सेलेरी (ट्रॅचिस्पर्मम अम्मी)
अजवाइन ही एक भारतीय चव आहे जी नियमितपणे आतड्यांसंबंधी समस्या जसे की अपचन, अवांछित गॅस आणि पोटशूळ अस्वस्थता हाताळण्यासाठी वापरली जाते.(HR/1)
अजवायनच्या बियांमध्ये कार्मिनेटिव्ह, अँटीबैक्टीरियल आणि यकृत-संरक्षणात्मक वैशिष्ट्ये आढळतात. यात ब्रोन्कोडायलेटरी (फुफ्फुसांना हवेचा प्रवाह वाढविणारे रसायन) आणि रक्तदाब कमी करणारे गुण देखील आहेत. अॅसिडिटी आणि अपचनासाठी अजवाइनचे पाणी उत्तम घरगुती उपचार आहे. हे एक ग्लास कोमट पाण्यात थोडेसे टोस्ट केलेले अजवाइन बियाणे एकत्र करून बनवले जाते. संधिवाताचे रुग्ण बद्धकोष्ठता दूर करण्यासाठी अजमोडा चूर्ण घेऊ शकतात. याचे कारण म्हणजे त्याचा रेचक प्रभाव आहे. अजवाइनचा विचार केल्यास, गर्भधारणेदरम्यान ते टाळले पाहिजे हे लक्षात ठेवणे महत्त्वाचे आहे. हे गर्भाशयाचे आकुंचन निर्माण करू शकते या वस्तुस्थितीमुळे आहे, ज्यामुळे गर्भपात होऊ शकतो.
अजवायन म्हणूनही ओळखले जाते :- ट्रॅचिस्पर्मम अम्मी, बिशपचे तण, दिप्याका, यामनी, यामानिका, यवनिका, जैन, यवन, यवन, जावन, यवानी, योयाना, अजमा, अजमो, जावेन, जेव्हान, ओमा, योम, ओमू, ओमान, अयानोडाकन, ओन्वा, जुआनी, ओमाम, वामु
अजवाईन कडून मिळते :- वनस्पती
Ajwain चे उपयोग आणि फायदे:-
अनेक वैज्ञानिक अभ्यासांनुसार, अजवाईन (ट्रॅचिस्पर्मम अम्मी) चे उपयोग आणि फायदे खाली नमूद केले आहेत.(HR/2)
- अपचन : अजवाइनमध्ये आढळणाऱ्या थायमॉलमध्ये कार्मिनिटिव्ह आणि बॅक्टेरियाच्या वाढीस प्रतिबंध करणारा पदार्थ गुणधर्म असतो आणि त्याचा उपयोग अपचन, पोट फुगणे आणि अतिसार, जठरोगविषयक समस्यांसह इतर समस्यांवर उपचार करण्यासाठी केला जातो. थायमॉल पोटात गॅस्ट्रिक ज्यूस सोडण्यास देखील मदत करते, जे पचनास मदत करते.
- अपचन : दीपन (भूक वाढवणाऱ्या) कार्यामुळे, अजवाइन पचनशक्ती वाढवून पाचन समस्यांचे व्यवस्थापन करण्यास मदत करते. त्याचे पाचन (पचन) गुण अन्न पचनास देखील मदत करतात आणि गॅसपासून आराम देतात. a एक पॅन अर्धा पाण्याने भरा. b 1 टीस्पून अजवाइनच्या बिया टाका. d 8-10 मिनिटे मंद उकळी आणा. d दिवसातून 3-6 वेळा, या decoction च्या 2-3 चमचे घ्या.
- दमा : अजवाइनचा ब्रोन्कोडायलेटिंग प्रभाव फुफ्फुसातील ब्रोन्कियल वायुमार्गाचा विस्तार करतो, ज्यामुळे सौम्य दम्यापासून आराम मिळतो.
- दमा : कारण ते वाढलेल्या कफाचे संतुलन करते, अज्वाईन दम्याच्या रुग्णांसाठी फायदेशीर ठरू शकते. अजवाइन श्लेष्मा काढून टाकण्यास मदत करते आणि क्रॉनिक ब्रॉन्कायटिस आणि दम्याचे व्यवस्थापन करण्यास मदत करते. 1. 1/2 चमचे अजवाईन आणि 1/2 चमचे एका जातीची बडीशेप एका लहान मिक्सिंग बाऊलमध्ये एकत्र करा (सॉनफ) 2. 250 मिली पाण्यात वेगळा रंग येईपर्यंत उकळवा. 3. हे गरम असतानाच दिवसातून दोनदा प्या.
