गाजर (सोलॅनम झँथोकार्पम)

इंडियन नाइटशेड किंवा “यलो-बेरीड नाईटशेड” ही कांताकरीची इतर विविध नावे आहेत.^(HR/1)

ही एक प्रमुख औषधी वनस्पती आहे आणि आयुर्वेदिक दशमुल (दहा मुळे) कुटुंबातील सदस्य आहे. औषधी वनस्पतीची चव मजबूत आणि तिखट आहे. कंटाकरीचे कफ पाडणारे गुणधर्म खोकला आणि दमा यासह श्वसनविषयक समस्यांवर उपचार करण्यासाठी उपयुक्त ठरतात. हे श्वसनमार्गातून श्लेष्मा काढून टाकण्यास आणि दम्याचा झटका रोखण्यात मदत करते. आयुर्वेदानुसार कंटाकरी पावडर, पाणी किंवा मधासोबत घेतल्यास, अग्नी (पचन अग्नी) सुधारून पचन सुधारते, दीपन (भूक वाढवणारे) आणि पाचन (पचन) गुणधर्मांमुळे. वात संतुलित करण्याच्या गुणधर्मामुळे, कंटकरी पावडरची पेस्ट पाण्यासोबत सांध्यांना लावल्याने सांध्यातील अस्वस्थता कमी होण्यास मदत होते. केस गळणे टाळता येते आणि कांताकरी रस समान प्रमाणात पाण्यात मिसळून टाळूची मसाज करून केसांच्या वाढीस चालना मिळते.

कांतकारी या नावानेही ओळखले जाते :- सोलॅनम झॅन्थोकार्पम, व्याघरी, निदिग्धिका, क्षुद्रा, कांताकारिका, धवनी, निदिग्धा, कातवेदना, कांताकर, फेब्रीफ्यूज प्लांट, भरिंगणी, कटाई, काताली, रिंगणी, भटकतय्या, छोटीकातेरी, नेलागुल्ला, किरागुल्ला, कांताकरी चुंडा, बजीबातींग, कांताकरी चुंडा, कांटाकार, कांटाकार. भोजी, कंडियारी, कंदंगत्री, कंदनकात्री, कंदंघाथिरी, नेलामुलका, पिन्नमुलका, मुलका, चिन्नमुलका, वाकुडू

कांताकरी कडून मिळते :- वनस्पती

कंटकरीचे उपयोग आणि फायदे:-

अनेक वैज्ञानिक अभ्यासांनुसार, Kantakari (Solanum xanthocarpum) चे उपयोग आणि फायदे खाली नमूद केले आहेत.^(HR/2)

