Sheetal Chini (Piper Cubeba)

शीतल चिनी, ज्याला कबाबचिनी म्हणूनही ओळखले जाते, ही राख राखाडी रंगाची गिर्यारोहणाची देठ आणि फांद्या सांध्यावर रुजलेली वृक्षाच्छादित गिर्यारोहक आहे.^(HR/1)

वाळलेली, पूर्ण परिपक्व पण न पिकलेली फळे औषध म्हणून वापरली जातात. फळांना मसालेदार, सुवासिक सुगंध आणि तिखट, कास्टिक चव असते. ऍनेस्थेटीक, अँटीहेल्मिंटिक, अँटी-अस्थमॅटिक, अँटीमेटिक, प्रक्षोभक, जंतुनाशक, भूक वाढवणारे, सुगंधी, तुरट, कार्डिओटोनिक, कार्मिनेटिव्ह, लघवीचे प्रमाण वाढवणारा पदार्थ, एमेनॅगॉग, कफ पाडणारे औषध, कायाकल्प करणारे, पोटासंबंधी, थर्मोजेनिक हे बायोएक्टिव्ह घटकांचे काही औषधीय गुणधर्म आहेत. तीव्र नासिकाशोथ, ऍमेनोरिया, एनोरेक्सिया, दमा, ह्रदयाचा दुर्बलता, सर्दी, क्रॉनिक ब्राँकायटिस, डोकेदुखी, खोकला, सिस्टिटिस, अतिसार, कावीळ, आमांश, जळजळ आणि अर्टिकेरिया हे काही विकार आहेत ज्यावर या गुणांसह उपचार केले जाऊ शकतात.

शीतल चिनी या नावानेही ओळखले जाते :- पाइपर क्यूबेबा, कानकोलाका, सिनोसाना, सिनाटिक्ना, काकोला, कंकोलिका, कक्कोल, कबाबचेनी, कहबचिनी, सुगंधमारिचा, क्यूब्स, शेपटी मिरची, चणकाबब, चिनीकाब, कबाबचिनी, गंधमेनासु, बालामेनासू, कुशफाल, वल्क्कुलाकुलाम्कुलाम, चिनकाबाब, कुशफल, वल्लेकुलाकुलाम , वाल्मिलागु , चालवामिरियालु , तोकामिरियालू

शीतल चिनी यांच्याकडून मिळाली आहे :- वनस्पती

शीतल चिनी चे उपयोग आणि फायदे:-

अनेक वैज्ञानिक अभ्यासांनुसार, शीतल चिनी (पाइपर क्युबेबा) चे उपयोग आणि फायदे खाली नमूद केले आहेत.^(HR/2)

• वारंवार मूत्रविसर्जन : लघवीचे प्रमाण वाढवणारे गुणधर्म असल्यामुळे शीतल चिनी लघवी वाढवण्यास मदत करते. हे लघवीचे उत्पादन वाढवते, ज्यामुळे मूत्रात सोडियम आयन उत्सर्जन वाढण्यास मदत होते.
• आमांश : अमीबिक डिसेंट्री, ज्याला आयुर्वेदात प्रवाहिका असेही म्हणतात, हे परजीवी (ई. हिस्टोलिटिका) मुळे होते. विकृत कफ आणि वात दोष याला कारणीभूत ठरतात. गंभीर आमांशामध्ये, आतड्याला सूज येते, परिणामी मलमध्ये श्लेष्मा आणि रक्त येते. शीतल चिनीचे दीपन (भूक वाढवणारे) आणि पाचन (पचन) गुणधर्म पचनशक्ती वाढवून श्लेष्माचे व्यवस्थापन करण्यास मदत करतात. त्याच्या क्रिमिघ्न (जंतविरोधी) स्वभावामुळे, ते शरीरातून आमांश-उद्भवणारे परजीवी काढून टाकण्यास देखील मदत करते.
• फुशारकी (गॅस निर्मिती) : वात आणि पित्त दोषाच्या असंतुलनामुळे पोट फुगणे किंवा गॅस होतो. कमी पित्त दोष आणि वाढलेल्या वातदोषामुळे पचनशक्ती कमी होते. गॅस निर्मिती, ज्याला फुशारकी म्हणून ओळखले जाते, हे पचनाच्या समस्येमुळे होते. दीपन (भूक वाढवणारे) आणि पाचन (पचन) वैशिष्ट्यांमुळे, शीतल चिनी पाचन अग्नी सुधारते आणि वायू तयार होण्यास प्रतिबंध करते.
• गोनोर्हे : गोनोरिया हा निसेरिया गोनोरियामुळे होणारा एक जिवाणू संसर्ग आहे. शीतल चिनीची प्रतिजैविक आणि प्रतिजैविक गुणधर्म गोनोरियाच्या उपचारात मदत करू शकतात. हे जंतूंची वाढ थांबवून किंवा जीवाणूंची क्रिया कमी करून गोनोरियाचे व्यवस्थापन करते.
• दमा : शीतल चिनीचे अँटीट्यूसिव्ह आणि ब्रोन्कोडायलेटर गुणधर्म श्लेष्मा सोडण्यात मदत करतात. हे ब्रॉन्ची आणि ब्रॉन्किओल्सच्या विस्ताराद्वारे कार्य करते, फुफ्फुसांमध्ये हवेचा रस्ता वाढवते, खोकला कमी करते आणि श्वास घेणे सोपे करते. शीतल चिनीचे कफ पाडणारे गुणधर्म वायुमार्गातून थुंकीचे स्राव उत्तेजित करण्यास मदत करतात, ज्यामुळे श्वास घेणे सोपे होते.
  शीतल चिनी दम्यासारख्या श्वसनाच्या समस्यांच्या बाबतीत श्लेष्मा सोडण्यास मदत करते. आयुर्वेदानुसार दम्याशी संबंधित मुख्य दोष म्हणजे वात आणि कफ. फुफ्फुसातील विस्कळीत ‘वात’ आणि विस्कळीत ‘कफ दोष’ मुळे होणारे श्लेष्म घट्ट होण्यामुळे श्वसनमार्गात अडथळा निर्माण होतो. यामुळे श्वास घेणे कठीण होते. शीतल चिनी वात आणि कफ संतुलित करण्यास मदत करते, तसेच फुफ्फुसातील श्लेष्मा सैल करते, दम्याची लक्षणे कमी करते.
• श्वासाची दुर्घंधी : शीतल चिनी हेलिटोसिस (हॅलिटोसिस) च्या प्रतिबंधात मदत करते. शीतल चिनी पेस्ट पारंपारिकपणे श्वासोच्छ्वास (हॅलिटोसिस) सह दातांच्या विविध समस्यांसाठी माउथवॉश म्हणून वापरली जाते.