- मुतखडा : अजवाइन हे अँटीलिथियाटिक आहे, याचा अर्थ ते किडनी स्टोन बनण्याची शक्यता कमी करते. एका अभ्यासानुसार, अजवायनच्या बियांमध्ये आढळणारे अँटीलिथियाटिक प्रोटीन कॅल्शियम ऑक्सलेट आणि कॅल्शियम फॉस्फेट जमा होण्यास प्रतिबंध करून मूत्रपिंडातील दगडांच्या विकासास प्रतिबंध करते.
Video Tutorial
अजवाईन वापरताना घ्यावयाची काळजी:-
अनेक वैज्ञानिक अभ्यासांनुसार, अजवाईन (ट्रॅचिस्पर्मम अम्मी) घेताना खालील खबरदारी घेणे आवश्यक आहे.(HR/3)
- अजवाइनमुळे संपूर्ण आणि शस्त्रक्रियेनंतरही रक्तस्त्राव होण्याचा धोका वाढू शकतो. त्यामुळे नियोजित शस्त्रक्रिया प्रक्रियेच्या अगदी किमान 2 आठवडे अगोदर अजवाइन घेणे सोडणे चांगली कल्पना आहे.
-
अजवाईन घेताना घ्यावयाची विशेष खबरदारी:-
अनेक वैज्ञानिक अभ्यासांनुसार, अजवाईन (ट्रॅचिस्पर्मम अम्मी) घेताना खालील विशेष खबरदारी घेणे आवश्यक आहे.(HR/4)
- स्तनपान : शास्त्रीय पुराव्याच्या अनुपस्थितीमुळे स्तनपानाच्या दरम्यान अजवाइनचा वापर औषधी किंवा सुचवलेल्या डोसपेक्षा जास्त केला जाऊ नये.
- मध्यम औषध संवाद : अजवाइनचा रक्त पातळ होण्याचा परिणाम आहे आणि ते रक्ताच्या गुठळ्या टाळण्यास मदत करू शकतात. यामुळे, जर तुम्ही रक्त स्लिमर्सवर असाल तर अजवाइन किंवा त्याच्या सप्लिमेंट्सपासून दूर राहणे योग्य आहे. हे या वास्तविकतेमुळे आहे की यामुळे रक्तस्त्राव होण्याचा धोका वाढू शकतो.
- यकृत रोग असलेले रुग्ण : यकृताच्या समस्या असलेल्या व्यक्तींमध्ये, अजवाइनचा वापर काळजीपूर्वक केला पाहिजे कारण ते समस्या वाढवू शकते.
- गर्भधारणा : गर्भधारणेदरम्यान अजवाइनचे प्रमाणा बाहेर घेणे धोकादायक आहे कारण ते गर्भाशयाचे आकुंचन सक्रिय करू शकते, ज्यामुळे न जन्मलेले बाळ गमावले जाऊ शकते. परिणामी, शिफारस केलेल्या डोससह राहणे किंवा आगाऊ क्लिनिकल सल्ला घेणे चांगले आहे.
- ऍलर्जी : ऍलर्जीक प्रतिक्रिया तपासण्यासाठी, प्रथम एका लहान भागात अजवाइन लावा. ज्या लोकांना अजवाइन किंवा त्यातील घटकांची ऍलर्जी आहे त्यांनी ते फक्त आयुर्वेदिक डॉक्टरांच्या देखरेखीखालीच वापरावे, कारण यामुळे नाक वाहणे, पुरळ किंवा अंगावर उठणार्या पित्ताच्या गाठी होऊ शकतात. 1. तुमची त्वचा अतिसंवेदनशील असल्यास, मध किंवा इतर कोणत्याही शीतकरण एजंटमध्ये अजवाइन किंवा पानांची पेस्ट मिसळा. 2. अजवाइन बियांचे तेल किंवा पेस्ट टाळूवर खोबरेल तेलासह वापरावी कारण त्याची उष्णतेची क्षमता आहे.