• खोकला आणि सर्दी : श्वसन प्रणालीमध्ये श्लेष्मा जमा झाल्यामुळे खोकला होतो, ज्याला कफ स्थिती देखील म्हणतात. कंटाकरी शरीरातील कफ संतुलित करून फुफ्फुसात जमा झालेला श्लेष्मा काढून टाकण्यास मदत करते. टिपा: अ. 14 ते 12 चमचे कांतकारी पावडर मोजा. c मध किंवा पाण्याने एकत्र करा. c हलके जेवणानंतर दिवसातून एकदा किंवा दोनदा घ्या. d जोपर्यंत तुम्हाला खोकला किंवा सर्दीची लक्षणे दिसत नाहीत तोपर्यंत हे करत रहा.
• दमा : कंटाकरी दम्याच्या लक्षणांच्या व्यवस्थापनात मदत करते आणि श्वासोच्छवासाच्या त्रासापासून आराम देते. आयुर्वेदानुसार दम्याशी संबंधित मुख्य दोष म्हणजे वात आणि कफ. फुफ्फुसात, विकृत ‘वात’ विस्कळीत ‘कफ दोष’ सोबत मिसळून श्वसनमार्गात अडथळा निर्माण करतो. यामुळे श्वास घेणे कठीण होते. स्वास रोग हे या विकाराचे (दमा) नाव आहे. कांतकारी वात आणि कफ यांचे संतुलन राखण्यास तसेच फुफ्फुसातील अतिरिक्त श्लेष्मा काढून टाकण्यास मदत करते. यामुळे दम्याची लक्षणे दूर होतात. a 14 ते 12 चमचे कांतकारी चूर्ण घ्या. c मध किंवा पाण्याने एकत्र करा. c अस्थमाची लक्षणे कमी करण्यात मदत करण्यासाठी हे हलके जेवणानंतर दिवसातून एक किंवा दोनदा घ्या.
• अपचन : कंटाकरी अपचनाच्या उपचारात मदत करते. अपचन, आयुर्वेदानुसार, अपुऱ्या पचन प्रक्रियेचा परिणाम आहे. अपचन वाढलेल्या कफामुळे होते, ज्यामुळे अग्निमांड्य (कमकुवत पचनशक्ती) होते. कंटकरी पावडर अग्नी (पचनशक्ती) सुधारते आणि अन्न पचण्यास सोपे करते. दीपन (भूक वाढवणारे) आणि पाचन (पचन) या वैशिष्ट्यांमुळे असे घडते. a 14 ते 12 चमचे कांतकारी चूर्ण घ्या. c मध किंवा पाण्याने एकत्र करा. c पचनसंस्थेशी संबंधित समस्यांना मदत करण्यासाठी ते दिवसातून एक किंवा दोनदा जेवणानंतर घ्या.
• ऑस्टियोआर्थराइटिस : समस्याग्रस्त भागात प्रशासित केल्यावर, कंटाकरी हाडे आणि सांधेदुखीपासून मुक्त होण्यास मदत करते. आयुर्वेदानुसार हाडे आणि सांधे हे शरीरातील वाताचे स्थान आहे. वात असंतुलन हे सांधेदुखीचे मुख्य कारण आहे. वात संतुलित करून, कंटकरी पावडरची पेस्ट सांधेदुखीपासून मुक्त होण्यास मदत करू शकते. त्याची उष्ना (उष्ण) क्षमता हे याचे कारण आहे. a 12 ते 1 चमचे कांतकारी पावडर मोजा. c पेस्टमध्ये पाणी मिसळा. c प्रभावित भागात समान रीतीने लागू करा. c 1-2 तासांनंतर, साध्या पाण्याने धुवा. d जोपर्यंत तुम्हाला सांधेदुखी होत नाही तोपर्यंत सुरू ठेवा.
• केस गळणे : कांताकरीचा रस टाळूला लावल्यास केसगळती कमी होण्यास आणि केसांच्या वाढीस प्रोत्साहन मिळते. केस गळणे हे मुख्यतः शरीरातील चिडचिडे वात दोषामुळे होते. यामुळे टाळू कोरडी होते. वात दोष संतुलित करून आणि जास्त कोरडेपणा कमी करून, कांतकरी रस केस गळणे टाळण्यास मदत करते. हे, एकत्र केल्यावर, केस गळणे प्रतिबंधित करण्यात मदत करते. a 4-6 चमचे कांताकरी रस घ्या किंवा तुमच्या डॉक्टरांच्या निर्देशानुसार घ्या. c मिक्सिंग बाऊलमध्ये समान प्रमाणात पाणी एकत्र करा. c संपूर्ण केस आणि टाळूमध्ये समान रीतीने वितरित करा. d दोन तास बाजूला ठेवा. e शैम्पू करा आणि नख स्वच्छ धुवा. f केसगळती टाळण्यासाठी आठवड्यातून एकदा किंवा दोनदा हे औषध वापरा.

Video Tutorial

कंटकरी वापरताना घ्यावयाची खबरदारी:-

अनेक वैज्ञानिक अभ्यासांनुसार, कांटाकारी (सोलॅनम xanthocarpum) घेताना खालील खबरदारी घेणे आवश्यक आहे.^(HR/3)

• कंटकरी घेताना विशेष खबरदारी घ्यावी:-

  अनेक वैज्ञानिक अभ्यासांनुसार, कंटाकारी (सोलॅनम झँथोकार्पम) घेताना खालील विशेष खबरदारी घेणे आवश्यक आहे.^(HR/4)

