यांची वाजिकर्ण (कामोत्तेजक) मालमत्ता लैंगिक समस्या जसे की इरेक्टाइल डिसफंक्शनच्या व्यवस्थापनात मदत करते. त्याच्या दाहक-विरोधी गुणधर्मांमुळे, संधिवाताशी संबंधित जळजळ आणि वेदना कमी करण्यासाठी कुचला तेल सांध्यांना दिले जाऊ शकते.
कुचला या नावानेही ओळखले जाते :- Strychnos nux-vomica, Visatindu, Kakatinduka, Ajraki, Habbul Gurab, Kucila, Kuchila Poison-nut tree, Nux vomica, Konchala, Jher Kochla, Zer Kochalu, Kuchala, Kuchila, Bish tendu, Kanjihemushti, Manjira, Kakatinduka, Hem कज्जल, कन्नीराम, कजरा, यत्तीमाराम, काकोटी, एत्तिकोट्टई, एत्तिक्काई, मुश्ती, मुशिनी, अझराकी, कुपिलू
कुचला येथून मिळतो :- वनस्पती
कुचलाचे उपयोग आणि फायदे:-
अनेक वैज्ञानिक अभ्यासांनुसार, कुचला (स्ट्रायक्नोस नक्स-वोमिका) चे उपयोग आणि फायदे खाली नमूद केले आहेत.(HR/2)
- इरेक्टाइल डिसफंक्शन : इरेक्टाइल डिसफंक्शनमध्ये कुचलाच्या भूमिकेचा बॅकअप घेण्यासाठी पुरेसा वैज्ञानिक डेटा नाही.
सुधा कुचला इरेक्टाइल डिसफंक्शनसारख्या लैंगिक समस्यांवर उपचार करण्यात मदत करतात. इरेक्टाइल डिसफंक्शन तेव्हा उद्भवते जेव्हा पुरुष लैंगिक क्रियाकलापांसाठी आवश्यक असलेली स्थापना टिकवून ठेवू शकत नाही. सुधा कुचला चा वापर इष्टतम पुरुष लैंगिक कार्यक्षमतेला प्रोत्साहन देतो. हे त्याच्या कामोत्तेजक (वाजिकर्ण) गुणधर्मांमुळे आहे. - अशक्तपणा : पुरेसा वैज्ञानिक डेटा नसतानाही कुचला अॅनिमियाच्या व्यवस्थापनात प्रभावी ठरू शकतो.
- नैराश्य : नैराश्यात कुचलाच्या भूमिकेचा बॅकअप घेण्यासाठी पुरेसा वैज्ञानिक डेटा नाही.
सुधा कुचला नैराश्याच्या लक्षणांवर उपचार करण्यात मदत करतात. आयुर्वेदानुसार, वात मज्जासंस्थेवर नियंत्रण ठेवते आणि वाताचे असंतुलन नैराश्याला कारणीभूत ठरते. सुधा कुचला वात समतोल राखण्यास मदत करते, जे नैराश्याच्या लक्षणांचे व्यवस्थापन करण्यास मदत करते. - मायग्रेन : पुरेसा वैज्ञानिक डेटा नसतानाही, कुचला मायग्रेनच्या उपचारात प्रभावी ठरू शकतो.
- भूक उत्तेजक : कुचला आतड्यांसंबंधी हालचाल वाढवून गॅस्ट्रोइंटेस्टाइनल फंक्शनला चालना देण्यास मदत करते. परिणामी, कुचला भूक वाढवण्यासाठी फायदेशीर ठरू शकतो.
- दमा : अस्थमामध्ये कुचलाच्या भूमिकेचे समर्थन करण्यासाठी फारसा वैज्ञानिक डेटा नाही.
सुधा कुचला दम्याच्या व्यवस्थापनात मदत करते आणि श्वासोच्छवासाच्या त्रासापासून आराम देते. आयुर्वेदानुसार दम्याशी संबंधित मुख्य दोष म्हणजे वात आणि कफ. फुफ्फुसात, विकृत ‘वात’ विस्कळीत ‘कफ दोष’ सोबत मिसळून श्वसनमार्गात अडथळा निर्माण करतो. यामुळे श्वास घेणे कठीण होते. सुधा कुचलाचे डिकंजेस्टेंट, ब्रोन्कोडायलेटर आणि कफ पाडणारे गुणधर्म हे फायदेशीर बनवतात. हे कफ दोष संतुलित करण्याच्या क्षमतेमुळे आहे. - हृदयरोग : कुचला रक्ताभिसरणाला चालना देत असल्यामुळे हृदयाच्या विविध समस्यांवर उपचार करण्यासाठी ते फायदेशीर ठरू शकते.