अजवाईन कसे घ्यावे:-
अनेक वैज्ञानिक अभ्यासांनुसार, अजवाइन (ट्रॅचिस्पर्मम अम्मी) खाली नमूद केलेल्या पद्धतींमध्ये घेता येते.(HR/5)
- अजवाईन पाणी : एक चमचा अजवायनचे दाणे घ्या. ते एका ग्लास आरामदायी पाण्यात टाका. रात्रभर उभे राहू द्या. हे पाणी त्याच्या शक्तिशाली अँटिस्पास्मोडिक कार्यासाठी आवश्यक असेल तेव्हा प्या. हे पोटासाठी वापरलेले वैशिष्ट्यपूर्ण उपचार आहे.
- अजवाईन चूर्ण : एक चौथा ते अर्धा चमचा अजवाईन चूर्ण घ्या. जेवणाच्या चांगल्या पचनास मदत करण्यासाठी डिशच्या आधी किंवा नंतर गरम पाण्याने ते प्या.
- अजवाईन कोश : अजवाइन अर्कचे ५ ते १० थेंब घ्या. दुपारच्या जेवणाबरोबरच रात्रीच्या जेवणानंतर आरामदायी पाण्यासोबत याचे सेवन करा.
- अजवाइन कॅप्सूल : एक अजवाइन गोळी घ्या. दुपारचे जेवण तसेच रात्रीचे जेवण घेतल्यानंतर ते कोमट पाण्याने गिळावे.
- अजवाइन टॅब्लेट : एक अजवाइन टॅब्लेट घ्या. दुपारचे जेवण आणि रात्रीचे जेवण घेतल्यानंतर आरामदायी पाणी प्या.
- अजवाइन डेकोक्शन : एका फ्राईंग पॅनमध्ये एक ते दोन ग्लास पाणी घ्या. त्यात एक चमचा अजवाइनचे दाणे टाका. मंद विस्तवावर 8 ते 10 मिनिटे उकळी आणा. या पदार्थाचे दोन ते तीन चमचे दिवसातून दोन वेळा सेवन करून दम्यापासून आराम मिळावा. मूत्र प्रणालीच्या खडकांवर विश्वासार्ह उपाय मिळविण्यासाठी पूर्व तयारी करण्यासाठी दुधासह पाणी समायोजित करा.
- अजवाईन बी : एक चौथा ते अर्धा चमचा अजवाइन बिया घ्या. स्तनपान करवण्याच्या कालावधीत दूध उत्पादन वाढवण्यासाठी ते मध किंवा कोमट दुधासोबत घ्या.
- अजवाइन मधाबरोबर निघते : अर्धा चमचा अजवाईच्या पानांची पेस्ट घ्या. ते मधात मिसळा तसेच त्वचेच्या त्रासलेल्या भागावर वापरा. त्वचारोग, सोरायसिस यांसारख्या त्वचेच्या संसर्गापासून मुक्त होण्यासाठी आठवड्यातून 2 ते 3 वेळा या उपचाराचा वापर करा तसेच त्वचेचा रंगहीन होणे.
- मोहरी किंवा तिळाच्या तेलासह अजवाइन तेल : अजवाइन तेलाचे २ ते ३ घट घ्या. त्यात मोहरी किंवा तिळाच्या तेलात मिसळा. पाठीच्या व्यतिरिक्त स्तनावर मसाज थेरपी. इष्टतम आराम मिळविण्यासाठी दिवसातून दोन वेळा पुनरावृत्ती करा.
- नारळाच्या तेलासह अजवाइन तेल : अजवाइन तेलाचे २ ते ३ घट घ्या. खोबरेल तेलात मिसळा. संपूर्ण रात्रभर टाळूवर लावा आणि दुसऱ्या दिवशी सकाळी धुवा. डोक्यातील कोंडापासून अधिक आराम मिळण्यासाठी आठवड्यातून तीन वेळा याचा वापर करा.
अजवाइन किती घ्यावे:-
अनेक वैज्ञानिक अभ्यासांनुसार, अजवाइन (ट्रॅचिस्पर्मम अम्मी) खाली नमूद केलेल्या प्रमाणात घेतले पाहिजे.(HR/6)
- अजवाईन चूर्ण : एक चौथा ते अर्धा चमचा दिवसातून दोनदा.
- अजवाइन कॅप्सूल : एक कॅप्सूल दिवसातून दोनदा.