  • स्तनपान : पुरेसा वैज्ञानिक डेटा नसल्यामुळे, संपूर्ण नर्सिंगमध्ये कांताकरीला प्रतिबंध करणे किंवा आपल्या डॉक्टरांना आगाऊ भेटणे योग्य आहे.
  • मधुमेहाचे रुग्ण : पुरेसा क्लिनिकल डेटा नसल्यामुळे, मधुमेही व्यक्तींनी कंटाकारीला प्रतिबंध करावा किंवा ते घेण्यापूर्वी त्यांच्या वैद्यकीय व्यावसायिकांना भेट द्यावी.
  • हृदयविकार असलेले रुग्ण : पुरेशी क्लिनिकल माहिती नसल्यामुळे, कांताकरीला प्रतिबंध करणे किंवा तुम्हाला हृदयविकाराचा त्रास असल्यास ते घेण्यापूर्वी तुमच्या डॉक्टरांना तपासणे योग्य आहे.
  • गर्भधारणा : पुरेसा वैज्ञानिक डेटा नसल्यामुळे, गरोदर असताना कंटाकरीपासून दूर राहणे किंवा तुमच्या डॉक्टरांना आधी भेटणे योग्य आहे.

  कांताकरी कसे घ्यावे:-

  अनेक वैज्ञानिक अभ्यासांनुसार, कंटाकारी (सोलॅनम झॅन्थोकार्पम) खाली नमूद केलेल्या पद्धतींमध्ये घेता येते.^(HR/5)

  • कंटकरी पावडर : एक चौथा ते अर्धा चमचा कांतकारी पावडर घ्या. पाणी किंवा मध मिसळा. हलके अन्न घेतल्यानंतर दिवसातून एक किंवा दोनदा ते प्या.
  • कंटकरी गोळ्या : कंटकरीचे एक ते दोन टॅबलेट संगणक घ्या. हलके अन्न घेतल्यानंतर दिवसातून 1 किंवा 2 वेळा कोमट पाण्याने गिळावे.
  • कांतकरी रस : कांतकरी रस चार ते पाच चमचे घ्या. त्यात मध किंवा पाणी घाला तसेच जेवण करण्यापूर्वी दिवसातून एक किंवा दोन वेळा घ्या.

  कांताकरी किती घ्यावे:-

  अनेक वैज्ञानिक अभ्यासांनुसार, कंटाकारी (सोलॅनम झँथोकार्पम) खाली नमूद केलेल्या प्रमाणात घेतले पाहिजे.^(HR/6)

  • कंटकरी पावडर : एक चौथा ते अर्धा चमचा दिवसातून एकदा किंवा दोनदा.
  • कांतकरी रस : दिवसातून एकदा किंवा दोनदा 4 ते 5 चमचे
  • कांतकारी टॅब्लेट : दिवसातून एकदा किंवा दोनदा एक ते दोन गोळ्या.

  कंटकरीचे दुष्परिणाम:-

  अनेक वैज्ञानिक अभ्यासांनुसार, कांटाकारी (सोलॅनम xanthocarpum) घेताना खालील दुष्परिणाम विचारात घेणे आवश्यक आहे.^(HR/7)

  • या औषधी वनस्पतीच्या दुष्परिणामांबद्दल अद्याप पुरेसा वैज्ञानिक डेटा उपलब्ध नाही.

  कंटकरीशी संबंधित वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न:-

  Question. मी रिकाम्या पोटी कांतकारी घेऊ शकतो का?

  Answer. कांतकरी रिकाम्या पोटी घेऊ नये. हे डिश नंतर घेणे आदर्श आहे कारण ते औषधी वनस्पतींना सहज शोषण्यास मदत करते.

  Question. कंटकरी कशी साठवायची?

  Answer. कांतकरी योग्यरित्या बंद केलेल्या कंटेनरमध्ये ठेवावे जे थंड आणि पूर्णपणे कोरडे ठेवतात.

  Question. यकृताला इजा झाल्यास Kantakari चा वापर केला जाऊ शकतो का?

  Answer. यकृत-संरक्षण करणार्‍या घरांमुळे, कांताकरी हे यकृताच्या दुखापतीसाठी प्रभावी असल्याचे सिद्ध झाले आहे. कंटाकरीमधील अँटी-ऑक्सिडंट्स काही कण (फ्री रॅडिकल्स) यांच्याशी लढा देऊन यकृताच्या पेशींच्या नुकसानापासून संरक्षण करण्यास मदत करतात.

  Question. कांताकरी मुलांमध्ये खोकल्याच्या उपचारात मदत करते का?