Video Tutorial

शीतल चिनी वापरताना घ्यावयाची काळजी:-

अनेक वैज्ञानिक अभ्यासांनुसार, शीतल चिनी (पाइपर क्युबेबा) घेताना खालील खबरदारी घेणे आवश्यक आहे.^(HR/3)

• शीतल चिनी आतड्यांसंबंधी (GI) प्रणाली वाढवू शकते. त्यामुळे तुम्हाला GI ची सूज असल्यास शीतल चिनी घेण्यापासून दूर राहण्याचा सल्ला दिला जातो.

• शीतल चिनी घेताना घ्यावयाची विशेष खबरदारी:-

  अनेक वैज्ञानिक अभ्यासांनुसार, शीतल चिनी (पाइपर क्युबेबा) घेताना खालील विशेष खबरदारी घेणे आवश्यक आहे.^(HR/4)

  • स्तनपान : पुरेशी क्लिनिकल माहिती नसल्यामुळे, संपूर्ण नर्सिंगमध्ये शीतल चिनीपासून दूर राहणे किंवा वेळेपूर्वी वैद्यकीय व्यावसायिकांना भेटणे योग्य आहे.
  • किरकोळ औषध संवाद : 1. शीतल चिनी अँटासिड्सच्या परिणामकारकतेमध्ये व्यत्यय आणू शकते. 2. शीतल चिनी प्रोटॉन पंप इनहिबिटरच्या कार्यक्षमतेमध्ये व्यत्यय आणू शकते. 3. शीतल चिनी H2 ब्लॉकर्सच्या कार्यक्षमतेमध्ये व्यत्यय आणू शकते.
  • मधुमेहाचे रुग्ण : योग्य वैज्ञानिक डेटा नसल्यामुळे, मधुमेहाच्या रुग्णांनी ते टाळावे किंवा शीतल चिनी घेण्यापूर्वी डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा.
  • हृदयविकार असलेले रुग्ण : पुरेसा क्लिनिकल पुरावा नसल्यामुळे, हृदयविकार असलेल्या व्यक्तींनी शीतल चिनीपासून दूर राहिले पाहिजे किंवा तसे करण्यापूर्वी वैद्यकीय व्यावसायिकाकडे जावे.
  • मूत्रपिंडाचा आजार असलेले रुग्ण : शीतल चिनीमध्ये किडनी खराब होण्याची क्षमता आहे. परिणामी, तुम्हाला मूत्रपिंडाच्या समस्या असल्यास, तुम्ही शीतल चिनी वापरणे टाळले पाहिजे.
  • गर्भधारणा : पुरेसा वैज्ञानिक डेटा नसल्यामुळे, गर्भधारणेदरम्यान शीतल चिनी टाळणे किंवा अगोदर डॉक्टरांना तपासणे चांगले आहे.
  • ऍलर्जी : शीतल चिनीमुळे ऍलर्जी निर्माण होते, परंतु त्याचा बॅकअप घेण्यासाठी पुरेसा वैज्ञानिक डेटा नाही. यामुळे, शीतल चिनीला प्रतिबंध करणे किंवा ते वापरण्यापूर्वी डॉक्टरांना भेटणे चांगले.