- अजवाइन टॅब्लेट : एक टॅब्लेट दिवसातून दोन वेळा.
- अजवाईन तेल : एक ते दोन थेंब.
- अजवाईन कोश : दिवसातून दोनदा 5 ते 6 थेंब.
- अजवाईन बिया : एक चौथा ते अर्धा चमचा किंवा तुमच्या गरजेनुसार.
- अजवाईन पेस्ट : पन्नास टक्के ते एक टिस्पून किंवा तुमच्या मागणीनुसार.
- अजवाईन पावडर : अर्धा ते एक चमचा किंवा तुमच्या गरजेनुसार.
- अजवाईन तेल : एक ते तीन कमी होतात किंवा तुमच्या गरजेनुसार होतात
Ajwain चे दुष्परिणाम:-
अनेक वैज्ञानिक अभ्यासांनुसार, अजवाईन (ट्रॅचिस्पर्मम अम्मी) घेताना खालील दुष्परिणाम विचारात घेणे आवश्यक आहे.(HR/7)
- मळमळ
- उलट्या होणे
- डोकेदुखी
अजवाइनशी संबंधित वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न:-
Question. दैनंदिन जीवनात अजवाइन कुठे सापडेल?
Answer. अजवाइन हा एक फंक्शनल मसाला आहे ज्याचा वापर जेवणात करता येतो. कॉस्मेटिक उद्योगात, अजवाइन तेलाचा वापर लोशन आणि लोशनच्या सूत्रामध्ये केला जातो.
Question. अजवाईन कसे साठवायचे?
Answer. अजवाइन एका काचेच्या किंवा प्लास्टिकच्या भांड्यात घट्ट-फिटिंग झाकून ठेवावे. एक आश्चर्यकारक, पूर्णपणे कोरड्या ठिकाणी किलकिले ठेवा.
Question. अजवाईचे पाणी कसे तयार करावे?
Answer. अजवायनच्या बिया वापरून अजवाइनचे पाणी घरीच बनवता येते. 1. एका लहान भांड्यात 1 चमचे अजवाइन बिया घ्या. 2. त्यावर 1 ग्लास कोमट पाणी घाला. 3. रात्रीसाठी बाजूला ठेवा. 4. हे पाणी त्याच्या अँटिस्पास्मोडिक गुणधर्मांसाठी आवश्यकतेनुसार प्या. 5. अजवाइन पाणी हे अपचन आणि पोटातील गॅसवर पारंपारिक उपचार आहे.
Question. अजवाइन आतड्यांसंबंधी संक्रमणास मदत करू शकते का?
Answer. त्याच्या अँथेल्मिंटिक निवासी गुणधर्मांमुळे, अजवाइन पाचक संक्रमणाची घटना कमी करू शकते. ते त्यांच्या चयापचय दरात हस्तक्षेप करून परजीवी कार्यात अडथळा आणतात. हे पचनमार्गाच्या गुळगुळीत स्नायूंच्या वस्तुमानाच्या आकुंचनमध्ये देखील मदत करते, ज्यामुळे रक्त शोषकांना शरीरातून काढून टाकता येते.
त्याच्या क्रिमिघना कार्यामुळे, अजवाइन पाचन आरोग्य समस्या तसेच जंताचा प्रादुर्भाव कमी करू शकते.
Question. अजवाइन उच्चरक्तदाबात मदत करते का?
Answer. हायपरटेन्सिव्ह होम्सच्या परिणामी, अजवाइन उच्च रक्तदाबाच्या व्यवस्थापनात मदत करू शकते. हे मर्यादित केशिका सुरळीत करते आणि वासोडिलेटर म्हणून देखील कार्य करते, उच्च रक्तदाब कमी करते.
Question. अजवाइन हायपरलिपिडेमियामध्ये मदत करते का?
Answer. अजवाइन हे अँटीहाइपरलिपिडेमिक आहे, जे सूचित करते की ते एकूण कोलेस्ट्रॉल, एलडीएल कोलेस्ट्रॉल आणि ट्रायग्लिसराइड्स कमी करते. अजवाइनमध्ये अँटिऑक्सिडेंट इमारती देखील आहेत, जे लिपिड पेरोक्सिडेशनला प्रतिबंधित करतात तसेच खर्च-मुक्त अत्यंत नुकसान विरुद्ध लढ्यात मदत करतात.