  Answer. पुरेशी क्लिनिकल माहिती नसली तरी कांताकरी पावडर मुलांमध्ये खोकल्याच्या उपचारात मदत करू शकते. हे कफ पाडणारे औषध म्हणून काम करते, ज्यामुळे श्लेष्मा हवेच्या मार्गातून बाहेर टाकला जातो तसेच खोकला देखील काढून टाकला जातो.

  Question. कंटकरी दम्यामध्ये कशी मदत करते?

  Answer. कंटाकरीचे खोकला-निवारण तसेच दाहक-विरोधी प्रभावामुळे ते ब्रोन्कियल अस्थमा ग्रस्तांसाठी उपयुक्त ठरते. हे श्वसनमार्गामध्ये सूज कमी करते आणि श्लेष्मल त्वचा विकसित करते, जे ब्रोन्कियल अस्थमामध्ये फायदेशीर मानले जाते. कंटाकरीमध्ये ऍलर्जीविरोधी गुण देखील आहेत, याचा अर्थ ते ऍलर्जीक दम्यासंबंधी प्रतिक्रिया थांबविण्यास मदत करते.

  Question. उच्च रक्तातील साखरेची पातळी असल्यास Kantakari हे औषध वापरता येईल का?

  Answer. होय, कांताकरीचे रक्तातील ग्लुकोज कमी करणारे शीर्ष गुण रक्तातील ग्लुकोजचे प्रमाण कमी करण्यास उपयुक्त असल्याचे आढळून आले आहे. हे स्वादुपिंडातून इन्सुलिन सोडणे देखील सुधारू शकते, जरी याचा बॅकअप घेण्यासाठी पुरेसे वैज्ञानिक पुरावे नाहीत.

  Question. लघवी करताना होणारी अस्वस्थता दूर करण्यासाठी कांतकारी उपयुक्त आहे का?

  Answer. होय, कंटाकरीचे लघवीचे प्रमाण वाढवणारे औषध घरे लघवी करताना वेदना कमी करण्यास मदत करतात. कांताकरीचा रस मधासोबत घेतल्याने लघवीचा त्रास दूर होतो.

  Question. कंटकरी अपचनात मदत करते का?

  Answer. कांताकरीचे अँथेलमिंटिक आणि अँटी-बॅक्टेरियल वैशिष्ट्ये डिस्पेप्सियाच्या थेरपीमध्ये मदत करतात. हे बॅक्टेरियांना मोठ्या आतड्यांसंबंधी मार्गात पसरण्यापासून दूर करते तसेच अपचन कमी करते.

  Question. कांताकरी वेदना कमी करण्यासाठी उपयुक्त आहे का?

  Answer. होय, कंटाकरी तोंडावाटे घेतल्यास किंवा प्रभावित ठिकाणी नेल्यास सांध्यातील जळजळ अस्वस्थता कमी करण्यास मदत करू शकते. आयुर्वेदानुसार हाडे तसेच सांधे शरीरातील वात क्षेत्र विचारात घेतले जातात. वात असंतुलन हे संयुक्त अस्वस्थतेचे मुख्य स्त्रोत आहे. कंटाकरीच्या वात-समतोल इमारतींमुळे अस्वस्थता दूर होते.

  Question. दातदुखीवर कंटकरी वापरता येईल का?

  Answer. कंटाकरीमध्ये दाहक-विरोधी इमारती आहेत, परिणामी ते दातदुखीमध्ये मदत करू शकतात. हे वेदना कमी करून आणि पीरियडॉन्टलमध्ये सूज कमी करून रुग्णाच्या वेदना कमी करते.

  Question. कंटकरी ताप कमी करण्यास मदत करते का?

  Answer. त्याच्या अँटीपायरेटिक निवासी गुणधर्मांचा परिणाम म्हणून, कंटाकरीचा वापर उच्च तापमानाला तोंड देण्यासाठी केला जाऊ शकतो. हे शरीराचे तापमान कमी करण्यास मदत करते. त्याचप्रमाणे त्यात अँटिऑक्सिडंट घटक असतात जे शरीराला पूरक रॅडिकल्समुळे होणाऱ्या पेशींच्या नुकसानापासून संरक्षण करतात.