  शीतल चिनी कशी घ्यावी:-

  अनेक वैज्ञानिक अभ्यासांनुसार, शीतल चिनी (पाइपर क्युबेबा) खाली नमूद केलेल्या पद्धतींमध्ये घेता येतात.^(HR/5)

  शीतल चिनी किती घ्यावी:-

  अनेक वैज्ञानिक अभ्यासानुसार, शीतल चिनी (पाइपर क्युबेबा) खाली नमूद केलेल्या प्रमाणात घेतले पाहिजे.^(HR/6)

  शीतल चिनी चे दुष्परिणाम:-

  अनेक वैज्ञानिक अभ्यासांनुसार, शीतल चिनी (पाइपर क्युबेबा) घेताना खालील दुष्परिणाम विचारात घेणे आवश्यक आहे.^(HR/7)

  • डोकेदुखी

  शीतल चिनी यांना वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न:-

  Question. शीतल चिनीचा वापर आवाज कमी होण्याच्या उपचारांसाठी केला जाऊ शकतो का?

  Answer. आवाज कमी होण्याची काळजी घेण्यात शीतल चिनी यांच्या सहभागाला क्लिनिकल रिसर्च स्टडीचे समर्थन नाही. तरीसुद्धा, आवाज कमी होण्यावर उपचार करण्यासाठी याचा वापर केला जातो.

  Question. शीतल चिनी पदार्थात वापरता येईल का?

  Answer. शीतल चिनी त्याच्या वातशामक गुणधर्मांमुळे, पदार्थांमध्ये मसाला आणि चव वाढवणारा घटक म्हणून वापरला जाऊ शकतो. हे पचन तसेच गॅस कमी करण्यास मदत करू शकते.

  Question. शीतल चिनीचे प्रमाण जास्त घेतल्यास काय होते?

  Answer. शीतल चिनी जास्त प्रमाणात खाल्ल्यास हायपरअसिडिटी आणि रेगर्जिटेशन होऊ शकते.

  Question. शीतल चिनी नैसर्गिक अँटिऑक्सिडंट म्हणून काम करते का?

  Answer. शीतल चिनी किफायतशीर रॅडिकल्सवर आहार देण्याच्या क्षमतेमुळे नैसर्गिक अँटिऑक्सिडंट म्हणून कार्य करू शकते. शीतल चिनीमध्ये विविध घटक असतात जे किफायतशीर रॅडिकल्सशी लढण्यास तसेच पेशींचे नुकसान थांबविण्यास मदत करतात.

  Question. शीतल चिनी त्वचेच्या आजारांवर मदत करू शकते?

  Answer. होय, शीतल चिनीचे अँटिऑक्सिडंट तसेच दाहक-विरोधी गुणधर्म त्वचेच्या समस्यांवर उपचार करण्यास मदत करू शकतात. हे कॉम्प्लिमेंटरी रॅडिकल्समुळे होणाऱ्या हानीपासून पेशींचे संरक्षण करते. शीतल चिनी याव्यतिरिक्त प्रक्षोभक प्रोटीन कार्य कमी करून अस्वस्थता तसेच जळजळ कमी करते.

  Question. संधिवातासाठी शीतल चिनीचे फायदे काय आहेत?

  Answer. शीतल चिनीचे अँटिऑक्सिडंट आणि दाहक-विरोधी उच्च गुण संधिवाताच्या लक्षणांवर लक्ष ठेवण्यास मदत करू शकतात. हे संधिवात संधिवात-संबंधित संयुक्त अस्वस्थता तसेच जळजळ कमी करण्यास मदत करते.

  Question. किडनी निकामी झाल्यास शीतल चिनी उपयुक्त आहे का?

  Answer. शीतल चिनी किडनी निकामी होण्याची शक्यता कमी करण्यास मदत करते. हे सीरम युरिया तसेच क्रिएटिनिन अंश कमी करून मूत्रपिंडाची योग्य रचना राखण्यास मदत करते.

  Question. शीतल चिनीचा मूत्रपिंडांवरील परिणाम काय आहे?

  Answer. शीतल चिनी योग्य डोसवर न घेतल्यास, निराशा होऊ शकते.

  SUMMARY

  वाळलेल्या, पूर्ण वाढलेल्या पण न पिकलेल्या फळांचा औषध म्हणून वापर केला जातो. फळांना मसालेदार, उत्कृष्ट वास आणि उग्र, कॉस्टिक चव असते.