- चिंता : पुरेसा वैज्ञानिक डेटा नसतानाही, चिंता आणि निद्रानाश यासारख्या मज्जासंस्थेच्या समस्यांवर उपचार करण्यासाठी कुचला प्रभावी ठरू शकते.
सुधा कुचला चिंता व्यवस्थापनात मदत करतात. आयुर्वेदानुसार वाढलेला वात दोष असलेले लोक चिंताग्रस्त असतात. कुचला वाढलेला वात संतुलित करण्यास मदत करते आणि त्यामुळे चिंता लक्षणे कमी करते. हे वात-संतुलन गुणधर्मांमुळे आहे. - डोळ्यांचे विकार : डोळ्यांच्या समस्यांवर उपचार करण्यासाठी कुचला वापरण्याचे समर्थन करण्यासाठी पुरेसा वैज्ञानिक डेटा नाही.
Video Tutorial
कुचला वापरताना घ्यावयाची काळजी:-
अनेक वैज्ञानिक अभ्यासानुसार, Kuchla (Strychnos nux-vomica) घेताना खालील खबरदारी घेणे आवश्यक आहे.(HR/3)
- तुम्हाला यकृताच्या समस्या असल्यास कुचला प्रतिबंधित करा.
- सुध कुचला नेहमी क्लिनिकल पर्यवेक्षणाखाली घ्या कारण जास्त डोस विषारी पदार्थ म्हणून कार्य करू शकतात.
- कुचला नेहमी गाळल्यानंतर तसेच वैद्यकीय देखरेखीखाली वापरा. कुचला थेट त्वचेवर वापरल्यास ब्रेकआउट होऊ शकते. हे त्याच्या उष्ण (उबदार) स्वभावामुळे आहे.
-
कुचला घेताना घ्यावयाची विशेष खबरदारी:-
अनेक वैज्ञानिक अभ्यासांनुसार, कुचला (स्ट्रायक्नोस नक्स-वोमिका) घेताना खालील विशेष खबरदारी घेणे आवश्यक आहे.(HR/4)
- स्तनपान : नर्सिंग करताना कुचला वापरू नये.
- इतर संवाद : कुचला वापरताना अँटीसायकोटिक औषधांपासून दूर राहणे आवश्यक आहे ”
- मधुमेहाचे रुग्ण : जर तुम्ही मधुमेहविरोधी औषधे घेत असाल तर कुचलाच्या वापरास समर्थन देण्यासाठी पुरेसा वैज्ञानिक डेटा नाही. या परिस्थितीत, कुचला प्रतिबंधित करणे किंवा वैद्यकीय देखरेखीखाली त्याचा वापर करणे चांगले आहे.”
- हृदयविकार असलेले रुग्ण : जर तुम्ही उच्चरक्तदाबविरोधी औषध वापरत असाल तर कुचलाचा वापर टिकवून ठेवण्यासाठी पुरेसा क्लिनिकल डेटा नाही. या परिस्थितीत, कुचला प्रतिबंधित करणे किंवा ते केवळ वैद्यकीय देखरेखीखाली वापरणे चांगले.
- गर्भधारणा : कुचला गरोदरपणात वापरू नये.
कुचला कसा घ्यावा:-
अनेक वैज्ञानिक अभ्यासांनुसार, कुचला (स्ट्रायक्नोस नक्स-वोमिका) खाली नमूद केलेल्या पद्धतींमध्ये घेता येईल.(HR/5)
- सुधा कुचला पावडर : डॉक्टरांच्या संपर्कात आल्यानंतर सुधा कुचला पावडरचा सतत फायदा घ्या.
- सुधा कुचला टॅब्लेट : डॉक्टरांशी संपर्क साधल्यानंतर नेहमी सुधा कुचला टॅबलेट संगणक वापरा.
कुचला किती घ्यावा:-
अनेक वैज्ञानिक अभ्यासानुसार, कुचला (स्ट्रायक्नोस नक्स-वोमिका) खाली नमूद केलेल्या प्रमाणात घेतले पाहिजे.(HR/6)
- कुचला पावडर : 60 ते 125 मिलीग्राम सुधा कुचला पावडर.