  होय, कंटकरी ताप कमी करण्यास मदत करते. ताप हा एक विकार आहे जो तीन दोषांपैकी कोणत्याही एकाच्या असंतुलनामुळे होतो, विशेषत: पित्त, आणि तो वारंवार मंदाग्नी (कमी पाचन अग्नी) होतो. कांताकरीचे पित्त संतुलन, ज्वारहर (तापविरोधी) आणि उष्ना (उष्ण) गुण या आजाराच्या व्यवस्थापनात मदत करतात. हे अग्नी देखील वाढवते आणि तापाची लक्षणे कमी करते (पाचनाची आग). टिपा: 1. 14 ते 12 चमचे कांतकारी पावडर मोजा. 2. मध किंवा पाण्याने एकत्र करा. 3. दिवसातून एकदा किंवा दोनदा, हलके जेवणानंतर घ्या.

  Question. कंटाकरी अंगाचा त्रासापासून आराम देते का?

  Answer. उच्च रक्तदाब नियंत्रित करण्यासाठी कंटाकरीचा वापर केला जाऊ शकतो. पूर्णपणे कोरड्या कंटकरी फळांमधील काही भागांमध्ये रक्तदाब कमी करणारे घरे असतात. या पदार्थांमध्ये अँटिऑक्सिडेंट बिल्डिंग देखील आहेत, जे प्रतिबंधित केशिका आणि सामान्य रक्त परिसंचरण राखण्यात मदत करतात, त्यामुळे उच्च रक्तदाब कमी करतात.

  होय, कंटाकरी तुम्हाला तुमच्या उच्च रक्तदाबाचे नियमन करण्यात मदत करू शकते. ही अशी स्थिती आहे की जेव्हा तीन दोषांपैकी कोणताही एक दोष, विशेषत: वात, समतोल नसतो, ज्यामुळे अम्मा (अपूर्ण पचनामुळे शरीरात रेंगाळणारे दूषित पदार्थ) तयार होतात आणि विष तयार होतात. केशिका हे सामान्य रक्त प्रवाह प्रतिबंधित करू शकते, परिणामी रक्तदाब वाढतो. कंटाकरीचे वात संतुलन आणि मुत्रल (लघवीचे प्रमाण वाढवणारा पदार्थ) उच्च गुण या विकाराच्या व्यवस्थापनास मदत करतात. हे लघवीचे प्रमाण वाढवून आणि शरीरातील विषारी पदार्थ काढून रक्तदाब कमी करण्यास मदत करते.

  Question. कांतकरी फळाचे काय फायदे आहेत?

  Answer. कांताकरी फळ मोठ्या प्रमाणात आरोग्य आणि निरोगीपणा तसेच उपचारात्मक गुणधर्मांचा वापर करते. त्यात अँटी-ऑक्सिडंट्सचे प्रमाण जास्त आहे, जे पूरक रॅडिकल्सशी लढतात तसेच पेशींना नुकसानीपासून संरक्षण देतात. कांताकरी फळातील वायू वायू कमी होण्यास तसेच फुगण्यास मदत करतात. कंटकरी फळाचा रस संधिवात आणि घसा दुखण्यासाठी देखील वापरला जातो. सूज आणि मुरुम कमी करण्यासाठी कांताकरी फळाची पेस्ट त्वचेवर लावता येते.

  कंटाकरी फळ घशातील सूज, कृमी संसर्ग रोखण्यासाठी आणि भूक वाढवण्यास मदत करते. तीन दोषांपैकी कोणत्याही दोषाचे असंतुलन हे या लक्षणांचे सर्वात सामान्य कारण आहे. त्रिदोष (वात, पित्त आणि कफ) समतोल, उष्ना (उष्ण) आणि मुत्रल (मूत्रवर्धक) गुणांमुळे, कांतकारी फळ या सर्वांमध्ये मदत करू शकते. टिप्स: 1. एका ग्लासमध्ये 4-5 चमचे कांतकारी रस घाला. 2. मध किंवा पाण्यात मिसळा आणि जेवण करण्यापूर्वी दिवसातून एक किंवा दोनदा प्या.

  Question. कंटकरी पावडरचे उपयोग काय आहेत?

  Answer. त्याच्या कफ पाडणारे निवासी गुणधर्मांमुळे, कंटाकरी पावडरचा उपयोग श्वसन प्रणालीच्या परिस्थिती जसे की ब्रोन्कियल अस्थमावर उपचार करण्यासाठी केला जातो. हे थुंकी मोकळे करते आणि हवेच्या मार्गांमधून देखील काढून टाकते, ज्यामुळे श्वास घेणे खूप सोपे होते. हे ऍलर्जी कमी करून खोकला आराम करण्यास देखील मदत करते.