दीपन (भूक वाढवणारे) आणि पाचन (पचन) निवासी गुणधर्मांमुळे, अजवाइन चयापचय प्रक्रिया आणि यकृत वैशिष्ट्य वाढविण्यात मदत करू शकते. हे चयापचय वाढवून शरीरातील भारदस्त कोलेस्टेरॉलची पातळी नियंत्रित करण्यास देखील मदत करते.
Question. अजवाइनचे पाणी पिण्याचे काय फायदे आहेत?
Answer. अजवायन पाणी अगणित आरोग्य फायद्यांचा पुरवठा करते कारण त्यात घटक समाविष्ट आहेत जे दूषित पदार्थ काढून टाकण्यास मदत करतात, अन्न पचन करण्यास मदत करतात, तसेच कमी गॅस तसेच आम्लता पातळी कमी करतात. अतिसार, पोटदुखी, स्नायू दुखणे किंवा पोटाचे संक्रमण यांसारख्या पचनसंस्थेच्या इतर विविध समस्या अजवाइनच्या पाण्यामुळे होऊ शकतात. शिवाय, अजवाइनचे पाणी खोकला किंवा थंडीच्या वेळी घसा आणि कानांना आराम देते, संधिवात अस्वस्थता दूर करते, उच्च रक्तदाब नियंत्रित करते आणि हृदय, यकृत आणि मूत्रपिंडाच्या समस्यांच्या व्यवस्थापनात देखील मदत करते.
दीपन (भूक वाढवणारा) तसेच पाचन (पचन) क्षमतेचा परिणाम म्हणून, अजवाइनचे पाणी पाचक अग्नी (जठराची आग) सुधारून पचनक्रिया सुधारण्यास मदत करते. वात समतोल निवासी गुणधर्मांमुळे, ते त्याचप्रमाणे प्रभावी वेदनाशामक आहे.
Question. अजवाइन वजन कमी करण्यास मदत करते का?
Answer. होय, अजवाइनमध्ये दाहक-विरोधी आणि अँटिऑक्सिडंट शीर्ष गुण आहेत जे वजन कमी करण्यास मदत करू शकतात. हे शरीरातील विषारी पदार्थ काढून अन्न पचनास मदत करते, तसेच पोटाच्या समस्या जसे की अनियमित मलविसर्जन, वायू, तसेच ऍसिडिटीचा सामना करण्यास मदत करते. यातील प्रत्येक व्हेरिएबल्स शरीरातील चयापचय दर वाढवण्यास मदत करतात, जे वजन कमी करण्यासाठी आवश्यक आहे.
वजनाची समस्या किंवा वजन वाढणे ही अतिरिक्त चरबी किंवा अमा जमा झाल्यामुळे उद्भवणारी समस्या आहे. अजवाइन अमा कमी करून चरबी जाळण्यास मदत करते तसेच दीपाना (भूक वाढवणारे) तसेच पाचह्ण (अन्न पचन) उत्कृष्ट गुणांसह चयापचय वाढवते.
Question. पांढरे केस कमी करण्यासाठी अजवाइन उपयुक्त आहे का?
Answer. होय, अजवाइन राखाडी केस कमी होण्यास मदत करू शकते कारण त्यात ट्रेस आणि खनिज घटक जसे की लोह तसेच कॅल्शियम यांचा समावेश आहे, जे राखाडी केस कमी करण्यासाठी महत्वाचे आहेत.
Question. गर्भधारणेदरम्यान अजवाईन घेता येते का?
Answer. गर्भधारणेदरम्यान, अजवाइन टाळणे आवश्यक आहे. हे या सत्यामुळे आहे की यामुळे गर्भाशयात घट्टपणा निर्माण होऊ शकतो, ज्यामुळे न जन्मलेले बाळ गमावले जाऊ शकते.
SUMMARY
अजवायनच्या बियांमध्ये कार्मिनेटिव, अँटीबैक्टीरियल तसेच यकृत-संरक्षणात्मक गुण आढळतात. यात ब्रोन्कोडायलेटरी (फुफ्फुसात हवेच्या हालचालीला प्रोत्साहन देणारे रसायन) तसेच रक्तदाब कमी करणारे उच्च गुण आहेत.