- कुचला टॅब्लेट : दिवसातून एकदा किंवा दोनदा एक टॅब्लेट संगणक.
कुचला चे दुष्परिणाम:-
अनेक वैज्ञानिक अभ्यासांनुसार, कुचला (स्ट्रायक्नोस नक्स-वोमिका) घेताना खालील दुष्परिणाम विचारात घेणे आवश्यक आहे.(HR/7)
- अस्वस्थता
- चिंता
- चक्कर येणे
- मान आणि पाठ कडक होणे
- जबडा आणि मानेच्या स्नायूंना उबळ
- आकुंचन
- श्वासोच्छवासाच्या समस्या
- यकृत निकामी होणे
कुचला संबंधित वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न:-
Question. कुचलाचे कोणते प्रकार बाजारात उपलब्ध आहेत?
Answer. 1. कच्च्या औषधी वनस्पती 2. पावडर 3. वनस्पती तेल 4. टॅब्लेट संगणक
Question. कुचला शुद्ध कसा करावा?
Answer. आयुर्वेदानुसार गोमूत्र (गोमूत्र), गाईचे दूध (गो दुग्धा) आणि गाईचे तूप अशा विविध माध्यमांत शुद्धीकरणानंतरच कुचला द्यावा. ते शुद्ध करण्यासाठी पुढील प्रक्रिया वापरता येते: 1. कुचलाच्या बिया 7 दिवस गोमुत्रात (गोमूत्र) बुडवून ठेवल्या जातात. 2. दररोज, लघवी नवीन लघवीने पुन्हा भरली पाहिजे. 3. नंतर ते बाहेर काढले जाते आणि पाण्याने धुवून टाकले जाते. 4. नंतर ते गाईच्या दुधात डोलयंत्र (आयुर्वेदिक उपकरण) मध्ये 3 तास उकळले जाते. 5. बिया सोलून गाईच्या दुधापासून बनवलेल्या तुपात तळल्या जातात. 6. ते pulverized आणि या ठिकाणी ठेवले आहे.
Question. शुद्ध कुचला म्हणजे काय?
Answer. कुचलामध्ये काही संभाव्य घातक घटकांचा समावेश असल्याने, उपचार करण्याच्या उद्देशाने वापरण्यापूर्वी ते सामान्यतः हाताळले जाते. आयुर्वेदानुसार (आंबट कडक) गाईचे मूत्र (गो मुत्र), गाईचे दूध (गो दुग्धा), गाईचे तूप (गो घृत), आणि कांजी यांसारख्या असंख्य माध्यमांमध्ये कुचला गाळल्यानंतरच वापरला जाणे आवश्यक आहे. शुद्ध कुचला हे शुद्ध कुचला हे नाव आहे जे खाण्यासाठी सुरक्षित आहे.
Question. आम्ल रिफ्लक्ससाठी कुचला चांगला आहे का?
Answer. छातीत जळजळीत कुचलाच्या कर्तव्याचे समर्थन करण्यासाठी पुरेसा वैज्ञानिक डेटा नाही.
सुधा कुचला आम्लता किंवा ऍसिड रिफ्लक्सची पातळी निर्माण करू शकते, जरी ते पचनशक्ती सुधारते आणि गॅस्ट्रोइंटेस्टाइनल सिस्टम देखील सुधारते. हे उष्ना (उबदार) असल्याच्या वास्तवामुळे आहे.
Question. कुचला बद्धकोष्ठतेसाठी चांगला आहे का?
Answer. होय, कुचला अनियमिततेच्या थेरपीमध्ये मौल्यवान असू शकते. हे गुळगुळीत स्नायूंना चालना देते किंवा पचन गती वाढविण्यासाठी तंत्रिका पेशींना प्रोत्साहन देते. परिणामी, बद्धकोष्ठता सारख्या आतड्यांसंबंधी समस्यांवर उपचार करण्यासाठी कुचला मौल्यवान असू शकते.
Question. कुचला डोकेदुखीसाठी चांगला आहे का?
Answer. क्लिनिकल डेटा नसतानाही (डोक्याच्या मागच्या बाजूला सुरू होणारा मायग्रेन) कुचला मायग्रेन डोकेदुखी आणि ओसीपीटल मायग्रेनच्या थेरपीमध्ये काम करू शकते.