  दमा, अपचन आणि संधिवात या सर्वांवर कांतकरी चूर्णाचा फायदा होतो. तीन दोषांपैकी कोणत्याही दोषाचे असंतुलन ही लक्षणे कारणीभूत ठरते. कांताकरी चूर्णातील त्रिदोष (वात, पित्त आणि कफ) संतुलन आणि उष्ण (उष्ण) गुण या सर्व विकारांच्या व्यवस्थापनात मदत करतात. हे लक्षणे कमी करण्यास, भूक उत्तेजित करण्यास आणि वेदनांवर उपचार करण्यास मदत करते. टिपा: 1. 14 ते 12 चमचे कांतकारी पावडर मोजा. 2. मध किंवा पाण्याने एकत्र करा. 3. दिवसातून एकदा किंवा दोनदा हलके जेवणानंतर घ्या.

  Question. कांताकरी पिंपल्ससाठी फायदेशीर आहे का?

  Answer. होय, कांतकारी फळ मुरुमांवर मदत करू शकते. बॅक्टेरियाविरोधी आणि दाहक-विरोधी घरांमुळे, कांतकरी फळाची पेस्ट पीडित भागात वापरल्या गेल्याने पुरळ कमी होण्यास मदत होऊ शकते.

  Question. कांताकरी नाकाच्या विकारांवर फायदेशीर आहे का?

  Answer. कांताकरी पावडर, ज्यामध्ये अँटी-बॅक्टेरियल आणि अँटी-इंफ्लेमेटरी उच्च गुण आहेत, ते नैदानिक माहितीच्या अभावाकडे दुर्लक्ष करून, तेलात मिसळल्यावर नाकाच्या स्थितीत कार्य करू शकतात.

  Question. दातांच्या संसर्गामध्ये कांताकरी किती उपयुक्त आहे?

  Answer. त्याच्या दाहक-विरोधी वैशिष्ट्यांमुळे, दात संक्रमणाच्या थेरपीमध्ये कंटकरी फायदेशीर मानली जाते. सूज कमी करण्यासाठी आणि हिरड्यांचा त्रास कमी करण्यासाठी, कांतकारीची सुकी फळे कागदाच्या तुकड्यात गुंडाळली जाऊ शकतात आणि काही क्षणात धुम्रपान करता येते.

  Question. कांतकरी मूळव्याधसाठी फायदेशीर आहे का?

  Answer. त्याच्या दाहक-विरोधी वैशिष्ट्यांमुळे, कांताकरी वाष्प श्वास घेणे मूळव्याध तसेच मूळव्याधच्या उपचारांमध्ये उपयुक्त असल्याचे सिद्ध झाले आहे. कांटाकरीमध्ये झिंकचे प्रमाण जास्त असते, ज्यामुळे जळजळ कमी होण्यास मदत होते.

  Question. कंटकरी छातीतील रक्तसंचय दूर करण्यास मदत करते का?

  Answer. कंटाकरी शरीराच्या वरच्या भागाच्या रक्तसंचयास मदत करू शकते. हे श्वासोच्छवासाच्या वायु मार्गांना रुंद करून फुफ्फुसांमध्ये वायु प्रवाह वाढवते. हे स्तनातील अडथळे वाढवते तसेच श्वासोच्छवासाच्या त्रासावर उपाय प्रदान करते.

  Question. कांताकरीचा रस थेट टाळूवर लावता येतो का?

  Answer. कांताकरी रस पाण्यात मिसळल्यानंतर त्याचा वापर करण्याचा सल्ला सतत दिला जातो. त्याच्या उष्ण (उबदार) स्वभावामुळे ही स्थिती आहे. पातळ केल्याने रस अधिक शोषण्यायोग्य होतो आणि परिणाम देखील वाढतो.

  SUMMARY

  ही एक प्रमुख औषधी नैसर्गिक वनौषधी आहे आणि आयुर्वेदिक दशमूल (दहा मूळ) घरगुती देखील सहभागी आहे. औषधी वनस्पतीची चव मजबूत आणि उग्र आहे.