Question. मी डॉक्टरांच्या सल्ल्याशिवाय कुचला किंवा त्याचे सप्लिमेंट घेऊ शकतो का?
Answer. नाही, तुम्ही सर्वप्रथम डॉक्टरांच्या संपर्कात न राहता Kuchla किंवा त्याची कोणतीही पूरक आहार घेऊ नये. मोठ्या प्रमाणात खाल्ल्यास त्याचा घातक परिणाम होतो.
Question. कुचला (नक्स व्होमिका) गरोदरपणात वापरता येईल का?
Answer. नाही, Kuchla (nux vomica) हे गर्भधारणेदरम्यान किंवा स्तनपान करताना घेऊ नये.
Question. कुचला वेदना आणि जळजळ साठी चांगले आहे का?
Answer. होय, वेदना निर्माण करणार्या मध्यस्थांच्या क्रियाकलापांवर मर्यादा घालणार्या विशिष्ट घटकांच्या अस्तित्वामुळे, कुचला वेदना आणि सूज (Cyclooxygenase) साठी मौल्यवान आहे. कुचलाच्या बियांमध्ये दाहक-विरोधी निवासी गुणधर्म देखील असतात, ज्यामुळे जळजळ कमी होते तसेच संधिवाताशी संबंधित त्रास कमी होतो.
होय, कुचला वात दोषाच्या असमानतेमुळे निर्माण झालेल्या वेदना किंवा सूज दूर करू शकतो. वात सुसंवाद तसेच उष्ना (उबदार) गुणांमुळे, कुचला वेदना आणि जळजळ कमी करण्यास मदत करते, विशेषत: संधिवाताच्या बाबतीत.
Question. मोशन सिकनेसमध्ये कुचला उपयुक्त आहे का?
Answer. हालचाल आजारात कुचलाच्या कर्तव्याला समर्थन देण्यासाठी पुरेसा क्लिनिकल डेटा नाही.
Question. निद्रानाश साठी Kuchla वापरले जाऊ शकते ?
Answer. होय, कुचला ताण-संबंधित निद्रानाश हाताळण्यासाठी वापरला जाऊ शकतो. हे हार्मोनल एजंट कोर्टिसोलची पातळी कमी करून झोपेच्या समस्यांचे व्यवस्थापन करते, ज्यामुळे तणाव निर्माण होतो.
निद्रानाश (अनिद्रा) हा वातदोषाच्या असंतुलनामुळे होतो, ज्यामुळे नसा संवेदनशील होतात.
Question. कुचला सांधेदुखी कमी करू शकतो का?
Answer. कुचलाचा वात समतोल आणि बाल्या (कष्ट देणारे) हे उत्कृष्ट गुण मज्जातंतूंच्या कणखरपणाचा पुरवठा करतात. याचा मज्जासंस्थेवर आनंददायक प्रभाव पडतो आणि तुम्हाला रात्रीची विश्रांती घेण्यासही मदत होते.
Question. तुम्ही कुचला आधारित तेल थेट त्वचेला लावू शकता का?
Answer. नाही, कुचला-आधारित तेल थेट त्वचेवर वापरण्याची गरज नाही कारण ते त्वचेचे तुकडे होऊ शकते. हे त्याच्या उष्ण (उबदार) उच्च गुणवत्तेमुळे आहे.
Question. कुचला तेलाचा उपयोग काय?
Answer. त्याच्या दाहक-विरोधी इमारतींचा परिणाम म्हणून, ताज्या कुचलाच्या बियापासून तयार केलेले कुचला तेल बाहेरून लावले जाते ज्यामुळे संधिवाताशी संबंधित सांध्यातील सूज आणि अस्वस्थता कमी होते.
कुचला तेल काही अप्रिय आजारांवर (जसे की संधिवात किंवा इतर सांधेदुखी) मदत करते जे वात दोष असमानतेमुळे उद्भवतात. वात एकसंध इमारतींच्या परिणामी, प्रभावित भागावर कुचला तेलाचा स्थानिक वापर केल्यास अस्वस्थता तसेच जळजळ कमी होण्यास मदत होते.
SUMMARY
त्याला तीव्र गंध तसेच कडू चव आहे. कुचला पचनसंस्थेची गतिशीलता आणि आतड्यांसंबंधी प्रक्रिया वाढवून तसेच अनियमित आतड्यांसंबंधी हालचाली टाळून भूक नूतनीकरणात मदत करू शकते.